tgoop.com/delshodeyevelshode/374
Last Update:
آزمايش بزرگ دعا
(قسمت دوم)
در مجموع از این آزمايش چه تفسیری میتوان ارائه داد؟
یک تفسیر احتمالی آن است که گفته شود دعا بیش از آن که تاثیرات عینی مستقیم داشته باشد، تاثیرات روانی مستقیم دارد. این که کسی برای کسی دعا کند، نوعی ارتباط سه گانه بین دعاکننده و دعا شونده و خداوند برقرار می شود و این ارتباط به شرط ایمان دعاکننده و دعاشونده از نظر روانی سازنده است.
تفسیر احتمالی دیگر این است که ممکن است همین دعا کردن ها، غیر مستقیم در وضعیت جسمانی افراد، به دلیل ارتقاء وضعیت روحی روانی آنها موثر باشد(البته در مواردی که شخص مطلع از دعا باشد و به دعا هم باور داشته باشد)، اما این اثرات در کوتاه مدت خود را نشان نمیدهند. همانطور که نویسندگان مقاله توضیح میدهند، در این آزمایش وضعیت بیمار تا سی روز پس از عمل جراحی بررسی شده است و ممکن است در دراز مدت، تفاوت هایی ایجاد شود. برای تایید یا رد این تفسیر، به مطالعات بیشتری احتیاج است.
برخی با این ایده که مطالعات علمی - همبستگی، آزمایشی یا غیره - میتوانند به ما نشان دهند که آیا دعا تأثیرگذار است یا خیر، مخالفاند. این مخالفت قابل درک است. به باور بیشتر الهیدانان مسیحی، یهودی و مسلمان، دعا فقط زمانی اثر میگذارد که خدا بخواهد. علاوه بر این مشیت خداوند میتواند به سلامت هر کس حتی بدون آنکه برایش دعا کرده باشند، تعلق گیرد. اگر چنین باشد، الزاماً نباید انتظار داشته باشیم که دعاها ضرورتا به نفع سلامت افراد تاثیرگذار باشند. بنابراین بدون دسترسی به دادههای مرتبط با اراده خداوند، ابزارهای علم قادر به پاسخگویی به این سؤال نیستند.
این استدلال قابل تامل است؛ اما به گفته یکی از روانشناسان دین (جوناتان یانگ)، بیش از حد هم نباید روی آن ایستاد. این درست است که هیچ چیز اتفاق نمیافتد مگر با اراده خداوند؛ اما این بدان معنا نیست که ما نتوانیم از طریق آزمایش در مورد علت و معلولهای موجود در جهان طبیعی بررسی علمی کنیم. گرانش کار نمیکند مگر اینکه خدا اراده کند، اما هیچ کس نمیگوید که ما برای آن که بتوانیم آزمایشی درباره نسبیت عام انجام دهیم، باید اطلاعاتی درباره اراده الهی داشته باشیم. این که به هر حال، دعا اثر عینی بر سلامت افراد دارد یا خیر، یک پرسش تجربی قابل تحقیق است و منافاتی با مشیت و نفوذ اراده خداوند در جهان ندارد.
به هر حال به نظر نمیرسد که حتی از منظر دینی، تحقیق علمی درباره تاثیرگذاری دعا، غیر مجاز باشد. هرچند باید در تفسیر داده ها احتیاط کرد. ممکن است دعا، خصوصا دعای دیگران در حق افراد، تاثیری عینی مستقیم نداشته باشد، اما همچنان دعا کردن بتواند اثرات روانی مستقیم و یا حتی اثرات عینی غیر مستقیم یا اثرات عینی درازمدت داشته باشد. برای رد یا تایید این احتمالات، می توان آزمایشهای دیگری طراحی کرد، هرچند به دلیل وجود عوامل مداخله ای بسیار در این گونه مطالعات، کنترل این عوامل و حصول به نتیجه کار مشکلی است.
این نکته هم شایان توجه است که همین آزمایش به ظاهر ساده، که گزارش مختصری از آن ارایه شد و در قالب یک مقاله 9 صفحه ای و در مجله American Health Journal، منتشر شده است، با همکاری یک تیم 16 نفره از متخصصان انجام شده است. این نشان دهنده پیچیدگی انجام چنین آزمایشهایی است که در آن عوامل مداخله بسیاری باید کنترل شوند. اما به هر حال راه باز است و میتوان در این باره مطالعات تجربی انجام داد و به نظر می رسد که این گونه مطالعات روانشناختی درباره دین، به درک بهتر دینداری کمک می کند.
https://www.tgoop.com/delshodeyevelshode
BY یادداشت های یک دلشده ی ولشده (م.نساجی)
Share with your friend now:
tgoop.com/delshodeyevelshode/374