‍ ۵۶ روز تا سی‌ام سپتامبر، روز جهانی ترجمه ۲۰۲۳ پیش روست.

فدراسیون جهانی مترجمان مفهوم عمیقی را به‌عنوان تم امسال برگزیده است:

ترجمه از چهره‌های گوناگون بشریت پرده بر می‌دارد.

ترجمه پنجره‌ای است رو به فرهنگ‌های دیگری که نمی‌شناسیم. ترجمه است که امکان آشنایی بشر را با پدیده‌های حیاتی امروز هم‌چون مخاطرات و بحران‌های آب‌وهوایی و ژئوپلیتیک فراهم می‌سازد و دانش لازم را به وی برای مواجهه با عوامل تهدیدکننده‌ی صلح و امنیت می‌دهد. علاوه براین، ترجمه در شکل‌گیری دیپلماسی، چندجانبه‌گرایی، توسعه پایدار، کمک‌های بشردوستانه و حقوق بشر نقش بسزایی دارد.

یکی از حقوق مهم بشر، حفظ و توسعه زبان و فرهنگ ملی و بومی است. به‌عنوان یک زبان‌شناس علاقه‌مند به برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری زبان، با اطمینان می‌گویم: ترجمه حافظ و تقویت‌کننده‌ی زبان و فرهنگ بومی است. مردم کشوری که ترجمه در آن تضعیف می‌شود، بیش‌تر به یادگیری زبان خارجی روی می‌آورند تا بتوانند منابع اصلی را مطالعه کنند و با جهان بیرون ارتباط برقرار کنند.

این مترجمانند که در بحران‌هایی هم‌چون پاندمی کرونا با ترجمه‌های خود، دسترسی مردمان سرزمین‌های گوناگون را به آگاهی و یافته‌های روز و اخبار تحولات جهان فراهم کرده‌اند.

هر نویسنده‌ای داستان و قلم خود را دارد و داستانش را براساس جهانی بنا می‌کند که در آن یا برای آن زیسته است. مترجم است که پرده از روی جهان داستانی نویسنده کنار می‌زند و آن را در معرض نگاه خواننده می‌گذارد. اوست که جهان‌های پراکنده را به‌هم پیوند می‌زند و جهانی پیوسته می‌آفریند.

در یک کلام، بشریت "ما" شدن در عین حفظ "من" را مدیون مترجمان همه‌ی حوزه‌ها از جمله کتاب، فیلم، شفاهی، تولیدمحتوا و غیره است.

"ما" در کنار هم به استقبال روز جهانی ترجمه خواهیم رفت ...

#محمدرضا_اربابی #روز_جهانی_ترجمه #مترجم #ITD

یادداشت‌ها، نقدها، ایده‌ها و ...#محمدرضا_اربابی

https://www.tgoop.com/arbabi_m_r

‍ سال ۹۴ بود.

من به‌تازگی #انجمن_صنفی_مترجمان_تهران را تاسیس کرده بودم و شما به‌تازگی مسئولیت پژوهشکده مطالعات ترجمه دانشگاه علامه را به‌عهده گرفته بودید.

در دفتر پژوهشکده نشستیم و یک ساعتی گپ زدیم. راستش بیشتر من درد دل کردم و از بدرفتاری‌ای گفتم که از عده‌ای دیده بودم و شما هم‌دلی کردید و از درد دل‌های خود گفتید. از برنامه‌هاتان برای احیای پژوهشکده هم گفتید.

هنوز طعم سیگاری که به تعارفتان با هم کشیدیم و خاکسترش را در لیوان کاغذی می‌تکاندیم، روی لب‌ها و بر کامم هست.

از شما دعوت کردم تا عضو افتخاری انجمن صنفی مترجمان تهران باشید و یاریم کنید‌. بی‌درنگ قبول کردید.

پرسیدید: "اسمت چیه؟"
گفتم: "اربابی"
گفتید: " اون رو که می‌دونم! اسم کوچیکت چیه؟"
گفتم: "محمدرضا"
گفتید: "محمدرضا! خودت رو معطل دکترای ترجمه نکن! بیا زبان‌شناسی بخون!"

