Mirkonomika

Foyda izlovchi tadbirkorlar: Narx signallaridan unumli foydalanish

Yuqoridagi fikrning asosiy nuqtalaridan biri — yuqori narxlarga joylangan rag‘bat tizimidir. Yuqori narx, aslida, muammoni hal qilish uchun foyda topishga intilayotgan tadbirkorlar uchun ochiq taklifdir. Agar benzinning narxi litriga 5 dollar bo‘lsa, neft qazib olish, uni qayta ishlash yoki tashish bilan shug‘ullanuvchi tadbirkorlar ushbu jarayonni tezroq yo‘lga qo‘yishga kuchli rag‘batga ega bo‘ladi. Agar ijara narxlari juda baland bo‘lsa, uy-joy quruvchilar qo‘shimcha kvartiralar qurish orqali daromad olish imkoniyatiga ega bo‘lishadi—agar ularga bunga ruxsat berilsa, albatta. Foyda olish istagi narx signallarini real harakatga aylantiruvchi asosiy omildir.

Bunga yaqqol misollardan biri — COVID-19 pandemiyasining ilk kunlarida do‘kon rastalaridan qo‘l dezinfektsiyalovchi vositalar g‘oyib bo‘ldi, internetda esa ularning narxi 50 dollardan oshib ketdi. Ammo bu holat tadbirkorlarning misli ko‘rilmagan chaqqonlik bilan harakatga kelishiga sabab bo‘ldi. Bir necha kun ichida AQSh bo‘ylab distilleriya zavodlari – Anheuser-Busch kabi yirik kompaniyalardan tortib, Atlanta shahridagi Old Fourth Distillery kabi kichik korxonalargacha – o‘z ishlab chiqarish faoliyatini qo‘l dezinfektsiyalovchi vositalarni tayyorlashga moslashtirdi.

Bu kompaniyalar buni sof fidoyilik sababli amalga oshirmagan (garchi ko‘plari mahsulotlarining bir qismini birinchi tibbiy xodimlarga bepul yetkazib bergan bo‘lsa ham). Ular, avvalo, bozor signallariga javob qaytarishdi: yuqori narxlar bo‘lsa, demak, katta talab va taqchillik mavjud. Tadbirkorlar esa bu vaziyatni foydaga aylantirish imkoniyatini ko‘rdi. Bir necha kun ichida zavodlar ishlab chiqarish liniyalarini qayta sozladi, FDA (Oziq-ovqat va farmatsevtika agentligi) tartiblarini o‘rgandi, yangi xomashyo manbalarini topdi va tamomila boshqa mahsulot uchun taqsimot tarmog‘ini shakllantirdi. Masalan, Oregon shtatidagi Shine Distillery asoschisi Jon Poteet o‘z ishlab chiqarish chiqindilaridan spirt ajratib olib, uni qo‘l dezinfektsiyalovchi vosita sifatida ishlatish mumkinligini tushunib yetdi va tezda ishlab chiqarishni yo‘lga qo‘ydi. Bunday o‘zgarishlar hukumatning ko‘rsatmasi bilan emas, balki tadbirkorlarning bozordagi ehtiyoj va foyda imkoniyatlarini anglab yetgani natijasida yuzaga keldi. Iste’molchilarni avvaliga tashvishga solgan yuqori narxlar aslida bozorga tezkor va ijodiy yechimlarni jalb qilishga xizmat qildi.

3/

www.tgoop.com/Mirkonomika/2120

600 viewsMar 6 at 19:43

Foyda izlovchi tadbirkorlar: Narx signallaridan unumli foydalanish

Yuqoridagi fikrning asosiy nuqtalaridan biri — yuqori narxlarga joylangan rag‘bat tizimidir. Yuqori narx, aslida, muammoni hal qilish uchun foyda topishga intilayotgan tadbirkorlar uchun ochiq taklifdir. Agar benzinning narxi litriga 5 dollar bo‘lsa, neft qazib olish, uni qayta ishlash yoki tashish bilan shug‘ullanuvchi tadbirkorlar ushbu jarayonni tezroq yo‘lga qo‘yishga kuchli rag‘batga ega bo‘ladi. Agar ijara narxlari juda baland bo‘lsa, uy-joy quruvchilar qo‘shimcha kvartiralar qurish orqali daromad olish imkoniyatiga ega bo‘lishadi—agar ularga bunga ruxsat berilsa, albatta. Foyda olish istagi narx signallarini real harakatga aylantiruvchi asosiy omildir.

Bunga yaqqol misollardan biri — COVID-19 pandemiyasining ilk kunlarida do‘kon rastalaridan qo‘l dezinfektsiyalovchi vositalar g‘oyib bo‘ldi, internetda esa ularning narxi 50 dollardan oshib ketdi. Ammo bu holat tadbirkorlarning misli ko‘rilmagan chaqqonlik bilan harakatga kelishiga sabab bo‘ldi. Bir necha kun ichida AQSh bo‘ylab distilleriya zavodlari – Anheuser-Busch kabi yirik kompaniyalardan tortib, Atlanta shahridagi Old Fourth Distillery kabi kichik korxonalargacha – o‘z ishlab chiqarish faoliyatini qo‘l dezinfektsiyalovchi vositalarni tayyorlashga moslashtirdi.

Bu kompaniyalar buni sof fidoyilik sababli amalga oshirmagan (garchi ko‘plari mahsulotlarining bir qismini birinchi tibbiy xodimlarga bepul yetkazib bergan bo‘lsa ham). Ular, avvalo, bozor signallariga javob qaytarishdi: yuqori narxlar bo‘lsa, demak, katta talab va taqchillik mavjud. Tadbirkorlar esa bu vaziyatni foydaga aylantirish imkoniyatini ko‘rdi. Bir necha kun ichida zavodlar ishlab chiqarish liniyalarini qayta sozladi, FDA (Oziq-ovqat va farmatsevtika agentligi) tartiblarini o‘rgandi, yangi xomashyo manbalarini topdi va tamomila boshqa mahsulot uchun taqsimot tarmog‘ini shakllantirdi. Masalan, Oregon shtatidagi Shine Distillery asoschisi Jon Poteet o‘z ishlab chiqarish chiqindilaridan spirt ajratib olib, uni qo‘l dezinfektsiyalovchi vosita sifatida ishlatish mumkinligini tushunib yetdi va tezda ishlab chiqarishni yo‘lga qo‘ydi. Bunday o‘zgarishlar hukumatning ko‘rsatmasi bilan emas, balki tadbirkorlarning bozordagi ehtiyoj va foyda imkoniyatlarini anglab yetgani natijasida yuzaga keldi. Iste’molchilarni avvaliga tashvishga solgan yuqori narxlar aslida bozorga tezkor va ijodiy yechimlarni jalb qilishga xizmat qildi.

3/

BY Mirkonomika