tgoop.com/Rojhalati_kurdistan1324/36528
Last Update:
Rola Kurdan di hevkêşeyên herêmî de: Derfetek bo guherîna hevsengiya hêzê
Pirsên Rojhilata Navîn hertim di bin bandora lîstikvanên curbicur û siyasetên superhêzên cîhanî de bûye. D vê navberê de Kurd wekî yek ji lîstikvanên girîng ên herêmî di van salên dawiyê de û bi taybetî piştî guherînkariyên Sûriyê, bûye navendek ku bala hêzên navneteweyî kêşaye ser xwe. Di vê kurtemijarê de ez ê behsê rola Kurdan di hevkêşeyên herêmî û bandora hokarên jeopolîtîkî li ser siberoja Kurdan bikim.
Ewlehiya Îsraîlê û pêgeha Kurdan
Yek ji wan hokarên girîng ku giraniya siyasî ya Kurdan li Rojhilata Navîn zêde dike, pirsa ewlehiya Îsraîlê ye. Hebûna Kurdan di nav guherînkariyên Sûriyê de, bi taybetî li Rojavayê Kurdistanê li ser sînorên bakûrê Sûriyê digel berjewendiyên Îsraîlê yek digirin. Îsraîl ku hertim li pey pêkanîna awayekî hevsengiyê di hemberî gefên herêmî de bûye, ji bihêzkirina rola Kurdan piştevanî kiriye. Ew piştevanî tenê di kiryarên nerasterast de sînordar nabe, belku berpirsên payebilind ên Îsraîlê bi aşkira behsê girîngiya Kurdan di hevkêşeyên herêmî û bi taybetî li Sûriyê kirine.
Netanyaho serokwezîrê Îsraîlê di yek ji gotarên xwe de ragehand ku “Rojhilata Navîn di halê guherînê de ye, û dê Rojhilata Navîneke din ji dayîk bibe”.
Wî herwiha pêdagir kir, ku bi baweriya Îsraîl û Amerîkayê Kurd tenê hêza cihê baweriyê di herêmê de ne, û dikarin roleke kilîdî di warê binecihkirina ewlehiyê di herêma Rojhilata Navîn de bilîzîn. Ew baweriya Amerîka û Îsraîlê, girîngiya jeopoletîka Kurdan zêdetir ji her demekê zeq dike, û nîşana rolekê ye ku ew dikarin di siberoja siyasî ya herêmê de bilîzin.
Lawaziya Tirkiyê û derfetsazî bo Kurdan
Tirkiye di van salên dawiyê de bi sedema siyasetên êrîşkarane û kiryarên ku nayêne pêşbînîkirin, bûye welatekî lawaz. Siyasetên Enqereyê di serkutkirina Kurdan de, û pêkanîna kêşeyan di têkiliyên bi rojavayiyan re, ne tenê Tirkiye ji hevalbendên xwe yên kevn dûr xistiye, belku valatiyên navxweyî jî kûrtir kirine. Ew rewş derfeteke bêmînak ji Kurdan re pêk tîne bona ku ji wê lawaziyê bo bihêzkirina helwestên xwe mifayê wergirin. Bi vî halî jî, bikaranîna vê derfetê girêdayî yekîtî û hevbendiya navxweyî ya di nav baskên curbicur ên Kurdan de ye.
Nebûna ewlehiyê li Sûriyê û pirsa otonomiyê
Sûriye wek yek ji navendên sereke yê kêşeyên li Rojhilata Navîn, her niha jî digel kirîzên kûr ên siyasî, civakî û aborî berbirû ye. Helbet bi hebûna Tirkiyê û destwerdanên wê di Sûriyê de, zehmet e ku aramî û tenahî vegere wî welatî. Di vê navberê de Amerîka û welatên rojavayî bi berdewamî li ser hewceyiya razîbûna deshilata Sûriyê bi dana otonomiyê bi Kurdan li Sûriyê pêdagirî kirine. Herçend ku ev mijar hêla jî negihaye ti encamekê. Lê dîsan jî nîşana girîngiya Kurdan wek lîstikvaneke kilîdî di siberoja siyasî ya Sûriyê de ye.
Hinek waneyê dîrokê: Yekîtî wek merceke sereke bo serkevtinê
Dîrokê nîşan daye ku astengiya herî mezin li ser rêya gihîştina Kurdan bi mafê xwe yê rewa, nakokiyên navxweyî ne. Niha ku derfeteke bêmînak bo Kurdan pêk hatiye, girîngiya yekîtî û hevgirtina navxweyî zêdetir ji her demeke din tê hîskirin. Ger Kurd bikarin bi çareserkirina nakokiyên navxweyî û rawestiyana li ser berjewendiyên neteweyî, yekparçeyiya xwe biparêzin, hevkêşeyên herêmî dê di berjeweniya wan de bêne guherîn.
Encam
Pisgirêkên li Rojhilata Navîn aloz û çendalî ne, û Kurd dikevin nav dilê wan guherînkariyan de. Ji rola wan di ewlehiya Îsraîlê de û dîtingeha rojava ve bigire heya ku digihîje bandora siyasetên Tirkiyê û rewşa Sûriyê, Kurdan derfeteke bêhevta hene bo guherîna hevsengiya hêzê li herêmê. Axaftinên Netanyaho derbarê jidayîkbûna Rojhilata Navîneke din û pêdagiriya wî li ser baweriya bi neteweya Kurd, nîşan dide ku Kurd dikarin roleke kilîdî di ewlehiya herêmê de bilîzin. Bi vî halî jî serkevtina di vî warî de tenê girêdayî yekîtî, plandarêjiya stratejîk û hevsûyiya digel derfetên navxweyî ye.
کاناڵی کوردستان
❤️🦋💫💫
@Rojhalati_kurdistan1324