هنوز صدای پرحجم و لحن گرم و گیرای شما توی گوشم هست.

به‌خودتان هم گفتم: "معنی‌شناسی‌ای که از شما آموختم محدود به زبان‌شناسی نیست.  زندگی‌ام معنی تازه‌ای گرفت بعد از هم‌نشینی با شما"

نام‌تان بلند است و یادتان مانا
روحتان شاد و قرین آرامش

محمدرضا اربابی

https://www.tgoop.com/arbabi_m_r

یادداشت‌ها، نقدها، ایده‌ها و ...#محمدرضا_اربابی

‍ سرکار خانم کیسلووا
جناب آقای دکتر لارین

پیش از هر چیز وظیفه دارم مراتب امتنان خود را از دعوت سخاوتمندانه‌ی شما از اینجانب برای حضور در پنل تخصصی "بازارهای جدید ترجمه" در جریان "همایش ترجمه روسیه" که به‌مناسبت روز جهانی ترجمه و به‌صورت مستقل توسط موسسات خصوصی ترجمه‌ی آن کشور برگزار می‌شود، ابراز دارم.

اما متاسفانه در بررسی جدول زمانبندی پنل‌های تخصصی آن همایش معظم نشستی را با عنوان
"Jobs for Arabists: International Linguistic Support and Relocation of Business to UAE and Gulf States.
مشاهده کردم که موجبات دلخوری اینجانب را فراهم آورد.

به استحضار می‌رساند استفاده از عنوان "خلیج" به‌جای "خلیج فارس" علاوه بر این که خلاف شواهد و مستندات تاریخی است، خط قرمزی پررنگ برای اینجانب و آحاد ملت بزرگ ایران محسوب شده و غیرقابل گفت‌وگوست.

ازاین‌رو، مستدعی است دستور فرمایید این خطا به نحو مقتضی اصلاح گردد. زیرا در غیر این‌صورت ناگزیر از حضور در آن همایش تخصصی معذور خواهم بود.

با تجدید احترام
محمدرضا اربابی
رئیس انجمن صنفی مترجمان تهران 

🌐https://www.tgoop.com/arbabi_m_r

یادداشت‌ها، نقدها، ایده‌ها و ...#محمدرضا_اربابی

‍ متعاقب گفت‌وگوی #محمدرضا_اربابی ، رئیس انجمن صنفی مترجمان تهران و رئیس فدراسیون جهانی مترجمان در خصوص درگذشت مرحوم دکتر کوروش صفوی، عضو افتخاری انجمن صنفی مترجمان تهران، #آلیسون_رودریگز پیامی را صادر نمود:

از شنیدن خبر درگذشت دکتر #کوروش_صفوی   عضو برجسته‌ی #انجمن_صنفی_مترجمان_تهران ، نایب رئیس انجمن زبان‌شناسی ایران و استاد دانشگاه علامه طباطبایی متاثر شدیم.
از ترجمه های او می‌توان به آثاری از نوام چامسکی، فردینان دوسوسور، گوته، هوسله و ژوستین گاردنر اشاره کرد.
صفوی همچنین مولف کتاب‌های مقدمات زبان‌شناسی، منطق در زبان‌شناسی، ادبیات از منظر زبان‌شناسی،
مقدمه‌ای بر تاریخ زبان‌های ایرانی و معناشناسی کاربردی بود.
به این وسیله مراتب همدردی خود را با خانواده، همکاران و دوستانش اعلام می‌داریم.

آلیسون رودریگز
رئیس فدراسیون جهانی مترجمان
.........................
We are saddened to hear of the loss of Dr. Kourosh Safavi, distinguished member of #TIAT Iran, prolific translator and writer, vice-president of the Linguistics Society of Iran & professor at Allameh Tabataba'i University in Tehran. 
 His translations into Persian included books by Noam Chomsky, Roman Jakobson, Ferdinand de Saussure, Hosle, Goethe, and Jostein Gaarder.  Safavi also published his own works, An Introduction to Linguistics, Wandering in the Philosophy of Literature, Logic in Linguistics, Literature from Linguistics Standpoint, Acquaintance with Written Systems, Introduction to the History of Iranian Languages, and Applied Semantics. We send our condolences to his family, colleagues and friends.

