جامعه نو

#الف

🏷 قهرمان دوران شکست!

🖊 شورای سردبیری:
کمی از تاریخ کشور برایتان بگوییم تا به حرف حساب الف امروز برسیم. در سال ۱۲۹۰شمسی، زمانی که دولتِ مشروطه عمر چندانی نداشت و در حال نشو و نما و البته در جدال با مرجعین بود، روسیۀ تزاری لشگر پیش رانده و تا رشت آمده بود و مثل ترامپ معلوم نبود چه می‌خواهد و آشکارا زور می‌گفت. در آن سال دولتِ مشروطه به این فکر افتاده بود برای سامان بخشیدن به دریافت مالیات یک مستشار از آمریکا بیاورد که آن را کشوری استعماری نمی‌دانست. شخصی به نام مورگان شوستر به ایران آمد و طبق قرارداد مشغول شد. روس‌ها که شاه موردعلاقۀ آن‌ها عزل شده بود خوششان نیامد. یک دعوا با مأموران مالیاتی راه انداختند، از دل آن، توهین به مقامات روس را درآوردند و خواستار عذرخواهی دولت ایران شدند وگرنه...! وزیر خارجه به سفارت روسیه رفت و برای کارِ ناکرده از سفیری که از ردۀ او پایین‌تر بود عذر خواست.
دو روز بعد یک اولتیماتوم دیگر فرستادند که اصلاً این شوستر باید برود! خلاصه‌اش این است: اگر اخراجش نکنید پیش می‌آییم و تهران را می‌گیریم. بعدازاین هم استخدامِ خارجی باید با موافقت ما باشد و چون لشگرمان را از رشت تکان داده و تا قزوین پیش آورده‌ایم باید هزینۀ این لشگرکشی را هم علاوه بر هزینۀ لشگرکشیِ قبلی بدهید و مقدارش را بعد میگوییم. برای موافقت با این تقاضا‌ها هم فقط ۴۸ ساعت فرصت دارید وگرنه به تهران خواهیم آمد.

به علت داشتنِ زور بیشتر، شرایط غیرقابل‌قبول و ننگ‌آلودی گذاشته بودند. حالا دولت ایران چه باید می‌کرد؟ همه از ترس استعفا کردند و رئیس‌الوزرا ماند و حوضش. این وضع در اساس خود حاصل وابستگیِ محمدعلی شاه به روس‌ها بود و به خاطر دادنِ حق مداخله در امور ایران به آن‌ها پدید آمده بود. برای عبور از بحران، اشخاصی مثل محمدعلی فروغی که نمایندۀ مجلس بود، پیش آمدند تا مشکل را حل کنند. برای آنکه شأن مجلسِ دوم مشروطه حفظ شود اولتیماتوم را به مجلس بردند تا قهرمانانه رد کند. سپس مجلس را که دوره‌اش منقضی شده بود منحل کردند و محمدعلی فروغی که همان شب برای پذیرش این وظیفه وزیر مالیه شده بود عذر شوستر را خواست. پذیرشِ خردمندانۀ اینکه برای نجات کشور باید جلوی روسیۀ تزاری کوتاه بیاییم و تحقیر شویم.

