اشتادان Eshtadan

Forwarded from دژنپشت (محمود فاضلی بیرجندی)

.
تیر

یکم تیر ۱۴۰۳
#محمود_فاضلی_بیرجندی


"چارپایان خُرد و بزرگ و مردم، همه آرزومند دیدار تیشتر هستند، تا کی دوباره آن ستاره باشکوه سر بر زند و چشمه­‌های آب روان شود، به ستبری شانه­‌های اسبان."                   ـ اوستا. تیریشت.
 

چهارمین ماه سال به نام تیر یا تیشتر است که ستاره‌شناسان متاخر ایرانی آن را ستاره شعرای یمانی می‌شناسند.
ایرانیان به شعرای یمانی ارج می­‌نهادند چندان که باور داشتند اهورامزدا او را نگاهبان دیگر ستارگان کرده است.
ستاره شعرای یمانی در ماه تیر، هر بامداد با شکوه تمام در آسمان خاور می­‌درخشد.
 
تیشتر را فرشته باران می­‌شناسند و در نزد ایرانیان فرشته خوراکی و خوردنی است.
در اوستا، خورشید و ماه و تیشتر با هم آمده و یشت­‌های هر یک هم پشت سر یکدیگر است.
تیر یشت یکی از دلکش­‌ترین پاره­‌های اوستاست. بهتر است تا هر ایرانی یک بار کتاب اوستا را برخواند و با دانش کهن ایرانی و آیین نیاکانی خود آشنا شود.

تیشتر در جهانشناسی ایرانی اسپ سپید زیبایی است، زرین گوش و با ساز و برگ زرین که به دریای کیهان فرورفت. در آنجا با اَپوش، دیو خشکسالی، رویارو شد. اپوش اسپی سیاه بود با گوش و دم سیاه و ترسناک.
تیشتر سه شبانه روز با اپوش بجنگید. اما از او بشکست. سپس اهورامزدا بدو یاری بخشید و باری دیگر به نبرد اپوش شد و پیروز آمد. تندر و آذرخشی که تیرماه در آسمان دیده می­‌شود از پیکار تیشتر و اپوش است. ریزش باران در صحنه­‌های پر از دلهره در فیلم­‌های سینما از همین افسانه کهن نبرد تیشتر و اپوش در خیال فیلمسازان پیکر بسته است.

با پیروزی تیشتر و شکست دیو خشکسالی، آب­‌ها به چراگاه­‌ها و به زمین­‌های کشاورزی روان شد. باد برخاست و ابرهای باران­‌زا را به هر سو ببرد تا باران­‌ها بر هفت اقلیم زمین فروبارید. همه جور تخم­‌ها با آن باران بر زمین ریخت و سرآغاز رویش و رونق کشت و ورز شد.
 
هم ماه تیر یادآور نبرد افراسیاب تورانی با ایرانیان در زمان شاهنشاهی منوچهر پیشدادی است. در آن نبرد بر آن نهادند تا یکی ایرانی تیری بیندازد و جای فرودآمدن تیر مرز ایران و توران باشد. آرش، تیرانداز زبردست، بر چکاد دماوند شد و تیری به خاور انداخت که بر کران رود جیحون بر درختی نشست و  آنجا را مرز شناختند. ایرانیان از آن روزگار سیزدهم تیر ماه را سالروز تیرانداختن آرش شناخته و به نام تیرگان جشن می­‌گیرند.
 
افسانه تیشتر و نبردش با دیو خشکسالی گویای دیرینگی کم‌آبی در بوم ایران است.
جای درنگ و ستایش دارد که نیاکان ما این سرزمین کم‌آب را هزاران سال نگه داشته‌اند.

این افسانه­‌ها و باورهای کهن ایرانی بنیادهای تمدنی ماست. از زمانی که از این فرهنگ دیرینه بالنده جدا شدیم مسیر زندگانی خود را گم کردیم. اگر مسیری برای سربلندی ما مانده باشد همچنان مسیر فرهنگ باستانی ایران است.
جز آن هر چه هست بازی و بازیگری­‌هایی است تا ایرانی را در بند بدارند. سودش به جیب بندسازان و بندداران. فقر و درماندگی بهره ما، تا در گرفتاری و تباهی بمانیم و گشایش زندگانی فروبسته خود را از موهومات طلب کنیم.

https://www.tgoop.com/dejnepesht4000
.

