tgoop.com/alborzology/17169
Last Update:
🔹جستاری در غذای ایرانیان از دیرباز و تنوع آن در کرج
بخش دوم
✍ حمیدرضا آقایی
پژوهشگر فرهنگ مردم
اندیشۀ خلاق بشر می‌تواند در هر زمینه‌ای به تولید و آفرینش بپردازد. ذهن توانمند و نوآور انسان با طبعی زیبادوست در برآوردن نیازهای اساسی و روزمره‌اش یعنی خوردن و آشامیدن، نیز ابتکار و نوآوری بروز می‌دهد و برای آنچه که می‌خورد و می‌آشامد، نه فقط فکر رفع نیاز اولیه (سیر شدن)، بلکه رضایت در حس زیبایی و لذت غذا را مد نظر دارد. [۱]
انسان ضمن برآوردن نیازهای اساسی زندگی برای ادامۀ حیات (خوردن و آشامیدن)، با طبع زیبایی‌دوست‌اش، در هم آمیختن و ترکیب غذاهای دیگر اقوام و ملت‌ها را نیز الگوی خود قرار داده و به فکر تنوع‌بخشی، آراستن و آذین غذاها و سفره و استفاده از بعضی اشربه و نوشیدنی‌ها و دسرها بوده و هست.
با افزایش جمعیت و تغییر شیوۀ سنتی زیست، به‌ویژه در شهرها راه‌اندازی و گسترش انواع غذاخوریها، رستورانها، ساندویچی‌ها، سفره‌خانه‌های سنتی، تالارهای پذیرایی، فست‌فودی‌ها، دکه‌ها و بساط‌های غذای لقمه‌ای و ارزان و جگرکی‌های ضرورت یافت.
شهـر کرج این «ایرانشهر کوچک» هم، از این ضرورت جدا نبوده و با حضور اقوام ایرانی و فرهنگ‌های غذایی گوناگونشان، سفره غذایی رنگین و متنوعی در شهر پهن نموده است. این کلانشهر علاوه بر گسترش در حوزه‌‌های ساختاری و عمران شهری ضرورت دارد در مسیر توسعۀ پایدار برخی از معابر و گذرگاه‌ها و مکان‌های شلوغ را به محلی برای خوردن و آشامیدن با زیبایی و آسایش بیشتر به‌طور ویژه اختصاص دهد.
امروزه با توجه به تغییر ذائقه‌ها، که گاهی به دلیل مشغله‌های کاری و نبود فرصت کافی برای پخت و پز است، حتی برگزاری مهمانی‌های و دورهمی‌ها نیز در رستورانها و غذاخوریهای برگزار می‌شود، که ضرورت نظارت بهداشتی و البته ساماندهی نیز احساس می‌شود.
کرج این کلانشهر پویا و جوان و فرزند ارشد پایتخت در سالهای اخیر، همچون تهران دچار دگرگونی و تحول در برپایی و تأسیس انواع غذاخوریهای رنگارنگ شده، که اگر به این شرایط توجه بهتری شود این سبک زندگی و تغییر ذائقه برای برخی از جوانان فرصت‌های شغلی بیشتری فراهم آورده و در توسعۀ اهداف فرهنگی و رفاهی خانوداه نیز موثر خواهد بود.
در پی گشت و گذارهای میدانی نگارنده در استان البرز و شهر کرج، ضمن شناسایی و تجربۀ برخی از خدمات غذایی متنوع، جالب و لذت‌بخش اقوام مختلف را تجربه کرده‌ام.
در این قدم زدن و گشت و گذار‌ها، غذاخوری های سُنتی، محلی و مدرن، رستوران های غذاهای رژیمی، برخی از غذاهای مناطق مختلف کشور، مانند؛ بریانی اصفهان، غذاهای گیلکی و محصولات و سبزیجات شمالی را مشاهده کردم.
همچنین دکان های فلافلی و سمبوسه پر طرفدار خوزستان، آشکده با انواع آشها و حلیم‌ها، انواع ماهی‌های دریای شمال و جنوب، کباب بناب، کباب گلپایگان، محصولات لبنی دزفول (سرشیر و شیربرنج) انواع نان‌های محلی از اقوام مختلف، انواع شیرینی، دمنوش، اشربه و کیک یزدی و کاشانی، رستورانهای جاده چالوس با بهره‌گیری از شرایط زیبای طبیعی مشتریان و میهمانان خود را به ساعت خوش در کنار خانواده فرا می‌خوانند.
در این میان روستاهای هدف گردشگری نیز با عرضۀ خشکبار و آجیل و ترشی و لواشک محلی (آلو و آلوچه برغان، توت سیاهکلاهان، خرمالو و ازگیل کرج، و... بر رونق این بازارها و تنوع خوراکی افزوده‌اند. حتی عرضۀ غذاهای کشورهای دیگر؛ در رستورانهای ژاپنی، ایتالیایی، هندی، یونانی، عربی و ترکی‌استانبولی (اسکندرکباب و باقلوا) مشتریان خاص خود را دارند.
و بالاخره جگرکی‌های بسیار عصرگاهی و شبان‌گاهی با دود و دَم وسوسه برانگیزشان با مشتریان اغلب جوان خود، جلوه‌هایی از زیبایی این شهر پویا هستند.
هر چند همۀ این اغذیه فروشی‌ها، حال و هوای خاصی به کلانشهر کرج و استان البرز حاکم بخشیده‌اند، اما هنوز فرصت برنامه‌ریزی بیشتر و بهتر، برای متخصصان و علاقمندان صنعت تغذیه و مدیریت میراث فرهنگی و معاونت فرهنگی و امور اجتماعی استانداری و معاونت فرهنگی شهرداری‌ها وجود دارد، تا هم در راستای کارآفرینی و ایجاد مشاغل مرتبط غذایی کوشش نمایند، و این کلانشهر را به پایتخت غذاهای متنوع ایرانی و خارجی تبدیل نموده تا همه روزه، افزون بر جمعیت ساکن در کرج، میهمانان فراوانی را از پایتخت برای خوردن غذاهای گوناگون به سوی خود بکشاند، که علاوه بر رونق و نشاط در جامعه، کرج این فرش زیبا و رنگین ایرانی، را پررونق‌تر با اقتصادی پویا جلوه‌گر سازد.
۸ دی ۱۴۰۳
▪️ پانوشت --------------------
[۱]. فرمند، رضوان، ۱۳۸۳، هنر آشپزی و شیرینی پزی، انتشارات جاجرمی، تهران، چ دوم.
✍ بخش اول
🔗 البرز پژوهی @alborzology
▫️وبلاگ ۱▫️وبلاگ ۲▫️اینستاگرام▫️آپارات
BY البرز پژوهی
Share with your friend now:
tgoop.com/alborzology/17169