غلوپژوهی

مگویید آن‌چه ما نمی‌گوییم

افزون بر آیات و روایات گسترده در تحذیر از غیر علم در دین‌ورزی، روایاتی صریحاً بر آن تأکید دارد که خاصه در بحث فضائل، تنها به گفته‌های اهل بیت ع اکتفا کرده و فراتر از آن نرویم:

محمّد بن خالد الطيالسي قال: حَدَّثَني فُضَيْلُ بْنُ عُثْمانَ الْأَعْوَرُ قالَ: سَمِعْتُ أَبا عَبْدِ اللَّهِ عَلَيْهِ السَّلامُ يَقولُ: «اتَّقوا اللَّهَ، وَ عَظِّموا اللَّهَ، وَ عَظِّموا رَسولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ سَلِّمْ، وَ لا تَفَضِّلوا عَلَى رَسولِ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ سَلَّمَ أَحَداً، فانَّ اللَّهَ تَبارَكَ وَتَعالَى قَدْ فَضَّلَهُ. وَ أَحِبّوا أَهلَ بَيْتِ نَبيكُمْ حُبّاً مُقْتَصِداً وَ لا تَغلوا، وَ لا تَفَرَّقوا، [تفرطوا؟] وَ لا تَقولوا ما لا نَقولُ، فانَّكُمْ إِنْ قُلْتُمْ وَ قُلْنا مِتُّمْ وَ مِتْنا ثُمَّ بَعَثَكُمُ اللَّهُ وَ بَعَثَنا، فَكُنّا حَيْثُ يَشاءُ اللَّهُ وَ كُنْتُم». (قرب الإسناد، ص129؛ 159؛ الأصول الستة عشر ط دار الحديث، ص344 نوادر علی بن اسباط)

فضيل بن عثمان گفت: از ابوعبدالله [صادق] (ع) شنيدم كه می‌فرمود: از خدا بپرهيزيد و او را تعظيم كنيد و پيامبر خدا ص را تعظیم کنید و هرگز كسى را برتر از پيامبر خدا مشماريد؛ چه خداوند به او برتری داده است. اهل بيت پيامبرتان را به اعتدال دوست بداريد؛ غلو نکنید و پراکنده نشوید [/کوتاهی نیز مورزید] و نگویید آنچه را که ما نمی‌گوییم؛ زيرا اگر شما بگویید و ما بگوییم، شما می‌میرید و ما می‌میریم. سپس خدا شما را زنده می‌کند و ما را زنده می‌کند، پس ما جایی که خدا می‌خواهد خواهیم بود و شما [جایی که خدا برایتان می‌خواهد] خواهید بود. [و امور به دست خدا است، و بر اساس عملمان با ما رفتار خواهد کرد.]

روایت فضیل بن عثمان به صورت زیر نیز نقل شده، و در آن تصریح شده که این گفتار چنانکه از تحریر پیش نیز برمی‌آمد، در رد بر غالیان و باورمندان به ربوبیت امام است:

أَبي رَحِمَهُ الله قالَ حَدَّثَنا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ جَعْفَرٍ الْحِمْيَري عَن أَحمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عيسَى قالَ حَدَّثَنا مُحَمَّدُ بْنُ خالِدٍ [البرقي] عَنْ عَلي بْنِ النُّعْمانِ وَ صَفْوانَ بْنِ يَحْيَى عَنْ فُضَيْلِ بْنِ عُثْمانَ عَنْ أبي عَبْدِ اللَّهِ ع قالَ: دَخَلَ عَلَيْهِ قَوْمٌ مِنْ هَؤُلاءِ الَّذينَ يَتَكَلَّمونَ في الرُّبوبيةِ فَقالَ اتَّقوا اللَّهَ وَ عَظِّموا اللَّهَ وَ لا تَقولوا ما لا نَقولُ فانَّكُمْ إنْ قُلْتُمْ وَ قُلْنا مِتُّمْ وَ مِتْنا ثُمَّ بَعَثَكُمُ اللَّهُ وَ بَعَثَنا فَكُنْتُمْ حَيْثُ شاءَ اللَّهُ وَ كُنّا. (التوحيد للصدوق، ص457)

