فرهاد شفتی

پرسشی و پاسخی: خدای مهربان و عذاب

- اگر ما مهربانی خداوند را بر سختگیری او مقدم بدانیم پس تکلیف ما با آیاتی که از عذاب الهی به طرز بسیار شدید که بصورت دردناک و الیم و عظیم عنوان شده چیست؟

🍃 پیشتر به پرسشی مشابه پاسخی داده بودم. همان پاسخ را با یک پاسخ تکمیلی می‌آورم:

▫️قریب به اتفاق وعید جهنم در قرآن برای کافران (آنها که در زمان پیامبران از روی عناد و تکبر، ایشان را تکذیب کردند) است و نه برای انسان‌های دیگر (چه مسلمان و چه غیر مسلمان). وعده‌ی رحمت خداوند اما شامل همه‌ی انسان‌ها می‌شود.
▫️زبان قرآن زبان انذار است و در زبان انذار اغراق در «وعید» مرسوم است. هدف اصلی از وعید (بر خلاف وعده) بازداشتن دیگری از انجام کاری است نه لزوما عمل کردن به وعید. علمای معتزله بر همین مبنا خلاف در «وعید‌ جهنم» را برای خداوند نه قبح که حسن می‌دانستند.

🍃 دو نکته‌ی بالا در سطح الفاظ قرآن بود. پرسش بنیادی اما این است:
▫️ آیا پاداش و عذاب، و بهشت و جهنم در ادیان ابراهیمی (مسیحیت و اسلام و تا حدودی یهود) حکایت از امری واقعی می‌کنند، و یا تجلی حقیقتی هستند که در دل و ذهن پیشروان و پیروان ادیان ابراهیمی اینگونه تصویر شدند (همان حقیقت راز آلودی که در دل و ذهن پیشروان و پیروان دیگر ادیان، با حفظ مفهوم «عاقبت اعمال» به گونه‌ای متفاوت تجلی یافت و تصویر شد.)؟
شاید اندیشیدن در اینباره صورت مسئله را کاملا دگرگون سازد.

▫️▫️▫️▫️▫️▫️▫️ا

و اما پاسخ تکمیلی بسط نکته‌ی بالا و بر مبنای بحثی است که با عنوان «خدای نامشخص» قبلا مطرح کرده‌ام و اخیرا نیز در دین‌آنلاین درباره‌ی آن صحبت کردم:

🍃 بر این باورم که اگر محمّد مصطفی حدود قرن ۶ پیش از میلاد در نپال یا هند به دنیا می‌آمد به جای بهشت و جهنم از نیروانا و سمسارا می‌گفت، و اگر گوتاما بودا در قرن ۶ میلادی در مکه به دنیا می‌آمد به جای نیروانا و سمسارا از بهشت و جهنم می‌گفت.

🍃 این که نظام هستی بر مبنای مهربانی است یک اصل است که ادیان متفاوت به آن رسیده‌اند. اما اینکه فرآیند هستی در تعامل با کسی که با این اصل هماهنگ باشد یا نباشد چیست، حقیقتی است که برای یک دین به صورت بهشت و جهنم تصویر شده است و برای دین دیگر به صورتی دیگر.

🍃 خوب است اجازه ندهیم که این تصویرها، آن اصل را در ذهنمان مخدوش کنند.

farhad.s.telegram@gmail.com

#پرسش_پاسخ #بهشت_جهنم

@farhadshafti

www.tgoop.com/farhadshafti/593

4.0K viewsedited  May 3, 2023 at 17:48

پرسشی و پاسخی: خدای مهربان و عذاب

- اگر ما مهربانی خداوند را بر سختگیری او مقدم بدانیم پس تکلیف ما با آیاتی که از عذاب الهی به طرز بسیار شدید که بصورت دردناک و الیم و عظیم عنوان شده چیست؟

🍃 پیشتر به پرسشی مشابه پاسخی داده بودم. همان پاسخ را با یک پاسخ تکمیلی می‌آورم:

▫️قریب به اتفاق وعید جهنم در قرآن برای کافران (آنها که در زمان پیامبران از روی عناد و تکبر، ایشان را تکذیب کردند) است و نه برای انسان‌های دیگر (چه مسلمان و چه غیر مسلمان). وعده‌ی رحمت خداوند اما شامل همه‌ی انسان‌ها می‌شود.
▫️زبان قرآن زبان انذار است و در زبان انذار اغراق در «وعید» مرسوم است. هدف اصلی از وعید (بر خلاف وعده) بازداشتن دیگری از انجام کاری است نه لزوما عمل کردن به وعید. علمای معتزله بر همین مبنا خلاف در «وعید‌ جهنم» را برای خداوند نه قبح که حسن می‌دانستند.

🍃 دو نکته‌ی بالا در سطح الفاظ قرآن بود. پرسش بنیادی اما این است:
▫️ آیا پاداش و عذاب، و بهشت و جهنم در ادیان ابراهیمی (مسیحیت و اسلام و تا حدودی یهود) حکایت از امری واقعی می‌کنند، و یا تجلی حقیقتی هستند که در دل و ذهن پیشروان و پیروان ادیان ابراهیمی اینگونه تصویر شدند (همان حقیقت راز آلودی که در دل و ذهن پیشروان و پیروان دیگر ادیان، با حفظ مفهوم «عاقبت اعمال» به گونه‌ای متفاوت تجلی یافت و تصویر شد.)؟
شاید اندیشیدن در اینباره صورت مسئله را کاملا دگرگون سازد.

▫️▫️▫️▫️▫️▫️▫️ا

و اما پاسخ تکمیلی بسط نکته‌ی بالا و بر مبنای بحثی است که با عنوان «خدای نامشخص» قبلا مطرح کرده‌ام و اخیرا نیز در دین‌آنلاین درباره‌ی آن صحبت کردم:

🍃 بر این باورم که اگر محمّد مصطفی حدود قرن ۶ پیش از میلاد در نپال یا هند به دنیا می‌آمد به جای بهشت و جهنم از نیروانا و سمسارا می‌گفت، و اگر گوتاما بودا در قرن ۶ میلادی در مکه به دنیا می‌آمد به جای نیروانا و سمسارا از بهشت و جهنم می‌گفت.

🍃 این که نظام هستی بر مبنای مهربانی است یک اصل است که ادیان متفاوت به آن رسیده‌اند. اما اینکه فرآیند هستی در تعامل با کسی که با این اصل هماهنگ باشد یا نباشد چیست، حقیقتی است که برای یک دین به صورت بهشت و جهنم تصویر شده است و برای دین دیگر به صورتی دیگر.

🍃 خوب است اجازه ندهیم که این تصویرها، آن اصل را در ذهنمان مخدوش کنند.

farhad.s.telegram@gmail.com

#پرسش_پاسخ #بهشت_جهنم

@farhadshafti

BY فرهاد شفتی