tgoop.com/hamesh1/1548
Last Update:
بازم بین بد و بدتر؟ بازم ترس از رقیب؟
پاسخی در چارچوب عقلانیت بهبودگرا و واقعنگر
زن وارد سوپری میشود. میگوید سیام برج است و هنوز حقوقمان را واریز نکردند. فروشنده به طعنه میگوید برو رأی بده، درست میشه! زن میگوید آره به خدا، شوهرم رهام نمیکنه. میگه رأی بدید. ولی آقا رأی بدید، به پزشکیان رأی بدید، نگذارید اینا (جلیلی یا قالیباف) رئیسجمهور شوند، بهخدا بدبخت میشیم. دوباره فروشنده با طعنه و پرفورمنسی (اجرایی) میگوید آره، بازم بین بد و بدتر بریم به این رأی بدیم که اون نشه!
آیا رأیدادن برای اینکه فلان کاندید پیروز نشود، معقول است؟ آیا بر فرض معقولیت، تکرار آن معقول است؟ اگر باز هم تکرارش معقول است، تا کِی؟ تا کی بین بد و بدتر؟ تا کِی ترس از رقیب؟ بلافاصله باید بگوییم بر اساس کدام عقلانیت سیاسی پاسخ میخواهی؟ عقلانیت حداکثری و غیرواقعگرا؟ یا عقلانیت بهبودگرا و واقعنگر؟
بر اساس عقلانیت اولی خیر. اگر هم یکبار راضی به بازی بین بد و بدتر شدیم، نوبت دومی ندارد. یا انتخاب بهتر و بهترین را برایمان ممکن میکنند، یا ما را بهخیر و انتخاب را به سلامت. ولی بر اساس عقلانیت بهبودگرا و واقعنگر، بله. در این عقلانیت، هدف ما، پا بر زمین واقعیتِ سیاسی و نه انتزاعات آرمانی، کسب بیشترین بهبود و نفع با کمترین هزینه است. پس اگر با انتخاب بد یا متوسط، مانع شر گزینهی بدتر شدیم، کنشی عقلانی (سیاسی) معقولی را انجام دادهایم.
حال که این تصمیم معقول است، آیا تکرارش هم معقول است؟ بله. تا احتمال اوضاع بدتر است، عقل سیاسی، تکرار انتخاب بد و متوسط از انتخاب بدتر را تجویز میکند. تا کِی؟ تا هر وقت احتمال شر بدتر است. تا هر وقت به نقطهی مطلوب نرسیدهایم و هنوز میشود بدتر را با بد یا متوسطِ «معنادار» مانع شد. مواضع رمانتیک و غیرواقعگرا که نرسیدن به آرمانهای دوردست را بدتر از واقعیت نزدیکِ بدتر تصویر میکنند، در عقلانیت سیاسیِ بهبودگرا و واقعنگر جایی ندارند.
ایده را انتزاعی و غیرتاریخی و غیرجغرافیایی مطرح نکنم. در همین آمریکای دو سه انتخابات اخیر، بنیاد تبلیغ دموکراتها در انتخابات آزاد آمریکا، بعد از چند سده تجربهی دموکراسی، بیش از تکیه بر امتیازات خود، بر خطر بهقدرترسیدن ترامپ استوار است. به ما، ولو به بایدن پیر و تیمش، رأی دهید، تا ترامپ رأی نیاورد. رأیآوردن ترامپ یعنی تخریب بنیادهای پیر لیبرالدموکراسی. از ترامپ باید ترسید.
آیا دموکراتها با سیاست ترساندن از دیگری رأی میآورند؟ بله. آیا کارشان موجه است؟ بله، چرا که نه. سیاست یعنی همین. سیاست عرصهٔ رهاکردن شرور نزدیک و واقعی و قطعی، به قصد آرمانهای احتمالی و رؤیاهای سانتیمانتال در دوردست نیست. ترامپ اگر بیاید، بنیاد دموکراسی آمریکایی در خطر است. بنیاد قوهٔ قضائیهٔ مستقل در خطر است. ترساندن از این شر و انتخاب گزینهٔ جایگزین، شرط محرز عقل سیاسی است. تو بگو هزاربار تکرار شود. هزار بار نباید بگذاریم ترامپها سر کار بیایند. کنش سیاسیِ بهبودگرا و واقعنگر، حفاظت از دموکراسی، یعنی همین. یعنی برخلاف سوپری محلهٔ ما، بله، بازم بریم بین بد (یا متوسط) و بدتر رأی بدیم. مگر آنکه حقیقتاً هیچ تفاوت محسوسی بین بدها و متوسطها در کار نباشد.
#یادداشت
@Hamesh1
BY هامِش (علی سلطانی)
Share with your friend now:
tgoop.com/hamesh1/1548