Alison Rodriguez,
The president
International Federation of Translators

🌐https://www.tgoop.com/tiat1

‍ از میزبانانم در "همایش ترجمه روسیه" به‌خاطر بذل عنایت و توجه‌شان سپاسگزارم. پس از تذکرم بابت درج عنوان ساختگی خلیج در پنلی از همایش موصوف و تاکید بر ضرورت اصلاح این سهل‌انگاری، دوستان ارزشمندم در این همایش معتبر، نسبت به جبران امر اقدام کردند.

بدین‌تریب، نام صحیح، درخشان و حقیقی #خلیج_فارس در جدول برنامه‌های همایش درج گردید.

بر این اساس، ضمن تشکر از برگزارکنندگان همایش، آمادگی خود را برای حضور در این همایش ارزشمند اعلام می‌کنم.

در عصر تقابل زرگری و منفعت‌طلبانه دولت‌ها و در زمانه‌ی تحریم ملت‌ها، به تعامل ملل به‌واسطه‌ی ترجمه ایمان دارم و به سهم خود برای برداشتن دیوارهای ساختگی حکومت‌ها میان ملت‌ها تلاش خواهم کرد.

محمدرضا اربابی 

https://www.tgoop.com/arbabi_m_r

یادداشت‌ها، نقدها، ایده‌ها و ...#محمدرضا_اربابی

شکستن شاخ غول انحصار!

#آزمون_مترجمی_رسمی
#کانون_سراسری_انجمنهای_صنفی_مترجمان
#محمدرضا_اربابی
#شورای_رقابت

🌐https://www.tgoop.com/arbabi_m_r

یادداشت‌ها، نقدها، ایده‌ها و ...#محمدرضا_اربابی

شکستن انحصار #آزمون_مترجمان_رسمی

راهی که تا حصول نتیجه پیمودیم...

#کانون_سراسری_انجمن‌های_صنفی_مترجمان

🔖 با ابزار #قانون به مبارزه با بی‌قانونی و انحصار می‌رویم.

🔖 اجازه نمی‌دهیم عده‌ای واژه‌ی قانون را از معنی تهی کنند.

🌐https://www.tgoop.com/arbabi_m_r

یادداشت‌ها، نقدها، ایده‌ها و ...#محمدرضا_اربابی

#موسیقی

#مرا_ببخش
#علیرضا_قربانی

نوش گوش‌تان!

یادداشت‌ها، نقدها، ایده‌ها و ...#محمدرضا_اربابی

🌐https://www.tgoop.com/arbabi_m_r

‍ بند پیشنهادی در قرارداد استاندارد #انجمن_صنفی_مترجمان_تهران :

"ناشر متعهد می‌شود نوبت اول چاپ اثر را حداکثر ظرف مدت ......... پس از تحویل کامل متن اثر از سوی صاحب اثر منتشر کند. در غیر این‌صورت حق فسخ قرارداد برای صاحب اثر محفوظ است مگر اینکه عدم انتشار اثر در شرایط ویژه و یا خارج از اراده ناشر صورت گرفته باشد."

یادداشت‌ها، نقدها، ایده‌ها و ...#محمدرضا_اربابی

https://www.tgoop.com/arbabi_m_r
--------------

‍ بند پیشنهادی در قرارداد #انجمن_صنفی_مترجمان_تهران :

"ناشر می‌تواند حق انتشار اثر را به‌صورت کتاب الکترونیکی یا کتاب صوتی با انعقاد قرارداد و تأکید بر رعایت الزامات قانونی و فنی برای جلوگیری از تکثیرهای غیرقانونی، به افراد و اشخاص حقیقی یا حقوقی معتبر واگذار کرده و ........... درصد از درآمد حاصل شده را به‌صورت سه‌ماهه به صاحب اثر پرداخت نماید.

حق انتشار يا واگذاري امتياز انتشار اثر به ساير زبان‌ها براي عرضه در داخل یا خارج از كشور به‌شرط رعایت حقوق صاحب اثر با ناشر است.
در اين مورد به‌شرح زير عمل می‌شود:

۱. عقد هرگونه قراردادی با طرف خارجی توسط ناشر انجام خواهد شد.