(درباره معنای یتکلمون في الربوبية)

مشابه این تعبیر را در روایات دیگر رد غلو نیز می‌توان پی گرفت:
علي بن إبراهيم عن محمد بْنِ عيسَى عَنْ يونُسَ عَنْ أَبي الرَّبيعِ الشّامي عَنْ أَبي جَعْفَرٍ ع قالَ قالَ لي وَيحَكَ يا أَبا الرَّبيعِ لا تَطلُبَنَّ الرِّئاسَةَ وَ لا تَكُن ذِئْباً وَ لا تاكُل بِنا النّاسَ فَيُفقِرَكَ اللَّهُ وَ لا تَقُلْ فينا ما لا نَقولُ في أَنْفُسِنا فانَّكَ مَوْقوفٌ وَ مَسْئولٌ لا مَحالة فانْ كُنتَ صادِقاً صَدَّقناكَ وَ إنْ كُنتَ كاذباً كَذَّبناكَ. (الكافي، ج‏2، ص298)
این روایت نیز ظاهراً به نهی از غلو نظر دارد، زیرا علاوه بر شاخصۀ «لا تَقُلْ فينا ما لا نَقولُ في أَنْفُسِنا» که در ظاهر در نهی از غلو است و در روایات متعدد دیگر نیز در این موضوع به کار رفته است، دو عبارت نهی از ریاست‌طلبی و خوردن [مال؟] مردم به نام اهل بیت (ع) نیز در روایاتی در ذم غالیان به کار رفته است (رجال الكشي، ص293، 529).

حُمَيدُ بْنُ زيادٍ عَنِ الحَسَنِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ سَماعَةَ عَنْ بَعضِ أصحابِهِ عَنْ أَبانٍ عَنْ عَمْرِو بْنِ خالِدٍ عَن أبي جَعْفَرٍ ع قالَ: يا مَعْشَرَ الشّيعَةِ شيعَةِ آلِ مُحَمَّدٍ كونوا النُّمْرُقَةَ الْوُسْطَى يَرْجِعُ إِلَيْكُمُ الْغالي وَ يَلْحَقُ بِكُمُ التّالي فَقالَ لَهُ رَجُلٌ مِنَ الْأَنْصارِ يُقالُ لَهُ سَعْدٌ جُعِلْتُ فِداكَ ما الْغالي قالَ قَوْمٌ يَقولونَ فينا ما لا نَقولُهُ في أَنْفُسِنا فَلَيْسَ أولَئِكَ مِنّا وَ لَسْنا مِنْهُمْ قالَ فَما التّالي قالَ الْمُرْتادُ يُريدُ الْخَيْرَ يُبَلِّغُهُ الْخَيْرَ يُؤْجَرُ عَلَيْهِ ثُمَّ أَقْبَلَ عَلَيْنا فَقالَ وَ اللَّهِ ما مَعَنا مِنَ اللَّهِ بَراءَةٌ وَ لا بَيْنَنا وَ بَيْنَ اللَّهِ قَرابَةٌ وَ لا لَنا عَلَى اللَّهِ حُجَّةٌ وَ لا نَتَقَرَّبُ إلَى اللَّهِ إلّا بِالطّاعَةِ فَمَنْ كانَ مِنْكُمْ مُطيعاً لِلَّهِ تَنْفَعُهُ‏ وَلايَتُنا وَ مَنْ كانَ مِنْكُمْ عاصياً لِلَّهِ لَمْ تَنْفَعْهُ وَلايَتُنا وَيْحَكُمْ لا تَغتَرّوا وَيْحَكُمْ لا تَغْتَرّوا. (الكافي، ج‏2، ص75-76. نیز: مشكاة الأنوار، ص66-67 از عمر بن بن یزید (به جای عمرو بن خالد، با تعابیر مشابه)
@Gholow2