البته روی روس‌ها کم نشد و تا زمان وقوع انقلاب کمونیستی، تا توانستند ایران را عذاب دادند، اما آن ماجرا به‌عنوان یک نقطۀ برجسته از کاربریِ عقل سلیم در سیاست‌ورزیِ وزیران ایرانی باقی ماند و مرحوم فروغی به خاطر همین دروراندیشی‌های خردمندانه و گذشتن از خود برای خدمت به کشور، در تاریخ ایران شخصیتی برجسته است. مسئولیت شکستی را که حاصل نابخردیِ دیگران و خباثت و زورِ بیشتر دشمن بود به عهده گرفت. ژنرالی را که در هنگام شکستِ حاصل از نابخردی دیگران، تسلیم‌نامه را امضا می‌کند و جان بقیۀ لشگر را نجات می‌دهد، باید یک قهرمانِ ازخودگذشته محسوب کرد. در تاریخ کشور ما معمولاً سیاستمدارانِ نان به نرخ روزخور و همراه آنان عوامِ کوچه و بازار به این اشخاص گفته‌اند خائن، همان‌طور که دارودستۀ هیتلر پس از تسلیم ژنرال پائولوس در نبرد شکست‌خوردۀ استالینگراد او را خائن خواندند درحالی‌که این تسلیم، جان صد هزار سربازِ بی‌سلاح و بی‌غذای گیرافتاده در نبردی بی‌سرانجام را نجات داد. هیتلر انتظار داشت آن سربازان و فرماندهان آن‌ها به جای تسلیم شدن خودکشی کنند و برای او حماسۀ مرگِ قهرمانانه به جا بگذارند. عادت داشت فرمان‌های «به‌پیش!» در حملۀ به‌کلی اشتباه به شوروی را خودش صادر می‌کرد و دستورات عقب‌نشینی را ژنرال بک از سران ارتش! مسئولیت شکست‌ها را نمی‌پذیرفت.
رهبران دو گونه‌اند. هیتلر دوست نداشت مسئولیت شکست را بپذیرد، اما همۀ تصمیم‌هایی را که به شکست می‌انجامید خودش می‌گرفت و آلمان را در چاله‌های عمیق‌تری فرومی‌برد. آقای خمینی بسیاری از تصمیم‌ها را خودش نمی‌گرفت، اما پس از شکست ایران مسئولیت پذیرفت و جام زهرِ آتش‌بس و متارکه را که نماد شکست ایران شده بود به‌تنهایی سرکشید. آن روز معلوم نبود ولی اکنون کاملاً روشن شده است که اشخاصِ ناقص‌العقلی مثل محسن رضایی و برخی سیاستمداران زنده و مرده در کشاندن کشور به نقطۀ جام زهر خیلی بیشتر از آقای خمینی نقش داشته‌اند. نکته این است که او شجاعت پذیرش شکست داشت تا مانعِ بیشتر کشته شدنِ جوانان ایرانی شود!
شرایط امروز ما شباهت عجیبی دارد به حوادث نزدیک به چهل سال پیش و صد سال پیش؛ با زورگویی بسیار قوی‌تر از خود مواجهیم که پشتیبانیِ سایر زورگویان را هم دارد. جنگ‌نکرده شکست خورده‌ایم و باید چاره‌ای بیندیشیم!

🆔@jameeno

www.tgoop.com/jameeno/3968

5.1K viewsMar 13 at 13:59

#الف

🏷 قهرمان دوران شکست!

🖊 شورای سردبیری:
کمی از تاریخ کشور برایتان بگوییم تا به حرف حساب الف امروز برسیم. در سال ۱۲۹۰شمسی، زمانی که دولتِ مشروطه عمر چندانی نداشت و در حال نشو و نما و البته در جدال با مرجعین بود، روسیۀ تزاری لشگر پیش رانده و تا رشت آمده بود و مثل ترامپ معلوم نبود چه می‌خواهد و آشکارا زور می‌گفت. در آن سال دولتِ مشروطه به این فکر افتاده بود برای سامان بخشیدن به دریافت مالیات یک مستشار از آمریکا بیاورد که آن را کشوری استعماری نمی‌دانست. شخصی به نام مورگان شوستر به ایران آمد و طبق قرارداد مشغول شد. روس‌ها که شاه موردعلاقۀ آن‌ها عزل شده بود خوششان نیامد. یک دعوا با مأموران مالیاتی راه انداختند، از دل آن، توهین به مقامات روس را درآوردند و خواستار عذرخواهی دولت ایران شدند وگرنه...! وزیر خارجه به سفارت روسیه رفت و برای کارِ ناکرده از سفیری که از ردۀ او پایین‌تر بود عذر خواست.
دو روز بعد یک اولتیماتوم دیگر فرستادند که اصلاً این شوستر باید برود! خلاصه‌اش این است: اگر اخراجش نکنید پیش می‌آییم و تهران را می‌گیریم. بعدازاین هم استخدامِ خارجی باید با موافقت ما باشد و چون لشگرمان را از رشت تکان داده و تا قزوین پیش آورده‌ایم باید هزینۀ این لشگرکشی را هم علاوه بر هزینۀ لشگرکشیِ قبلی بدهید و مقدارش را بعد میگوییم. برای موافقت با این تقاضا‌ها هم فقط ۴۸ ساعت فرصت دارید وگرنه به تهران خواهیم آمد.