۲. هر‌يك از طرفين یا هر شخص حقیقی یا حقوقی دیگر كه مستقيماً يا به‌واسطه وكيل خود موفق به بازاريابي و يافتن خريدار تا عقد قرارداد شود، معادل ............ درصد از مبلغ دريافتي قرارداد را به‌عنوان كميسيون فروش امتياز نشر خارجي اثر، دريافت می‌كند."

https://www.tgoop.com/arbabi_m_r

یادداشت‌ها، نقدها، ایده‌ها و ...#محمدرضا_اربابی

بند مندرج در قرارداد پیشنهادی #انجمن_صنفی_مترجمان_تهران:
1) مبلغ قرارداد عبارت است از .......... درصد از حاصل‌ضرب بهای نشر اثر در شمارگان چاپ آن، برای نوبت اول و در نوبت‌های بعدی نشر معادل ......... درصد از حاصل‌ضرب بهای اثر در شمارگان چاپ آن، که ناشر موظف است به صاحب اثر بپردازد.
2) ناشر همزمان با تنظیم این قرارداد معادل ................................... ریال از مبلغ قرارداد را به‌عنوان پیش‌پرداخت نقداً به صاحب اثر می‌پردازد. ضمناً توافق می‌شود ........ درصد از باقیمانده مبلغ قرارداد ........ ماه بعد از انتشار و ......... درصد نیز پس از ......... ماه از زمان انتشار به صاحب اثر پرداخت شود.

https://www.tgoop.com/arbabi_m_r

یادداشت‌ها، نقدها، ایده‌ها و ...#محمدرضا_اربابی

بند مندرج در قرارداد پیشنهادی #انجمن_صنفی_مترجمان_تهران:
1) مبلغ قرارداد عبارت است از .......... درصد از حاصل‌ضرب بهای نشر اثر در شمارگان چاپ آن، برای نوبت اول و در نوبت‌های بعدی نشر معادل ......... درصد از حاصل‌ضرب بهای اثر در شمارگان چاپ آن، که ناشر موظف است به صاحب اثر بپردازد.
2) ناشر همزمان با تنظیم این قرارداد معادل ................................... ریال از مبلغ قرارداد را به‌عنوان پیش‌پرداخت نقداً به صاحب اثر می‌پردازد. ضمناً توافق می‌شود ........ درصد از باقیمانده مبلغ قرارداد ........ ماه بعد از انتشار و ......... درصد نیز پس از ......... ماه از زمان انتشار به صاحب اثر پرداخت شود.

https://www.tgoop.com/arbabi_m_r

یادداشت‌ها، نقدها، ایده‌ها و ...#محمدرضا_اربابی

نمی‌رسید، داشت می‌رسید، رسید

زور واژه‌های تلنبارشده در مغزش به خشمش نمی‌رسید.
فریاد داشت، اما زور صدایش به بغضش نمی‌رسید.
چشمانش پیام غم را از مغز گرفته بود، اما زور اشک‌هایش به پرده‌ی ناامیدی افتاده بر چشمانش نمی‌رسید.
زورش نمی‌رسید!
زورش به این‌همه یاس نمی‌رسید.

پیامکِ کوتاهِ اخطار باید جرقه‌ای می‌بود برای انفجار!
اما زور جرقه به باروت خیس‌خورده‌ی خشمش نمی‌رسید.
نمی‌رسید... نمی‌رسید
زورش نمی‌رسید

آهش ولی داشت می‌رسید
میوه نفرتش داشت می‌رسید
جانش به لب داشت می‌رسید
گره به ابروانش داشت می‌رسید
خون جگرش به رگ گردنش داشت می‌رسید
آری!
او داشت می‌رسید به نقطه‌ی جوشی که خشک می‌کرد بشکه باروتش را
آغوشِ باروت به جرقه داشت می‌رسید
پیام انفجار به مغز داشت می‌رسید
فرمان مغز به هنجره برای فریاد داشت می‌رسید
فریاد به پرده‌ی گوش‌های کر داشت می‌رسید
پرده‌ی یاس به کناره داشت می‌رسید
اندوهِ یاس به پایان داشت می‌رسید
داشت می‌رسید ... داشت می‌رسید

