tgoop.com/andaromidvari/3539
Last Update:
تا رستگاری سوسک یا کافکا
بخش سوم
اکنون کمی درنگ کنیم و به چیزی بنگریم که تحول پیدا کرده و از شکلی نابالغ خارج شده است تا بالغ شود اما علم و جهان مدرن نمی‌تواند این تحول را بفهمد. پس با ابزار محدودش سوسک را می‌بیند. این تحول در خود بیش از هرچیز فحوایی معنوی دارد. تو گویی اتفاقی مشابه آنچه که مس وجود را طلا می‌کند اما اینجا طلاشدگی در حدود فهم فهمنده‌ها نیست. نتیجه را بی‌ارزش‌ترین چیز می‌بینند و درک می‌کنند. کافکا تحت تأثیر آثار کوتاه اولیه‌ی توماس مان نوشته است که لازمه‌ی هنرمندشدن، دست شستن از لذایذ و غرایز و انزوای روحانی است. شما چیزی جز رهبانیت و عرفان می‌بیند در این نگاه و سخن؟ هنرمند اینجا با راهبان دست از دنیا شسته این‌همان می‌شود. البته چنین سابقه‌ای در خانواده‌ی مادری کافکا وجود دارد: پدربزرگ مادری‌اش شخصیتی معنوی و قدیس بوده است. به‌جز این تقریباً در هر متنی که پیرامون عقاید او نوشته شده باشد، می‌توانید بخوانید که او به مکتب حسیدی یهودیت علاقه داشته است. مکتب حسیدی به تجارب روحانی و صوفیانه بسیار ارزش قائل است. با اینکه کاروبار کافکا از جنبه‌های اسطوره‌ای بسیار مورد توجه و تفسیر قرار گرفته به‌طور مثال تفسیر ادیپی با توجه و تمرکز روی ارتباط کافکا و پدرش اما باید هم‌صدا و هم‌قدم با توماس مان به لایه‌های معنوی کار او بیشتر توجه کنیم. این نگاه کمک می‌کند تا آن اسطوره‌ی منزوی را که شکل رایج و دیگری از فهم اوست، در نگاهی تازه بفهمیم. در این نگاه او نه مروج اندوهی بیهوده، بلکه کسی است که چون بیماری را فهمیده و نشان می‌دهد، طرد می‌شود. رانده می‌شود. فهمیده نمی‌شود.
همان‌طور که مارسل موس تذکر داده است پدیدارهای مادی در یک جامعه، همواره با روحانی‌ترین پدیدارها در ارتباطند. مسخ کافکا دو تحول را همزمان نشان می‌دهد: تحولی منفی را که جامعه و افراد بیمارش دچارش شده‌اند و از طرف دیگر حاکی و حکایت‌گر تحول مثبت سامسا/ راوی/ کافکاست.
تازه اگر همان فهم سوسک شدن را بپذیریم، سامسا در طریقتی تاریک، بار سنگین سلوکی را برعهده گرفته است تا رستگار شود.
پی‌نوشت: هانری کربن هم در شرح «تاریخ باطنی» می‌نویسد: هرگونه تاریخ ظاهری، فقط تمثیل، تقلید و بازگویی یک تاریخ درونی، سرگذشت نفس و عالم کلی است. مقاله‌ی فلسفه‌ی تطبیقی هنر... ـ مجله‌ی حکمت و فلسفه
#فریاد_ناصری
بخش اول این یادداشت
بخش دوم این یادداشت
BY ان‌در امیدواری...
Share with your friend now:
tgoop.com/andaromidvari/3539