اصلاحِ اشعارِ جعلیِ شاعران

#اصلاحیه

#اشعار_جعلی

✳️ سامنامه سرودۀ خواجوی کرمانی نیست، واقعاً نیست.
از حدود 170سالِ پیش که اشپیگل در مقاله‌ای سامنامه را به خواجوی کرمانی نسبت داد، بحث‌های بسیاری بین پژوهندگان بر سر این انتساب درگرفته است. نگارندۀ این سطور، دو سه سال پیش در جستاری در مجلۀ پژوهش‌های ایران‌شناسی با عنوان«سرقت ادبی سه منظومۀ پهلوانی در قرن دهم هجری»، نشان داد که سرایندۀ گمنام و کم‌مایه‌ای به نام خواجوی شهنامه‌خوان کراتی که هم‌نام خواجوی کرمانی است و نسبت او (کراتی) هم شبیه نسبت هم‌نامِ نامدار اوست، در قرن دهم دست به سه سرقتی ادبی زده است:

یکی فرامرزنامه و دیگری شبرنگ‌نامه – که نام و نشانِ سراینده هیچ‌یک مشخص نبود و سوم سامنامه. این شاعر که از لقب شاه‌نامه‌خوان او پیدا است دل‌بستۀ اشعار پهلوانی است،

منظومۀ سام‌نامه را مرکّب از همای و همایون خواجوی کرمانی، با تغییر نام همای به سام و همایون به پری‌دخت، و اشعاری دیگری دربارۀ سام و پری‌دخت، که در آن زمان در میان مردم رواج داشته مدوّن کرده است.

◀️ اکنون سندی یافت شده که بر درستی گمان نگارنده به‌خوبی گواهی می‌دهد. دوست نازنین من دکتر رضا غفوری به نسخه‌ای از سامنامه، محفوظ در کتابخانۀ ملی تبریز (شمارۀ 2713) دست یافته که در پایان آن سراینده خود را آشکارا خواجوی شهنامه‌خوان نامیده نه خواجوی کرمانی (به این بیت‌های چه نمره‌ای می‌دهید؟):

نویسندۀ این کتاب نکو/ به گاهی که خوانی دعایی بگو
که خواننده را او دعا گفته است/ به وقتی که آن گوهران سُفته است
تو هم کن دعایی به آن نامراد/ که یابی ز خالق به زودی مراد
اگر هستی از نام او بدگمان/ بود خواجویش نام شهنامه‌خوان

بنابراین، شایسته است که از این پس، منظومۀ سام‌نامه از کارنامۀ شعری خواجوی کرمانی صوفی‌مسلک برای همیشه حذف شود.

❇️ زنده‌یاد دکتر ابوالفضل خطیبی

@molavi_asar_o_afkar
@eslah_e_ashaar_e_jaali_e_shaeran

www.tgoop.com/eslah_e_ashaar_e_jaali_e_shaeran/591

635 viewsedited  Jan 7 at 06:16

#اصلاحیه

#اشعار_جعلی

✳️ سامنامه سرودۀ خواجوی کرمانی نیست، واقعاً نیست.
از حدود 170سالِ پیش که اشپیگل در مقاله‌ای سامنامه را به خواجوی کرمانی نسبت داد، بحث‌های بسیاری بین پژوهندگان بر سر این انتساب درگرفته است. نگارندۀ این سطور، دو سه سال پیش در جستاری در مجلۀ پژوهش‌های ایران‌شناسی با عنوان«سرقت ادبی سه منظومۀ پهلوانی در قرن دهم هجری»، نشان داد که سرایندۀ گمنام و کم‌مایه‌ای به نام خواجوی شهنامه‌خوان کراتی که هم‌نام خواجوی کرمانی است و نسبت او (کراتی) هم شبیه نسبت هم‌نامِ نامدار اوست، در قرن دهم دست به سه سرقتی ادبی زده است:

یکی فرامرزنامه و دیگری شبرنگ‌نامه – که نام و نشانِ سراینده هیچ‌یک مشخص نبود و سوم سامنامه. این شاعر که از لقب شاه‌نامه‌خوان او پیدا است دل‌بستۀ اشعار پهلوانی است،

منظومۀ سام‌نامه را مرکّب از همای و همایون خواجوی کرمانی، با تغییر نام همای به سام و همایون به پری‌دخت، و اشعاری دیگری دربارۀ سام و پری‌دخت، که در آن زمان در میان مردم رواج داشته مدوّن کرده است.

◀️ اکنون سندی یافت شده که بر درستی گمان نگارنده به‌خوبی گواهی می‌دهد. دوست نازنین من دکتر رضا غفوری به نسخه‌ای از سامنامه، محفوظ در کتابخانۀ ملی تبریز (شمارۀ 2713) دست یافته که در پایان آن سراینده خود را آشکارا خواجوی شهنامه‌خوان نامیده نه خواجوی کرمانی (به این بیت‌های چه نمره‌ای می‌دهید؟):

نویسندۀ این کتاب نکو/ به گاهی که خوانی دعایی بگو
که خواننده را او دعا گفته است/ به وقتی که آن گوهران سُفته است
تو هم کن دعایی به آن نامراد/ که یابی ز خالق به زودی مراد
اگر هستی از نام او بدگمان/ بود خواجویش نام شهنامه‌خوان

بنابراین، شایسته است که از این پس، منظومۀ سام‌نامه از کارنامۀ شعری خواجوی کرمانی صوفی‌مسلک برای همیشه حذف شود.

❇️ زنده‌یاد دکتر ابوالفضل خطیبی

@molavi_asar_o_afkar
@eslah_e_ashaar_e_jaali_e_shaeran

BY اصلاحِ اشعارِ جعلیِ شاعران