راهی نمانده بود از "داشت می‌رسید" تا "رسید"

🌐https://www.tgoop.com/arbabi_m_r

یادداشت‌ها، نقدها، ایده‌ها و ...#محمدرضا_اربابی

#حقوق_و_تکالیف_مترجم

‍بند مندرج در قرارداد پیشنهادی #انجمن_صنفی_مترجمان_تهران :

ناشر حق دارد اثر را به ويراستار معتمد خود بسپارد. اما اثر بايستی پس از ويرايش به رؤیت صاحب اثر رسيده و اصلاحات اعمال شده به تائيد وی برسد. در هر صورت صاحب اثر موظف به همكاری با ويراستار منتخب ناشر است.

https://www.tgoop.com/arbabi_m_r

یادداشت‌ها، نقدها، ایده‌ها و ...#محمدرضا_اربابی

#حقوق_و_تکالیف_مترجم

بند مندرج در قرارداد پیشنهادی #انجمن_صنفی_مترجمان_تهران:

در‌ صورت بروز هرگونه اختلاف در تفسیر و اجرای مفاد این قرارداد، طرفین قرارداد به کمیسیون حقوقی انجمن صنفی مترجمان تهران رجوع خواهند کرد. رأی و نظر داور، قطعی و برای طرفین لازم‌الاجرا خواهد بود.

https://www.tgoop.com/arbabi_m_r

یادداشت‌ها، نقدها، ایده‌ها و ...#محمدرضا_اربابی

در مراجعات مترجمان به کمیسیون حقوقی انجمن صنفی مترجمان تهران، شاهدیم که برخی ناشران بعد از مدتی غیرمنطقی پس از تحویل اثر از سوی مترجم، به‌بهانه‌ی پایین بودن کیفیت یا وجود ایراداتی در ترجمه، از انتشار اثر امتناع می‌کنند یا با این حربه دستمزد مترجم را کاهش می‌دهند. متاسفانه در چنین شرایطی اغلب مترجم به خواست ناشر تن می‌دهد یا اینکه قید انتشار اثرش را می‌زند، چرا که یافتن ناشری دیگر برای آن اثر کار ساده‌ای نیست.
با درج مهلت فوق در قرارداد، امکان مطالبه‌گری مترجم در چنین مواقعی افزایش می‌یابد.

https://www.tgoop.com/arbabi_m_r

یادداشت‌ها، نقدها، ایده‌ها و ...#محمدرضا_اربابی

#حقوق_و_تکالیف_مترجم

‍ یکی از راه‌های عبور از #سانسور در حوزه‌ی #کتاب که در کشورهای مختلف به‌کار گرفته شده و در سال‌های اخیر در #ایران هم شاهد آن هستیم، انتشار اثر خارج از ایران است.

اما با توجه به نبود قانون #کپی‌رایت در ایران و نیز تصریح ماده ۲۲ قانون حمایت از حقوق مولفان، مصنفان و هنرمندان مبنی بر اینکه "حقوق مادی پدیدآورنده موقعی از حمایت این قانون برخوردار خواهد بود که اثر برای نخستین‌بار در ایران چاپ یا پخش یا نشر یا اجرا‌شده باشد و قبلاً در هیچ کشوری چاپ یا نشر یا پخش و یا اجرا نشده باشد."؛ متاسفانه کپی و فروش آثار ایشان در ایران تخلف محسوب نمی‌شود.
بنابراین، توصیه می‌کنم کتاب‌خوانان در خرید این آثار دقت لازم را داشته باشند تا اثر حاصل زحمت و کنش‌گری مترجم اصلی را خریداری کنند.

متن عکس‌نوشته خوانده شود.

#یولسیز #اولیس #جیمزجویس #ترجمه #ممیزی #مترجم #نه_به_سانسور

https://www.tgoop.com/arbabi_m_r

یادداشت‌ها، نقدها، ایده‌ها و ...#محمدرضا_اربابی

الان وقت انتخاباته!
هر کدوم این‌ها یعنی یه‌دونه رای!
#انتخابات_پرشور
#مارموز
https://www.tgoop.com/arbabi_m_r

یادداشت‌ها، نقدها، ایده‌ها و ...#محمدرضا_اربابی

#ادیث_گراسمن در ۸۷ سالگی درگذشت.