Telegram

میراث امامان

ضرورت علم برای تدین و تحذیر از نسبت‌دادن چیزی به خدا و اولیای دین بدون علم

- «وَ لا تَقْفُ‏ ما لَيْسَ لَكَ بِهِ عِلْم‏» (الإسراء: 36)؛
- «إِنَّ الظَّنَّ لا يُغْني‏ مِنَ الْحَقِّ شَيْئا» (النجم: 28؛ یونس: 36)؛
- «قُلْ إِنَّما حَرَّمَ رَبِّيَ الْفَواحِشَ ...…

www.tgoop.com/gholow2/2781

995 viewsedited  Jan 5 at 12:34

مگویید آن‌چه ما نمی‌گوییم

افزون بر آیات و روایات گسترده در تحذیر از غیر علم در دین‌ورزی، روایاتی صریحاً بر آن تأکید دارد که خاصه در بحث فضائل، تنها به گفته‌های اهل بیت ع اکتفا کرده و فراتر از آن نرویم:

محمّد بن خالد الطيالسي قال: حَدَّثَني فُضَيْلُ بْنُ عُثْمانَ الْأَعْوَرُ قالَ: سَمِعْتُ أَبا عَبْدِ اللَّهِ عَلَيْهِ السَّلامُ يَقولُ: «اتَّقوا اللَّهَ، وَ عَظِّموا اللَّهَ، وَ عَظِّموا رَسولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ سَلِّمْ، وَ لا تَفَضِّلوا عَلَى رَسولِ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ سَلَّمَ أَحَداً، فانَّ اللَّهَ تَبارَكَ وَتَعالَى قَدْ فَضَّلَهُ. وَ أَحِبّوا أَهلَ بَيْتِ نَبيكُمْ حُبّاً مُقْتَصِداً وَ لا تَغلوا، وَ لا تَفَرَّقوا، [تفرطوا؟] وَ لا تَقولوا ما لا نَقولُ، فانَّكُمْ إِنْ قُلْتُمْ وَ قُلْنا مِتُّمْ وَ مِتْنا ثُمَّ بَعَثَكُمُ اللَّهُ وَ بَعَثَنا، فَكُنّا حَيْثُ يَشاءُ اللَّهُ وَ كُنْتُم». (قرب الإسناد، ص129؛ 159؛ الأصول الستة عشر ط دار الحديث، ص344 نوادر علی بن اسباط)

فضيل بن عثمان گفت: از ابوعبدالله [صادق] (ع) شنيدم كه می‌فرمود: از خدا بپرهيزيد و او را تعظيم كنيد و پيامبر خدا ص را تعظیم کنید و هرگز كسى را برتر از پيامبر خدا مشماريد؛ چه خداوند به او برتری داده است. اهل بيت پيامبرتان را به اعتدال دوست بداريد؛ غلو نکنید و پراکنده نشوید [/کوتاهی نیز مورزید] و نگویید آنچه را که ما نمی‌گوییم؛ زيرا اگر شما بگویید و ما بگوییم، شما می‌میرید و ما می‌میریم. سپس خدا شما را زنده می‌کند و ما را زنده می‌کند، پس ما جایی که خدا می‌خواهد خواهیم بود و شما [جایی که خدا برایتان می‌خواهد] خواهید بود. [و امور به دست خدا است، و بر اساس عملمان با ما رفتار خواهد کرد.]

روایت فضیل بن عثمان به صورت زیر نیز نقل شده، و در آن تصریح شده که این گفتار چنانکه از تحریر پیش نیز برمی‌آمد، در رد بر غالیان و باورمندان به ربوبیت امام است:

أَبي رَحِمَهُ الله قالَ حَدَّثَنا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ جَعْفَرٍ الْحِمْيَري عَن أَحمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عيسَى قالَ حَدَّثَنا مُحَمَّدُ بْنُ خالِدٍ [البرقي] عَنْ عَلي بْنِ النُّعْمانِ وَ صَفْوانَ بْنِ يَحْيَى عَنْ فُضَيْلِ بْنِ عُثْمانَ عَنْ أبي عَبْدِ اللَّهِ ع قالَ: دَخَلَ عَلَيْهِ قَوْمٌ مِنْ هَؤُلاءِ الَّذينَ يَتَكَلَّمونَ في الرُّبوبيةِ فَقالَ اتَّقوا اللَّهَ وَ عَظِّموا اللَّهَ وَ لا تَقولوا ما لا نَقولُ فانَّكُمْ إنْ قُلْتُمْ وَ قُلْنا مِتُّمْ وَ مِتْنا ثُمَّ بَعَثَكُمُ اللَّهُ وَ بَعَثَنا فَكُنْتُمْ حَيْثُ شاءَ اللَّهُ وَ كُنّا. (التوحيد للصدوق، ص457)

