ساده‌نویسی و درست‌نویسی

🔍 اسیدینگی، بازینگی

🍋 «اسیدینگی»، در اصطلاح شیمی، یعنی میزان اسیدی بودنِ یک محلول.
🍈 «بازینگی» هم، باز در شیمی، یعنی میزان بازی بودیِ یک محلول. [بازی: منسوب به باز (base)]
📍 این دو واژه یا اصطلاح علمی، که در اصل به دانش بزرگِ شیمی تعلق دارند، به‌ترتیب، برابرنهادِ «اسیدیته» (انگلیسی: acidity، فرانسوی: acidité) و «بازیسیته» (انگلیسی: basicity، فرانسوی: basicité) هستند و فرهنگستان زبان و ادب فارسی ۲۵ سال پیش این دو را تصویب کرد.
📍از معنا و تعریفِ واژه‌های مصوبِ پایان‌یافته به پیوندِ «ـینگی» (/īnegī-/) می‌توان دریافت که این پسوند بر میزان، شدت، داشتن یا نداشتنِ ویژگی و وضعیت، و/یا جریان و رویدادی دلالت دارد. این‌گونه واژه‌ها عموماً اصطلاحات علمی‌اند.
✅ نمونه‌هایی دیگر از برابرنهادهای مصوبِ فرهنگستان که با پسوندِ «ـینگی» ساخته یا برگزیده و تصویب شده‌اند:
آردینگی، اتمینگی، اسفنجینگی، بلورینگی، پُرخارینگی، تَکینگی، جنسینگی (و تَراجنسینگی)، دوجنسینگی، رویینگی، شاخینگی (و اَرتاشاخینگی، بیش‌شاخینگی، پَراشاخینگی، دُش‌شاخینگی، شاخینگی متخلخل)، صمغینگی، کژینگی (و انحراف کژینگی، خطای کژینگی، گشتاور کژینگی، مخزن کژینگی)، کلُرینگی، گچینگی، مردینگی، مویینگی (و تخلخل مویینگی، جاذبهٔ مویینگی، خیزش مویینگی، ربایش مویینگی، عدد مویینگی، فشار مویینگی، نیروهای مویینگی)، نَخینگی.

🏳 گروه واژه‌گزینی فرهنگستان، با تشکیلِ حدود ۸۰ کارگروه علمی، تاکنون ده‌هاهزار واژه/اصطلاح را زیرنظر دانشمندانِ برگزیدهٔ هر رشته و با نظارتِ زبانی و اصطلاح‌شناختیِ زبان‌شناسان، متخصصان زبان و ادبیات فارسی، و اصطلاح‌شناسانِ نظری و عملیِ باتجربه تصویب کرده‌است.

🖋 حمید حسنی
@SadeNevisi

www.tgoop.com/SadeNevisi/1590

2.9K viewsحمید حسنی, edited  Mar 25, 2022 at 13:42

🔍 اسیدینگی، بازینگی

🍋 «اسیدینگی»، در اصطلاح شیمی، یعنی میزان اسیدی بودنِ یک محلول.
🍈 «بازینگی» هم، باز در شیمی، یعنی میزان بازی بودیِ یک محلول. [بازی: منسوب به باز (base)]
📍 این دو واژه یا اصطلاح علمی، که در اصل به دانش بزرگِ شیمی تعلق دارند، به‌ترتیب، برابرنهادِ «اسیدیته» (انگلیسی: acidity، فرانسوی: acidité) و «بازیسیته» (انگلیسی: basicity، فرانسوی: basicité) هستند و فرهنگستان زبان و ادب فارسی ۲۵ سال پیش این دو را تصویب کرد.
📍از معنا و تعریفِ واژه‌های مصوبِ پایان‌یافته به پیوندِ «ـینگی» (/īnegī-/) می‌توان دریافت که این پسوند بر میزان، شدت، داشتن یا نداشتنِ ویژگی و وضعیت، و/یا جریان و رویدادی دلالت دارد. این‌گونه واژه‌ها عموماً اصطلاحات علمی‌اند.
✅ نمونه‌هایی دیگر از برابرنهادهای مصوبِ فرهنگستان که با پسوندِ «ـینگی» ساخته یا برگزیده و تصویب شده‌اند:
آردینگی، اتمینگی، اسفنجینگی، بلورینگی، پُرخارینگی، تَکینگی، جنسینگی (و تَراجنسینگی)، دوجنسینگی، رویینگی، شاخینگی (و اَرتاشاخینگی، بیش‌شاخینگی، پَراشاخینگی، دُش‌شاخینگی، شاخینگی متخلخل)، صمغینگی، کژینگی (و انحراف کژینگی، خطای کژینگی، گشتاور کژینگی، مخزن کژینگی)، کلُرینگی، گچینگی، مردینگی، مویینگی (و تخلخل مویینگی، جاذبهٔ مویینگی، خیزش مویینگی، ربایش مویینگی، عدد مویینگی، فشار مویینگی، نیروهای مویینگی)، نَخینگی.

🏳 گروه واژه‌گزینی فرهنگستان، با تشکیلِ حدود ۸۰ کارگروه علمی، تاکنون ده‌هاهزار واژه/اصطلاح را زیرنظر دانشمندانِ برگزیدهٔ هر رشته و با نظارتِ زبانی و اصطلاح‌شناختیِ زبان‌شناسان، متخصصان زبان و ادبیات فارسی، و اصطلاح‌شناسانِ نظری و عملیِ باتجربه تصویب کرده‌است.

🖋 حمید حسنی
@SadeNevisi

BY ساده‌نویسی و درست‌نویسی