tgoop.com/dasneveshtha/243
Last Update:
✅ تدبیر نامدبرانه
(بخش 1 از 2)
در بحث قبل درباره تاکید مردوخی بر اهمیت تقویت «نظام تدبیر» برای برون رفت از مشکلات توسعه و بویژه توسعه صنعتی گفته شد (اینجا)، فراتر از این باید تاکید کرد که در تمام 7 دهه تلاش برای توسعه در ایران، مدگرایی در سیاستگذاری بر درک درست مسائل توسعه ایران چیرگی داشته است و این هم یکی از شکل‌های عدم درک درست نظام تدبیر محسوب می شود. درحالی که در دهه 2000 “Good Governance” یا «نظام تدبیر» (حکمرانی خوب) مفهوم غالب توسعه را در ادبیات جهانی تشکیل می‌داد، نقدهایی به این مفهوم در دهه 2010 وارد شده و بخشی از جامعه دانشگاهی یا سیاستگذاری کشور را بر آن داشته که اساساً اهمیتی به اصلاح نظام تدبیر ندهند.
هر مفهومی، تاریخی دارد، «حکمرانی خوب» یا «نظام تدبیر» هم زمانی مورد توجه قرار گرفت که سیاست‌های تعدیل ساختاری در جوامع درحال توسعه به نتایج مورد انتظار نرسید. بصورت خلاصه وقتی شعار «قیمت‌ها را درست کنید» “Getting the prices right” به اقتصاد با عملکرد خوب منجر نشد، نسل اول نظریه‌های نهادگرا به میدان آمدند که شعار آنها «نهادیتان را درست کنید» "Getting Your Institutions Right" بود. در این رویکرد اخیر، بحث می‌شد که وقتی نهادها یا قواعد حاکم بر اقتصاد و نیز نهادهای دولتی از شفافیت و کارایی لازم برخوردار نباشند، سیاست‌های تعدیلی در «اجرا» به مشکل خورده و به نتایج مورد نظر نخواهند رسید. بنابراین پیش از اجرای سیاست‌ها باید فکری به حال بهبود سازوکارهای اجرایی کرد.
در یک دهه اخیر، نقد قبلی یک گام پیشتر رفته و عملکرد نهادها در بستر سیاستی مناسب مورد توجه قرار گرفته است، درواقع بجای آنکه قیمت‌های درست یا نهادهای درست عامل توسعه باشد، سیاست‌هایی که در درون یک محیط نهادی کارکرد دارند مورد توجه قرار گرفته‌اند. در این چارچوب شعار «سیاست‌هایتان را درست کنید» “Getting Your Policies Right” مورد توجه قرار گرفته است.
درواقع این آخری، بیان دیگری از نقد الگوی «یک اندازه (یک سیاست) برای همه مناسب است» "One Size Fits All" می‌باشد. به این معنی که سیاست مناسب در کشورهای مختلف از الگوی استانداردی پیروی نمی‌کند و ملاک موفقیت یک سیاست، تناسب‌اش با محیط است. البته این آخری موجب شده تا برخی این موضوع را مورد توجه قرار دهند که مثلاً در توسعه صنعتی، مهم اتخاذ سیاست صنعتی مناسب است و در هر بستری می‌توان به نتایج بهتر رسید.
اگرچه می‌توان رویکرد بالا را واجد نگرش‌های مهمی نسبت به توسعه صنعتی دانست اما مسئله مهم اینجاست که اقتصاد یک بازی جمعی است و شاخص‌هایی نظیر حکمرانی خوب، بیانی از کیفیت این بازی جمعی را در بر دارند. به عبارت دیگر، حتی سیاستِ ظاهرا درست هم وقتی نظام تدبیر با آشفتگی فراوان همراه باشد، در عمل کارکرد نخواهد داشت. مسئله اجرا، برای هر سیاستی باید مهم باشد و کیفیت اجرا در محیط نهادی که شاخص‌های حکمرانی خوب (نظام تدبیر) بیان می‌کنند خود را نشان می‌دهد.
اولویت سیاست درست نسبت به نهادهای درست در نزد نظریه پردازان نظیر مشتاق حسین خان با صورتبندی تقویت رشد بجای مبارزه با فساد جلوه‌گر می‌شود، مثلاً این نکته که در یک نظم دسترسی محدود، اقدام برای مبارزه با فساد می‌تواند تنش‌ها را بیشتر کرده و مانع رشد باشد، حال آنکه اتخاذ سیاست‌های منجر به رشد صنعتی، می‌تواند از طریق تنوع‌یابی ذی‌نفعان، به وضع قواعد و نهادهای بی‌طرفانه‌تر و بهتر کمک کند. در مقابل اما باید تاکید کرد که وجه مهمی از هر نوع سیاستی که بخواهد رشد صنعتی را در پی داشته باشد، باید از جنس کمک به بهبود نظام تدبیر باشد.
👈 ارتباط با نویسنده:
@Hossein_Rajabpour
@dasneveshtha
BY دستنوشته های اقتصادی و فلسفی
Share with your friend now:
tgoop.com/dasneveshtha/243