شرح روان ابیات مثنوی معنوی دفتر اول_ دفتر دوم_ دفترسوم_ دفتر چهارم(مولانا)

شرح روان ابیات مثنوی معنوی_دفتر چهارم
قصه رُستن خَرّوب در گوشه مسجدِ اقصی .....


(۱۴۱۸) چون تیمّم با وجودِ آب، دان
          علمِ نَقلی با دَمِ قطبِ زمان*

توسل به علم کلام در برابر نُفُس قطب دوران مانند تیمم کردن با وجود آب است.


(۱۴۱۹)خویش ابله کن، تَبَع می‌رو سپس
          رَستگی زین ابلهی یابی و بس

خود را از انچه آموختی خالی کن (=نادان شو) که نجات تو در گرو ابلهی(=نادانی)  است و بس.


(۱۴۲۰)اَکثَر اهلِ الجَنَّهِ البُله، ای پدر
       بهرِ این گفتست سلطانُ البَشَر

پدر من سلطان محمد ص فرموده است: بیشتر اهل بهشت بی‌خبران هستند. (روایت جامع‌الصغیر، ج۱، ص ۵۳)


(۱۴۲۱) زیرکی چون کِبر و باد انگیزِ توست
          ابلهی  شو  تا  بمانَد  دل  دُرُست

زیرکی و دانایی در امور دنیوی موجب تکبر و غرور تو می شود. پس بی خیر و ابله شو تا قلبت سالم بماند.


(۱۴۲۲) ابلهی نَه کو به مَسخَرگی دو تُوست*
            ابلهی کو والِه و حیرانِ هوست

منظور از ابله بودن این نیست که به مسخره قامت تو خم شود، بلکه آن بی خبر و ابلهی است که سرگشته و حیران حضرت حق باشد.
*مسخرگی دو توست:  برای مسخره شدن قامت خود را خم کند.


(۱۴۲۳) ابلهانند آن زنانِ دست بُر
   از کف، ابله وز رخِ يوسف نُذُر*

آن زنانی که دست خود را بریدند ابله بودند چون از بریدن دست خود بی‌خبر بودند و از چهره يوسف حیران و هراسان شده بود. (اشاره به آیه ۳۱ سوره یوسف)
*نُذُر: ترساننده شده


(۱۴۲۴) عقل را قربان کن اندر عشقِ دوست
    عقل ها باری* از آن سوی ست کوست

عقل خود را در راه عشق معشوق قربانی کن، زیرا تمام عقل‌ها از سمت معشوق است.
*باری : به طریق که باشد، جهت کوتاه کردن کلام بکار می‌رود.


(۱۴۲۵) عقل ها آن سو فرستاده عقول
مانده این سو که نه معشوق‌ست، گول

صاحبان عقول حقیقی، عقل های خود را به آن سمت فرستاده‌اند، اما آدم های احمق و  در این سمت مانده‌اند. *عقول: صاحبان عقول


(۱۴۲۶) زین سَر از حیرت گر این عقلت رود
          هر سَرِ مویت، سَر و عقلی شود

اگر براثر حیرت این عقل از سرت زایل گردد، هراسان نشو که هر سَر موی تو به سر و عقلی عالی تر تبدل می‌شود.


@MolaviPoett

www.tgoop.com/MolaviPoett/5294

1.4K viewsJan 27 at 20:17

شرح روان ابیات مثنوی معنوی_دفتر چهارم
قصه رُستن خَرّوب در گوشه مسجدِ اقصی .....


(۱۴۱۸) چون تیمّم با وجودِ آب، دان
          علمِ نَقلی با دَمِ قطبِ زمان*

توسل به علم کلام در برابر نُفُس قطب دوران مانند تیمم کردن با وجود آب است.


(۱۴۱۹)خویش ابله کن، تَبَع می‌رو سپس
          رَستگی زین ابلهی یابی و بس

خود را از انچه آموختی خالی کن (=نادان شو) که نجات تو در گرو ابلهی(=نادانی)  است و بس.


(۱۴۲۰)اَکثَر اهلِ الجَنَّهِ البُله، ای پدر
       بهرِ این گفتست سلطانُ البَشَر

پدر من سلطان محمد ص فرموده است: بیشتر اهل بهشت بی‌خبران هستند. (روایت جامع‌الصغیر، ج۱، ص ۵۳)


(۱۴۲۱) زیرکی چون کِبر و باد انگیزِ توست
          ابلهی  شو  تا  بمانَد  دل  دُرُست

زیرکی و دانایی در امور دنیوی موجب تکبر و غرور تو می شود. پس بی خیر و ابله شو تا قلبت سالم بماند.


(۱۴۲۲) ابلهی نَه کو به مَسخَرگی دو تُوست*
            ابلهی کو والِه و حیرانِ هوست

منظور از ابله بودن این نیست که به مسخره قامت تو خم شود، بلکه آن بی خبر و ابلهی است که سرگشته و حیران حضرت حق باشد.
*مسخرگی دو توست:  برای مسخره شدن قامت خود را خم کند.


(۱۴۲۳) ابلهانند آن زنانِ دست بُر
   از کف، ابله وز رخِ يوسف نُذُر*

آن زنانی که دست خود را بریدند ابله بودند چون از بریدن دست خود بی‌خبر بودند و از چهره يوسف حیران و هراسان شده بود. (اشاره به آیه ۳۱ سوره یوسف)
*نُذُر: ترساننده شده


(۱۴۲۴) عقل را قربان کن اندر عشقِ دوست
    عقل ها باری* از آن سوی ست کوست

عقل خود را در راه عشق معشوق قربانی کن، زیرا تمام عقل‌ها از سمت معشوق است.
*باری : به طریق که باشد، جهت کوتاه کردن کلام بکار می‌رود.


(۱۴۲۵) عقل ها آن سو فرستاده عقول
مانده این سو که نه معشوق‌ست، گول

صاحبان عقول حقیقی، عقل های خود را به آن سمت فرستاده‌اند، اما آدم های احمق و  در این سمت مانده‌اند. *عقول: صاحبان عقول


(۱۴۲۶) زین سَر از حیرت گر این عقلت رود
          هر سَرِ مویت، سَر و عقلی شود

اگر براثر حیرت این عقل از سرت زایل گردد، هراسان نشو که هر سَر موی تو به سر و عقلی عالی تر تبدل می‌شود.


@MolaviPoett

BY شرح روان ابیات مثنوی معنوی دفتر اول_ دفتر دوم_ دفترسوم_ دفتر چهارم(مولانا)