tgoop.com/eghtesadd/7522
Last Update:
❇️ قیمت عادلانه و منصفانه بنزین در ایران چقدر است؟
❇️ دکتر مرتضی عزتی
در اقتصاد نباید یک متغیر یا یک پدیده را مستقل از دیگر پدیدهها تحلیل کرد. یکی از بحثهای مهم در تحلیل قیمتها، قیمتهای نسبی است. اگر دولت، خدماتی از مردم خریداری میکند و قیمت آن را به عنوان دستمزدی که خودش تعیین میکند و میپردازد، باید کالایی را که به مردم میفروشد نیز به همان نسبت قیمت گذاری کند. اگر غیر از این کند، بیعدالتی کرده است. بر این اساس بسیار مهم است که قیمتهای نسبی عادلانه و منصفانه را بدانیم و بر پایه آن تصمیم بگیریم. متاسفانه در ایران معیار بیشتر دولتها در تصمیم گیری، تنها منافع خودشان بوده است و به ویژه درباره افزایش قیمت ها به آثار آن توجه کافی نداشته اند. بحث قیمت گذاری سوخت خودرو ابعاد بسیار گسترده ای دارد که باید پیش از هرگونه تصمیم و اقدام، ابعاد مختلف آن به صورت دقیق بررسی شود. در اینجا به یک بعد مهم منصفانه و عادلانه بودن نرخ بنزین در 3 شیوه محاسباتی اشاره می شود.
1. قیمت تمام شده بنزین برای نظام دولتی.
هر لیتر نفت خام جهانی حدود 40 سنت است (با دلار 50 هزار تومانی) یعنی حدود20000 تومان که هزینه تولید آن در ایران برای هر لیتر نفت خام حدود 15درصد یعنی حدود 3000 تومان در نظر گرفته می شود. اکنون هزینه های پالایش به ازای هر لیتر 4000 تومان تا 6000 تومان است. اگر دولت نخواهد با بنزین تجارت کند و بخواهد آن را به عنوان یک کالای متعلق به همگان در اختیار عموم قرار دهد (زیرا بر پایه قوانین ایران بنزین یک کالای متعلق به همه مردم است)، میتواند پالایش آن را به صورت حق العمل کاری به پالایشگاه بدهد و هزینه پالایش آن را نیز به صورت تخفیف یا نفت خام مازاد به پالایشگاه بپردازد. در این صورت هزینه توزیع آن کمتر از حدود 3000 تومان می شود که بر این پایه دولت بدون پرداخت دیگری می تواند با حدود 3 هزار تومان بنزین را به دست مردم برساند. ولی اگر بخواهد همه هزینه تمام شده را به عنوان قیمت بنزین در نظر بگیرد. با حسابهای یاد شده در بالا، قیمت تمام شده هر لیتر بنزین می تواند حدود 10 هزار تومان باشد. بر این پایه قیمت بنزین در حال حاضر 30 درصد هزینه های پرداختی واقعی (هزینه تمام شده) است.
البته اکنون بنزین را به پالایشگاه ها به قیمت هر لیتر حدود 16000 (حدود 5درصد کمتر از فوب خلیج فارس) می فروشد و بنزین را به قیمتی بیش از 20 هزار تومان از آنها خریداری می کند. این کار هزینه های سنگین جابجایی پول و انجام امور مختلف را برای دولت و نیز پالایشگاه ها ایجاد میکند. دولت باید برای کاهش هزینهها، پالایش بنزین را به شیوه حقالعملکاری بسپارد.
2. قیمت های نسبی.
آنچه در اقتصاد مهمتر از قیمت است، قیمتهای نسبی است. نمیتوان قیمت یک کالا را بدون قیمت های دیگر در دو جامعه مقایسه کرد و تلاش کرد آن را با هم برابری داد. یکی از شاخص های مهم برای قیمتهای نسبی، دستمزد است. زیرا یکطرف توانایی مصرف کننده را دستمزد او و طرف دیگر را قیمت همه کالاها و خدمات مصرفی او تعیین میکند. از اینرو برای مقایسه قیمتهای نسبی، بهترین مقیاس، درآمد در دو جامعه است...
به بیان ساده دولت در هنگام دادن دستمزد، پول بنزین و هر کالا یا خدمتی را که می خواهد به مردم بفروشد از دستمزد کم و پیش خور کرده است. همچنین افزون بر آن در فروش خودرو به مردم در تولید داخلی یا قیمت گذاری بالا 100 تا 200 درصد و در واردات به عنوان عوارض واردات تا حدود 150 درصد قیمت خودرو دریافت می کند تا جایی که گاهی قیمت خودرو در ایران 4 برابر همان خودرو در خارج است. آنچه دولت در این زمینه گران می فروشد کمتر از تخفیف قیمت بنزین است. یعنی همه و حتی بیش از تخفیف یا قیمت کمتر از تمام شده یا بازاری بنزین را پیش خور کرده است. گرفتن دوباره پول بنزین اجحاف در حق مصرف کننده است. /متن کامل
♦️ کانال تخصصی اقتصاد
BY کانال تخصصی اقتصاد
Share with your friend now:
tgoop.com/eghtesadd/7522