این مترجم آمریکایی به‌خاطر ترجمه‌ی درخشانش از #دن_کیشوت به انگلیسی، عنوان شهروند افتخاری را از پادشاه اسپانیا دریافت کرده بود.

ترجمه‌ی وی از #عشق_سالهای_وبا از گابریل گارسیا مارکز نیز شهرت بسیاری برایش رقم زد.
بنا به گزارش نیویورک تایمز، گراسمن به دلیل سرطان پانکراس درگذشته است.
https://www.tgoop.com/arbabi_m_r

یادداشت‌ها، نقدها، ایده‌ها و ...#محمدرضا_اربابی

‍ #حقوق_و_تکالیف_مترجم
#آمار_فروش

میزان نسخ فروخته‌شده‌ی یک کتاب از این منظر برای مترجم مهم است که می‌تواند او را از وضعیت انتشار چاپ‌های بعدی آگاه کند. انتشار چاپ‌های بعدی علاوه بر جذابیت‌های اعتباری برای مترجم، به‌دلیل تاثیر آن بر درآمد وی نیز حائز اهمیت است. طبیعی است که وقتی درصد قابل‌توجهی از نسخ چاپ‌شده‌ی کتابی در بازار به‌فروش می‌رسد و تقاضا برای آن در بازار وجود دارد و از طرف دیگر موجودی آن در انبار ناشر رو به‌اتمام می‌رود، ناشر می‌بایست کتاب را تجدیدچاپ نماید یا در صورت عدم تمایل، مراتب را به مترجم اعلام نموده و خاتمه‌ی قرارداد را اعلام کند تا مترجم بتواند اثر را با ناشر دیگری منتشر نماید. 

ازاین‌رو، پیشنهاد می‌شود در قرارداد بندی به‌شرح زیر گنجانده شود:

"در صورت اتمام نسخه‌های اثر در بازار(حداکثر....... نسخه در انبار ناشر) و عدم انتشار مجدد توسط ناشر پس از گذشت ................ ماه، صاحب اثر می‌تواند انتشار نوبت بعدی اثر را کتباً از ناشر درخواست کند، در صورت امتناع ناشر، پس از گذشت ................ ماه از اعلام کتبی، صاحب اثرمیتواند حق انتشار اثر را به دیگری واگذار کند."  

با این وجود، شرایط حاکم بر بازار نشر ایران که مدام بر عدم شفافیت آن افزوده می‌شود، اگر ناشری صادقانه و شفاف به ارائه‌ی گزارش فروش و موجودی مبادرت نورزد، اغلب راه‌های سختی پیش روی صاحب اثر خواهد بود که تحقیق میدانی در بازار و مراجعه به مراجع قضایی اژ جمله‌ی آن‌هاست.

یکی از راه‌هایی که برخی ناشران معتبر بین‌المللی برای شفافیت و البته تقویت برند خود پیش گرفته‌اند، مشخص کردن شماره‌ی نسخه‌ در هر جلد کتاب است. مثلا اگر شمارگان اثر ۲۰۰۰ است، در جایی از اولین کتابی که از زیر چاپ در می‌آید، "۱ از ۲۰۰۰" درج می‌شود‌. بدین‌ترتیب از یک طرف هر نسخه کتاب هویت پیدا می‌کند و از طرف دیگر آمار نسخه های موجود راحت‌تر قابل پایش است. البته این روش برای ناشر هزینه‌بر خواهد بود.

اخیرا در کتابفروشی‌گردی‌ام با کتابی از نشر #دف برخورد کردم که همین مشخصه را داشت. کنجکاو شدم. کتاب‌های دیگر نشر را ورق زدم و دیدم این رویه‌ی نشر دف است‌. حقیقتا ذوق‌زده شدم. اقدامی جذاب است که بیشتر از آن خواهم نوشت‌.

https://www.tgoop.com/arbabi_m_r

یادداشت‌ها، نقدها، ایده‌ها و ...#محمدرضا_اربابی