به علت داشتنِ زور بیشتر، شرایط غیرقابل‌قبول و ننگ‌آلودی گذاشته بودند. حالا دولت ایران چه باید می‌کرد؟ همه از ترس استعفا کردند و رئیس‌الوزرا ماند و حوضش. این وضع در اساس خود حاصل وابستگیِ محمدعلی شاه به روس‌ها بود و به خاطر دادنِ حق مداخله در امور ایران به آن‌ها پدید آمده بود. برای عبور از بحران، اشخاصی مثل محمدعلی فروغی که نمایندۀ مجلس بود، پیش آمدند تا مشکل را حل کنند. برای آنکه شأن مجلسِ دوم مشروطه حفظ شود اولتیماتوم را به مجلس بردند تا قهرمانانه رد کند. سپس مجلس را که دوره‌اش منقضی شده بود منحل کردند و محمدعلی فروغی که همان شب برای پذیرش این وظیفه وزیر مالیه شده بود عذر شوستر را خواست. پذیرشِ خردمندانۀ اینکه برای نجات کشور باید جلوی روسیۀ تزاری کوتاه بیاییم و تحقیر شویم.

البته روی روس‌ها کم نشد و تا زمان وقوع انقلاب کمونیستی، تا توانستند ایران را عذاب دادند، اما آن ماجرا به‌عنوان یک نقطۀ برجسته از کاربریِ عقل سلیم در سیاست‌ورزیِ وزیران ایرانی باقی ماند و مرحوم فروغی به خاطر همین دروراندیشی‌های خردمندانه و گذشتن از خود برای خدمت به کشور، در تاریخ ایران شخصیتی برجسته است. مسئولیت شکستی را که حاصل نابخردیِ دیگران و خباثت و زورِ بیشتر دشمن بود به عهده گرفت. ژنرالی را که در هنگام شکستِ حاصل از نابخردی دیگران، تسلیم‌نامه را امضا می‌کند و جان بقیۀ لشگر را نجات می‌دهد، باید یک قهرمانِ ازخودگذشته محسوب کرد. در تاریخ کشور ما معمولاً سیاستمدارانِ نان به نرخ روزخور و همراه آنان عوامِ کوچه و بازار به این اشخاص گفته‌اند خائن، همان‌طور که دارودستۀ هیتلر پس از تسلیم ژنرال پائولوس در نبرد شکست‌خوردۀ استالینگراد او را خائن خواندند درحالی‌که این تسلیم، جان صد هزار سربازِ بی‌سلاح و بی‌غذای گیرافتاده در نبردی بی‌سرانجام را نجات داد. هیتلر انتظار داشت آن سربازان و فرماندهان آن‌ها به جای تسلیم شدن خودکشی کنند و برای او حماسۀ مرگِ قهرمانانه به جا بگذارند. عادت داشت فرمان‌های «به‌پیش!» در حملۀ به‌کلی اشتباه به شوروی را خودش صادر می‌کرد و دستورات عقب‌نشینی را ژنرال بک از سران ارتش! مسئولیت شکست‌ها را نمی‌پذیرفت.
رهبران دو گونه‌اند. هیتلر دوست نداشت مسئولیت شکست را بپذیرد، اما همۀ تصمیم‌هایی را که به شکست می‌انجامید خودش می‌گرفت و آلمان را در چاله‌های عمیق‌تری فرومی‌برد. آقای خمینی بسیاری از تصمیم‌ها را خودش نمی‌گرفت، اما پس از شکست ایران مسئولیت پذیرفت و جام زهرِ آتش‌بس و متارکه را که نماد شکست ایران شده بود به‌تنهایی سرکشید. آن روز معلوم نبود ولی اکنون کاملاً روشن شده است که اشخاصِ ناقص‌العقلی مثل محسن رضایی و برخی سیاستمداران زنده و مرده در کشاندن کشور به نقطۀ جام زهر خیلی بیشتر از آقای خمینی نقش داشته‌اند. نکته این است که او شجاعت پذیرش شکست داشت تا مانعِ بیشتر کشته شدنِ جوانان ایرانی شود!
شرایط امروز ما شباهت عجیبی دارد به حوادث نزدیک به چهل سال پیش و صد سال پیش؛ با زورگویی بسیار قوی‌تر از خود مواجهیم که پشتیبانیِ سایر زورگویان را هم دارد. جنگ‌نکرده شکست خورده‌ایم و باید چاره‌ای بیندیشیم!

🆔@jameeno

BY جامعه نو

❌Photos not found?❌Click here to update cache.