Telegram

دژنپشت

دژنپشت،
کتاب‌خانه کهن سرزمین پارس
به روزگار پارت‌ها

دهلیز نوشته‌های تاریخی #محمود_فاضلی_بیرجندی


نشانی در اینستاگرام:
mahmudfazelibirjandi

www.tgoop.com/eshtadan/9836

117 viewsJun 21 at 18:24

.
تیر

یکم تیر ۱۴۰۳
#محمود_فاضلی_بیرجندی


"چارپایان خُرد و بزرگ و مردم، همه آرزومند دیدار تیشتر هستند، تا کی دوباره آن ستاره باشکوه سر بر زند و چشمه­‌های آب روان شود، به ستبری شانه­‌های اسبان."                   ـ اوستا. تیریشت.
 

چهارمین ماه سال به نام تیر یا تیشتر است که ستاره‌شناسان متاخر ایرانی آن را ستاره شعرای یمانی می‌شناسند.
ایرانیان به شعرای یمانی ارج می­‌نهادند چندان که باور داشتند اهورامزدا او را نگاهبان دیگر ستارگان کرده است.
ستاره شعرای یمانی در ماه تیر، هر بامداد با شکوه تمام در آسمان خاور می­‌درخشد.
 
تیشتر را فرشته باران می­‌شناسند و در نزد ایرانیان فرشته خوراکی و خوردنی است.
در اوستا، خورشید و ماه و تیشتر با هم آمده و یشت­‌های هر یک هم پشت سر یکدیگر است.
تیر یشت یکی از دلکش­‌ترین پاره­‌های اوستاست. بهتر است تا هر ایرانی یک بار کتاب اوستا را برخواند و با دانش کهن ایرانی و آیین نیاکانی خود آشنا شود.

تیشتر در جهانشناسی ایرانی اسپ سپید زیبایی است، زرین گوش و با ساز و برگ زرین که به دریای کیهان فرورفت. در آنجا با اَپوش، دیو خشکسالی، رویارو شد. اپوش اسپی سیاه بود با گوش و دم سیاه و ترسناک.
تیشتر سه شبانه روز با اپوش بجنگید. اما از او بشکست. سپس اهورامزدا بدو یاری بخشید و باری دیگر به نبرد اپوش شد و پیروز آمد. تندر و آذرخشی که تیرماه در آسمان دیده می­‌شود از پیکار تیشتر و اپوش است. ریزش باران در صحنه­‌های پر از دلهره در فیلم­‌های سینما از همین افسانه کهن نبرد تیشتر و اپوش در خیال فیلمسازان پیکر بسته است.

با پیروزی تیشتر و شکست دیو خشکسالی، آب­‌ها به چراگاه­‌ها و به زمین­‌های کشاورزی روان شد. باد برخاست و ابرهای باران­‌زا را به هر سو ببرد تا باران­‌ها بر هفت اقلیم زمین فروبارید. همه جور تخم­‌ها با آن باران بر زمین ریخت و سرآغاز رویش و رونق کشت و ورز شد.
 
هم ماه تیر یادآور نبرد افراسیاب تورانی با ایرانیان در زمان شاهنشاهی منوچهر پیشدادی است. در آن نبرد بر آن نهادند تا یکی ایرانی تیری بیندازد و جای فرودآمدن تیر مرز ایران و توران باشد. آرش، تیرانداز زبردست، بر چکاد دماوند شد و تیری به خاور انداخت که بر کران رود جیحون بر درختی نشست و  آنجا را مرز شناختند. ایرانیان از آن روزگار سیزدهم تیر ماه را سالروز تیرانداختن آرش شناخته و به نام تیرگان جشن می­‌گیرند.
 
افسانه تیشتر و نبردش با دیو خشکسالی گویای دیرینگی کم‌آبی در بوم ایران است.
جای درنگ و ستایش دارد که نیاکان ما این سرزمین کم‌آب را هزاران سال نگه داشته‌اند.

این افسانه­‌ها و باورهای کهن ایرانی بنیادهای تمدنی ماست. از زمانی که از این فرهنگ دیرینه بالنده جدا شدیم مسیر زندگانی خود را گم کردیم. اگر مسیری برای سربلندی ما مانده باشد همچنان مسیر فرهنگ باستانی ایران است.
جز آن هر چه هست بازی و بازیگری­‌هایی است تا ایرانی را در بند بدارند. سودش به جیب بندسازان و بندداران. فقر و درماندگی بهره ما، تا در گرفتاری و تباهی بمانیم و گشایش زندگانی فروبسته خود را از موهومات طلب کنیم.

https://www.tgoop.com/dejnepesht4000
.

BY اشتادان Eshtadan