(درباره معنای یتکلمون في الربوبية)

مشابه این تعبیر را در روایات دیگر رد غلو نیز می‌توان پی گرفت:
علي بن إبراهيم عن محمد بْنِ عيسَى عَنْ يونُسَ عَنْ أَبي الرَّبيعِ الشّامي عَنْ أَبي جَعْفَرٍ ع قالَ قالَ لي وَيحَكَ يا أَبا الرَّبيعِ لا تَطلُبَنَّ الرِّئاسَةَ وَ لا تَكُن ذِئْباً وَ لا تاكُل بِنا النّاسَ فَيُفقِرَكَ اللَّهُ وَ لا تَقُلْ فينا ما لا نَقولُ في أَنْفُسِنا فانَّكَ مَوْقوفٌ وَ مَسْئولٌ لا مَحالة فانْ كُنتَ صادِقاً صَدَّقناكَ وَ إنْ كُنتَ كاذباً كَذَّبناكَ. (الكافي، ج‏2، ص298)
این روایت نیز ظاهراً به نهی از غلو نظر دارد، زیرا علاوه بر شاخصۀ «لا تَقُلْ فينا ما لا نَقولُ في أَنْفُسِنا» که در ظاهر در نهی از غلو است و در روایات متعدد دیگر نیز در این موضوع به کار رفته است، دو عبارت نهی از ریاست‌طلبی و خوردن [مال؟] مردم به نام اهل بیت (ع) نیز در روایاتی در ذم غالیان به کار رفته است (رجال الكشي، ص293، 529).

حُمَيدُ بْنُ زيادٍ عَنِ الحَسَنِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ سَماعَةَ عَنْ بَعضِ أصحابِهِ عَنْ أَبانٍ عَنْ عَمْرِو بْنِ خالِدٍ عَن أبي جَعْفَرٍ ع قالَ: يا مَعْشَرَ الشّيعَةِ شيعَةِ آلِ مُحَمَّدٍ كونوا النُّمْرُقَةَ الْوُسْطَى يَرْجِعُ إِلَيْكُمُ الْغالي وَ يَلْحَقُ بِكُمُ التّالي فَقالَ لَهُ رَجُلٌ مِنَ الْأَنْصارِ يُقالُ لَهُ سَعْدٌ جُعِلْتُ فِداكَ ما الْغالي قالَ قَوْمٌ يَقولونَ فينا ما لا نَقولُهُ في أَنْفُسِنا فَلَيْسَ أولَئِكَ مِنّا وَ لَسْنا مِنْهُمْ قالَ فَما التّالي قالَ الْمُرْتادُ يُريدُ الْخَيْرَ يُبَلِّغُهُ الْخَيْرَ يُؤْجَرُ عَلَيْهِ ثُمَّ أَقْبَلَ عَلَيْنا فَقالَ وَ اللَّهِ ما مَعَنا مِنَ اللَّهِ بَراءَةٌ وَ لا بَيْنَنا وَ بَيْنَ اللَّهِ قَرابَةٌ وَ لا لَنا عَلَى اللَّهِ حُجَّةٌ وَ لا نَتَقَرَّبُ إلَى اللَّهِ إلّا بِالطّاعَةِ فَمَنْ كانَ مِنْكُمْ مُطيعاً لِلَّهِ تَنْفَعُهُ‏ وَلايَتُنا وَ مَنْ كانَ مِنْكُمْ عاصياً لِلَّهِ لَمْ تَنْفَعْهُ وَلايَتُنا وَيْحَكُمْ لا تَغتَرّوا وَيْحَكُمْ لا تَغْتَرّوا. (الكافي، ج‏2، ص75-76. نیز: مشكاة الأنوار، ص66-67 از عمر بن بن یزید (به جای عمرو بن خالد، با تعابیر مشابه)
@Gholow2

BY غلوپژوهی