tgoop.com/evophilosophy/588
Last Update:
آینده‌ی انسان چگونه است؟
عنوان کتاب جدید جاناتان هایت، نسل مضطرب، به افزایش وجود مشکلات روانی به‌ویژه اضطراب و افسردگی در نسل زِد و نسل آلفا، یعنی افرادی که سنی حدوداً کمتر از سی‌سال دارند، اشاره دارد. یکی از دلایل اصلی کاهش ارتباط فیزیکی و واقعی با دیگران و در عوض افزایش ارتباط مجازی در شبکه‌های اجتماعی‌ست.
دلیل دیگر، گذراندن زمان طولانیِ قرنطینه در دوران همه‌گیری کووید و تغییر در عادات رفتاری بوده است: اینکه در آن دوران تعداد زیادی از مردم به جداشدن از جمع و غرق‌کردن خود در فضای مجازی معتاد شدند.
چه باید کرد؟
راه‌حل‌های سریع (و موقت):
یک. پژوهشی نشان می‌دهد که فرد با بازگوکردن داستان زندگی خود وضعیت بهتری پیدا می‌کند (سنخی از روایت‌درمانی)
دو. تقویت مهارت‌های ارتباطی از طریق شرکت در جلسات گروهی؛ و
سه. کاهش حضور در شبکه‌های مجازی و هم‌زمان شرکت در فعالیت‌های گروهی بیرون از خانه.
اما راه‌حل اساسی‌تر چیست؟
دو بخش سخنان هایت را تفکیک کنیم: گسست انسان از انسان؛ و همه‌گیری‌ای که این گسست را تقویت کرد.
مشکل فقط گسترش لجام‌گسیخته‌ی تکنولوژی‌های مرتبط با حضور در فضای مجازی و انواع تکنیک‌های روان‌شناختی به کار گرفته‌شده توسط شرکت‌ها به قصد غرق‌کردن بیشتر انسان در این فضا نیست؛ هرچند ابزارهای به‌کارگرفته‌شده توسط شرکت‌ها به‌جهت جذب حداکثری مردم در فضاهای مجازی مشکلی واقعاً بزرگ است اما مشکل دیگری در راه است که امروزه کمتر کسی به آن فکر می‌کند: همه‌گیری‌های بعدی در راه‌اند! و کافی است مجدد این نسل مجبور به قرنطینه‌شدن شوند. درمانگرانِ اعتیاد به‌خوبی با این پدیده آشنا هستند که اگر معتادی ترک کند و مجدد بازگشت داشته باشد احتمال ابتلاهای بعدی زیادتر می‌شود.
از کجا می‌دانیم که همه‌گیری‌های بعدی در راه‌اند؟ استدلالی آماری به ما می‌گوید دیر یا زود شاهد همه‌گیری دیگری، مانند دوران کرونا، خواهیم بود.
استدلال:
یک) با اینکه نرخ زاد و ولد در سطح جهانی کاهش یافته اما کماکان طی دهه‌های پیش رو جمعیت انسان‌ها رو به فزونی است.
دو) تخریب محیط‌زیست نیز رو به افزایش است.
سه) در عوض تنوع‌زیستی اکوسیستم‌ها رو به کاهش است.
در نتیجه: همه‌گیری‌های بعدی در راه‌اند.
شرح مختصر استدلال:
از یک‌سو، هر چه در اکوسیستمی تنوع زیستی کاهش یابد امکان غلبه‌یافتن یک گونه بر گونه‌های دیگر بیشتر می‌شود. این سخن درباره‌ی تمامی سطوح زیستی از ویروس‌ها و باکتری‌ها تا گیاهان و جانوران صادق است. با تخریب هر چه بیشتر محیط‌زیست و با افزایش گرمای زمین، برخی گونه‌ها منقرض می‌شوند و امکان غلبه‌یافتن یک گونه بر رقبایش بیشتر می‌شود. بنابراین امروزه امکان غلبه‌یافتن برخی گونه‌ها (که می‌تواند یک عامل بیماریزا باشد) بر دیگران زیاد شده است.
از سوی دیگر، با افزایش جمعیت انسانی دست‌اندازی به طبیعت افزایش می‌یابد و باز هم گونه‌های بیشتری منقرض می‌شوند. به‌علاوه برخی از گونه‌های وحشی که در مجاورت انسان زندگی نمی‌کرده‌اند، در مجاورت انسان قرار می‌گیرند. بنابراین احتمال انتقال ویروس‌ها و باکتری‌ها میان انسان‌ها و این جانوران بیشتر می‌شود.
بنابراین امروز احتمال همه‌گیری، بیشتر از سال ۲۰۱۹ است.
مقاله‌ای که اخیراً در نشریه‌ی نیچر منتشر شده بهترین راه مقابله با همه‌گیری‌های بعدی را حمایت از افزایش تنوع زیستی می‌داند. اگر قرار است درختکاری کنیم باید در هر منطقه‌ی جغرافیایی درختان بومی آن منطقه، و آن هم با تنوعی بسیار بالا کشت شوند. حفظ و گسترش تنوع، مهم‌تر از تعداد است.
اما راهکار کوتاه‌مدت دیگری در دسترس است که اتفاقاً به راهکار پایدار نیز کمک می‌کند. وقتی برای کودکان و نوجوانان به‌دنبال راهکاری دسترس‌پذیر و ارزان هستیم اگر قرار باشد فقط بر یک راه‌حل بنیادی، در دسترس، و کم‌هزینه انگشت گذاریم، بهترین پیشنهاد، بازی جمعی کودکان در محیط‌های باز و به‌ویژه در طبیعت است. در گامی جلوتر، برنامه‌های درسی مدارس نیازمند بازنگری اساسی‌ست. با تأکید انحصاری بر آموزش مهارت‌های سخت به‌طورکل از مهارت‌های نرم، ارتباط انسان با انسان و با طبیعت غافل شده‌ایم. بهترین راهکارِ پایدارِ تقویت مهارت‌های نرم، بازی‌های جمعی در محیطی طبیعی است.
نکته‌ی جالب اینکه این راه‌حل نیز به تنوع زیستی ربط دارد: افزایش ارتباط فیزیکی افراد تنوع میکروبیوم بدن را افزایش می‌دهد که از مهم‌ترین راهکارهای تقویت سیستم ایمنی است. بنابراین بازی‌های جمعی به صورت فیزیکی مانعی بر اثرات منفی همه‌گیری‌های بعدی‌ست.
خوب‌زیستنِ پایدار راه میانبری ندارد. اقداماتی مانند روایت‌درمانی به مُسکن‌های موقت می‌مانند. یگانه راهِ پايدار، آشتی با طبیعت، برقراری ارتباط سالم با آن، محافظت از آن، و جبران خسارت‌های وارد بر آن است.
هادی صمدی
@evophilosophy
BY تکامل و فلسفه
Share with your friend now:
tgoop.com/evophilosophy/588