tgoop.com/esmaeilzadehasl/635
Last Update:
پزشکیان یا جلیلی - قسمت سوم: ادامه سیاست‌های اقتصادی
در قسمت قبلی نکاتی در مورد سیاست‌های حوزه مالکیت و مصادره اموال، یکسان سازی نرخ ارز، و قیمت گذاری دستوری نوشتم. در این قسمت به مرور باقی سیاست‌های اقتصادی خواهم پرداخت.
۴- واقعی سازی قیمت انرژی و «ریالی»سازی یارانه‌ها
سیاست واقعی سازی قیمت بنزین یک بار به درستی در دولت آقای خاتمی اجرا شد و افزایش قیمت تدریجی بنزین مطابق با تورم، تا سال ۱۳۸۳ ادامه پیدا کرد. در این سال با خیانت مجلس هفتم که به بهانه جلوگیری از تورم، دولت را موظف به ثابت نگهداشتن نرخ بنزین کردند، دوره جدیدی از بحران قیمت بنزین در کشور آغاز شد.
به این ترتیب تا سال ۱۳۸۶ وضعیت بحرانی بنزین به صورتی بود که ادامه آن برای کشور امکان پذیر نبود و دولت احمدی‌نژاد به ناچار سیاست افزایش قیمت حامل‌های انرژی و تخصیص یارانه‌ها به صورت نقدی را اجرایی کرد.
طی سال‌های بعد از آن نه دولت احمدی‌نژاد و نه دولت روحانی سیاست افزایش تدریجی قیمت حامل‌های انرژی را دنبال نکردند تا دوباره کشور دچار بحرانی بزرگ شود.
تلاش دیرهنگام دولت روحانی در سال ۱۳۹۸ هم با تبعاتی مواجه شد که باعث شد از آن زمان تاکنون هم کسی جرات نکند به چاره‌ای برای این بحران بزرگ بیاندیشد.
مساله چیست؟
قیمت بنزین در ایران ۳۰۰۰ تومان و در کشورهای همسایه بیش از ۵۳ هزار تومان است.
درنتیجه قاچاق هر ۱۰۰۰ لیتر بنزین، ۵۰ میلیون تومان درآمد ایجاد می‌کند.
چه کسب و کاری بهتر از این!
روزانه میلیون‌ها لیتر بنزین از ایران به کشورهای همسایه قاچاق می‌شود و هیچ قدرتی نمی‌تواند جلوی این حجم از قاچاق را بگیرد.
این مساله تبعات اجتماعی بزرگی هم در نواحی مرزی به وجود آورده است و بخش بزرگی از اقتصاد این مناطق وابسته به قاچاق بنزین شده است.
البته مساله حامل‌های انرژی فقط محدود به بنزین نیست.
همین مساله در مورد برق موجب به صرفه نبودن سرمایه گذاری در حوزه برق شده و بحران قطعی برق کارخانجات را در فصل تابستان به وجود آورده است.
همین مساله بحران مصرف گاز در کشور را به وجود آورده است که منجر به سوزاندن مازوت در نیروگاه‌ها در فصل زمستان و بحران آلودگی هوا در کلان شهرها شده است.
همین مساله باعث شده که توسعه حمل و نقل جاده‌ای بر حمل و نقل ریلی ارجحیت پیدا کند و بهره وری حمل و نقل در کشور پایین باقی بماند.
به این ترتیب حجم مصرف و قاچاق انرژی به حدی افزایش پیدا کرده که ایران از یک کشور صادرکننده نفت، در حال تبدیل به یک کشور وارد کننده انرژی است و در شرایطی که چیز دیگری برای صادرات وجود ندارد، این به معنای گسترش فقر مطلق در کشور است.
==========
دولت پزشکیان و جلیلی چه کاری در این زمینه می‌توانند انجام دهند؟
اصلاح قیمت حامل‌های انرژی هم نیاز به اراده و پشتیبانی ارکان حاکمیت دارد و هم نیاز به پشتیبانی مردم.
طی سه سال گذشته، دولت مرحوم رییسی از پشتیبانی ارکان حاکمیت برخوردار بود و انتظار داشتیم که بتواند اصلاح قیمت حامل‌های انرژی را انجام دهد. اما این دولت نشان داد اولویت‌هایش چیز دیگری است و تمام سرمایه اجتماعی کشور را به پای طرح شکست خورده گشت ارشاد ریخت.
آیا دولت آقای جلیلی می‌تواند سرمایه اجتماعی لازم برای اجرای طرح اصلاح قیمت حامل‌های انرژی را به دست آورد؟
من اینطور فکر نمی‌کنم.
آیا دولت پزشکیان می‌تواند سرمایه اجتماعی لازم برای اجرای این طرح را به دست آورد؟
نمی‌دانم
کار بسیار سختی است.
آن هم در شرایطی که سایر ارکان حاکمیتی ممکن است به مخالفت با دولت پزشکیان برخیزند و دنبال فرصت برای زمین زدن این دولت بگردند.
@esmaeilzadehasl
BY یادداشت‌های یک معلم تفکر سیستمی
Share with your friend now:
tgoop.com/esmaeilzadehasl/635