ساده‌نویسی و درست‌نویسی

🔍 «متمَّم» یا «متمِّم»؟

▫️ دومی، یعنی [motæmˈmem]. چرا؟ چون تمام‌کننده است، یعنی اسم فاعل است. با این‌ها مقایسه بفرمایید: مبدِّل (= تبدیل‌کننده، تبدیل‌گر)، مبشر، مبلّغ، مبیّن، مجوز، محرر، محلل، محوِّل (در دعای تحویل سال)، محیر (در ترکیبِ «محیرالعقول»)، مخدر، مخرب، مدبّر، مدرّس، مربی، مروّج، مزور، مسبب، مسکّن، مشوق، مصحح، مصدق، مصفی (در «مصفیِ خون»)، مصنف، مصوت، معلّم، مغذی، مغنّی، مفسر، مقصر، مقلد، مقنن (و «مقنِّنه»، مؤنثِ آن، در «قوۀ مقننه»)، مقنی، مقوی، مکبر (= تکبیرگو)، مکمل، ملین، ممیز، منصّف (مثلاً در «عمودمنصّف»)، منقّد، مؤثر، مؤدی، مؤذّن، مؤلف، مهیج.
▫️ همۀ واژه‌هایی که وزنشان [mofæʔˈʔel]* است، اسم فاعل از باب «تفعیل»اند.
🕯 برخی واژه‌ها که در فارسی امروز و در تداولِ عام اسم مفعول‌اند، در اصلِ عربی اسم فاعل‌اند؛ از آن جمله‌اند «مبرز» و «مصمم» و «معمم»، که در فارسیِ رایج مشابه اسم مفعول و بر وزن [mofæʔˈʔæl] تلفظ می‌شوند، اما در عربی کلاسیک و در معنایی که در فارسیِ رایج کاربرد دارند [mufaʕˈʕil]* تلفظ می‌شوند؛ یعنی:
[mubarˈriz] → [mobæɾˈɾæz];
[muʕamˈmim] → [moʔæmˈmæm];
[musˤamˈmim] → [mosæmˈmæm].

★ نشانۀ /ʔ/ در الفبای بین‌المللی آوانگار (آی‌پی‌اِی: IPA) معرف حرف و صامت یا همخوانِ همزه یا به‌اصطلاح صامت/همخوانِ «بستِ چاکنایی» (glottal stop / glottal plosive consonant) است. نشانۀ /ʕ/ در این الفبا معرف «ع» عربی یا به‌اصطلاح صامت/همخوانِ «ناسودۀ حلقیِ واک‌دار / سایشیِ حلقیِ واک‌دار» (voiced pharyngeal approximant consonant / voiced pharyngeal fricative consonant) است. این واج در فارسی معیارِ امروز وجود ندارد و به‌صورت همزه تلفظ می‌شود. تلفظِ «عرض» و «ارز» و «ارض» در فارسی معیارِ امروز یکسان است.

@SadeNevisi

www.tgoop.com/SadeNevisi/1874

1.3K viewsحمید حسنی, edited  Feb 8 at 07:09

🔍 «متمَّم» یا «متمِّم»؟

▫️ دومی، یعنی [motæmˈmem]. چرا؟ چون تمام‌کننده است، یعنی اسم فاعل است. با این‌ها مقایسه بفرمایید: مبدِّل (= تبدیل‌کننده، تبدیل‌گر)، مبشر، مبلّغ، مبیّن، مجوز، محرر، محلل، محوِّل (در دعای تحویل سال)، محیر (در ترکیبِ «محیرالعقول»)، مخدر، مخرب، مدبّر، مدرّس، مربی، مروّج، مزور، مسبب، مسکّن، مشوق، مصحح، مصدق، مصفی (در «مصفیِ خون»)، مصنف، مصوت، معلّم، مغذی، مغنّی، مفسر، مقصر، مقلد، مقنن (و «مقنِّنه»، مؤنثِ آن، در «قوۀ مقننه»)، مقنی، مقوی، مکبر (= تکبیرگو)، مکمل، ملین، ممیز، منصّف (مثلاً در «عمودمنصّف»)، منقّد، مؤثر، مؤدی، مؤذّن، مؤلف، مهیج.
▫️ همۀ واژه‌هایی که وزنشان [mofæʔˈʔel]* است، اسم فاعل از باب «تفعیل»اند.
🕯 برخی واژه‌ها که در فارسی امروز و در تداولِ عام اسم مفعول‌اند، در اصلِ عربی اسم فاعل‌اند؛ از آن جمله‌اند «مبرز» و «مصمم» و «معمم»، که در فارسیِ رایج مشابه اسم مفعول و بر وزن [mofæʔˈʔæl] تلفظ می‌شوند، اما در عربی کلاسیک و در معنایی که در فارسیِ رایج کاربرد دارند [mufaʕˈʕil]* تلفظ می‌شوند؛ یعنی:
[mubarˈriz] → [mobæɾˈɾæz];
[muʕamˈmim] → [moʔæmˈmæm];
[musˤamˈmim] → [mosæmˈmæm].

★ نشانۀ /ʔ/ در الفبای بین‌المللی آوانگار (آی‌پی‌اِی: IPA) معرف حرف و صامت یا همخوانِ همزه یا به‌اصطلاح صامت/همخوانِ «بستِ چاکنایی» (glottal stop / glottal plosive consonant) است. نشانۀ /ʕ/ در این الفبا معرف «ع» عربی یا به‌اصطلاح صامت/همخوانِ «ناسودۀ حلقیِ واک‌دار / سایشیِ حلقیِ واک‌دار» (voiced pharyngeal approximant consonant / voiced pharyngeal fricative consonant) است. این واج در فارسی معیارِ امروز وجود ندارد و به‌صورت همزه تلفظ می‌شود. تلفظِ «عرض» و «ارز» و «ارض» در فارسی معیارِ امروز یکسان است.

@SadeNevisi

BY ساده‌نویسی و درست‌نویسی