tgoop.com/faridabdullah/3403
Last Update:
Bu mətləb neçə gündür ki, məni özünə məşğul edib. İnanın, neçə gün ancaq bunu düşünmüşəm.
O da Şəmsəddin Zəhəbinin (1274-1348) Şeyx Müfidinin (947-1022) bioqrafiyası haqqında qeyd etdikləridir. Tədqiq əhli Zəhəbinin kim olduğunu yaxşı bilir. Əməvi xanədanına xüsusi həssaslığı olsa da, İslam alimləri arasında öz sözünü demiş kəsdir. Bu gün elmi əsər yazdıqda mütləq Zəhəbiyə istinad edilir ki, mətləb Əbdülvəhhabın oğlunun ardıcılları üçün də məqbul sayılsın. Şeyx Müfid isə on iki imam şiələrinin ən nüfuzlu alimlərindən biri olub. İmamiyyənin əqidə əsaslarını ilk dəfə elmi səviyyədə sistemləşdirib. Bu gün onun tərtib etdiyi sistem artıq oturuşmuşdur.
Zəhəbi "Tarixul-İslam" kitabının 28-ci cildi, 333-cü səhifədə qeyd edir. İxtisarla qeyd edirəm: Məhəmməd ibn Məhəmməd ibn Nu'man əl-Bağdadi, "Şeyx Müfid" olaraq tanınırdı. O, rafizilərin başçısı və alimləri idi. Rafizilərin zəlalətləri və sələfə qarşı tənqidlər mövzusunda kitablar yazmışdı..... Allah onu Ramazan ayında həlak etdi və müsəlmanları ondan rahatlatdı. (Məzhəb təəssübkeşliyi Zəhəbiyə təsir etsə də, nifrətini izhar etsə də, ardınca Şeyx Müfidin fəzilətlərini nəql edir)
... Onu İbn Əbi Tayy "Tarix əş-Şiə" kitabında qeyd etmiş və belə demişdir: "O, məzhəbin şeyxləri arasında ən görkəmli şəxs idi, imamiyyənin dilindən danışan, kəlam, fiqh və mübahisə sahələrində lider idi". O, bütün elm sahələrində, o cümlədən üsul elmi, fiqh, hədis, rical, Quran, təfsir, qrammatika və şeir sahələrində bənzərsiz idi. Bu sahələrin hamısında yüksək mövqe qazandı və hər bir inancın ardıcılları ilə mübahisələr aparırdı.
Məni dəhşətə gətirən ifadələr bunlar oldu: "...Şeyx Müfid müxaliflərin heç bir kitabını oxumamış buraxmazdı, onların kitablarını əzbərləyər və onlarla mübahisələr aparardı. Bu yolla, onların irəli sürdüyü şübhələri həll edə bilirdi. O, öz tələbələrinə belə deyərdi: "Elm öyrənməkdən usanmayın, çünki elmin öyrənilməsi nə qədər çətin olsa da, sonunda asanlaşır və nə qədər inadkar olsa da, sonunda yumşalar".
Daha dəhşətlisi buradır: "Şeyx Müfid tədrisə ən çox əhəmiyyət verən insanlardan biri idi. O, məktəbləri və toxucuların dükanlarını gəzər, ağıllı və qabiliyyətli bir uşaq gördükdə, onun atasına və anasına gedər, onlardan uşağı tərbiyə etmək üçün icazə alar və sonra onu təlimə götürərdi. Bu səbəbdən onun çoxlu tələbəsi olmuşdur".
"...Şeyx Müfid tələbələrinin ehtiyac duyduğu hər bir şeyi təmin edərdi. O, orta boylu, zəif bədənli və qarayanız idi. Əgər inadkar bir müxalifin sualı qarşısında çətinlik çəkərdisə, dərhal Allaha dua etmək üçün namaza yönələr və Allahdan çətin sualın cavabını asanlaşdırmasını istəyərdi. O, 76 il yaşamış və 200-dən çox əsər yazmışdır. Onun cənazəsinə 80 min nəfər qatılmışdır. Cənazəsi böyük bir izdihamla müşayiət olunmuşdur".
----
Bəli, əzizlər. Görün bir insan özünü elmə nə qədər verib. Bəs deyil, qapı-qapı gəzib ən istedadlı tələbələr seçib, onları tam təmin edib. Heç təəccüblü deyil ki, Seyid Mürtəza (imamiyyənin kəlam və fiqh mütəxəssislərindən biri), Seyid Rəzi (Nəhcül-bəlağəni toplayan) və sair onlarla mütəxəssisin müəllimi məhz Müfid olub.
BY Farid Abdullah
Share with your friend now:
tgoop.com/faridabdullah/3403