tgoop.com/alefbalib/5530
Last Update:
#پرونده_موضوعی
📂 تعریف دین
تعاریف زیادی از دین وجود دارد. تی یل (۱۸۳۰-۱۹۰۲) نوشت که "در حقیقت، دین وضعیتی روحی یا حالتی ناب و حرمت آمیز است که آن را خشیت می خوانیم". برادلی (۱۸۶۴-۱۹۲۴) میگفت که «دین، بیش از هر چیز کوششی است برای آنکه حقیقتی کامل خیر را در تمام وجوه هستیمان بازنماییم و جيمز مارتينو" (۱۹۰۰-۱۸۰۵) مدعی بود که «دین اعتقاد به خدایی همه زنده است، يعنى اعتقاد به اراده و ذهنی الهی که حاکم بر جهان است و با نوع بشر مناسبات اخلاقی دارد. روشن است که هر کدام از این تعاریف ویژگی متفاوتی را مورد تاکید قرار می دهند: تی یل بر خشيت تکیه میزند، برادلی دین را با خیر پیوند میدهد، و مارتينو اعتقاد به جنبهای اخلاقی یکتاپرستی را مورد توجه قرار می دهد.
تعاریف دیگر دین ویژگیهای خاص دیگری را منظور میکنند؛ ویژگیهایی نظیر انجام مناسک، دعا و ارتباط با خدایان. و به نظر میرسد که هر کدام از این تعاریف حظی از اعتبار و معقولیت دارند. ادیان، بسیار پیچیده هستند. بنابراین شرط عقل آن است که هیچ وجه منفردی را تعریف کامل (دین) تلقی نکنیم. برای مثال، ادیانی ابتدایی، نظیر ادیان شمنی وجود دارند که به نظر میرسد اعمال خضوع آمیزشان ناشی از ترس یا طمع است، نه ناشی از احساس خشیت ناب. بنابراین تعریف تی بل جامع نیست. همچنین ادیان قائل به چندخدایی (نظير ادیان یونان و مصر باستان) هم وجود دارند که معتقد نیستند جهان فرمانروای الهی واحدی دارد. بنابراین تعریفی هم که مارتينو عرضه کرده نمیتواند تمام ادیان را در بر بگیرد.
این اشارات مجمل نشان میدهند که تعریف کردن دین دشوار است. از سوی دیگر، وقتی که ما از دین به طور کلی سخن میگوییم، در معرض خطر بیدقتی و مبهمگویی هستیم، و چهبسا حتى ظرایف مهم و پیچیده ادیان موجود را تحریف کنیم. برای مثال، دین معمولا (و نه همیشه با اعتقاد به قلمرویی مافوق طبیعی یا الهی همراه است. اما اعتقاد به یک قلمرو مافوق طبیعی در بعضی ادیان وجود ندارد (نظیر مکاتب بودایی که قائل به وجود خداوند نیستند)، و در ادیانی هم که وجود دارد (نظير تائوئیسم، هندوئیسم و اسلام) نقشهای بسیار متفاوتی ایفا میکند. در میان ادیان تفاوتهای عظیمی وجود دارد به همیندلیل است که یافتن یک حداقل مشترک یا سخن گفتن تفصیلی از دین به طور کلی، دشوار است. از سوی دیگر، تأکید صرف بر یک دین خاص غالبا موجب میشود که ما بعضی ویژگیهای بسیار کلی را که ظاهرا ادیان در آنها سهیم هستند، مغفول بنهیم یا کم اهمیت بدانیم. ممکن است ما با ملاحظه دشواریهای موجود در تعریف و اطلاق لفظ دین، احساس کنیم که گویی راهحل نهایی و قطعی برای همیشه از دسترس ما به دور است. اما در پژوهش حاضر (ارائه) یک تعریف موقت ولی کارآمد کفایت میکند. در هر دو حالت (یعنی ارائه تعریفی عام از دین یا تأکید بر دین خاص) امکان لغزش وجود دارد، بنابراین باید با احتیاط گام برداریم. به هر حال این واقعیت بر جای خود باقیست که اگر ما در پی یافتن خصایصی مشترک در همه ادیان نباشیم، نمیتوانیم به این پرسش پاسخ دهیم که چه چیزی یک دین خاص را دین میکند؟ ...
(از کتاب :
کتاب عقل و اعتقاد دینی (درآمدی بر فلسفه دین)
مایکل پترسون، ویلیام هاکسر، بروس رایشنباخ، دیوید بازینجر
احمد نراقی، ابراهیم سلطانی
تهران-انتشارات طرح نو- 1376)
ادامه مطلب : 👇🏻
(برای مطالعه ادامه این مطلب روی instant view کلیک کنید.)
#فلسفه_دین__کلام_جدید
#تعریف_دین
🔰کتابخانه مجازی الفبا
🔰کانال تلگرام الفبا
BY کتابخانه مجازی الفبا
Share with your friend now:
tgoop.com/alefbalib/5530