|بررسی‌های کلامی|

فارابی | ابن‌سینا
ادامه گفتگو با آقای روشنی‌راد
بخش اول
۱۴۰۳/۹/۵
آقای روشنی‌راد به مطلب ما پاسخ کوتاهی داده‌اند و بیان کرده‌اند در آینده مفصل‌تر خواهند نوشت. اجمالا همین پاسخ ایشان را مرور می‌کنیم.

ایشان می‌گویند مطالب ما عمدتا تکراری و توسل به جایگزین کردن نام «اغراض مابعدالطبیعه» با نام «تعلیقه بر کتاب الحروف» بود

گوییم: اصل کلام و محل اشتباهات همین اعتماد کردن‌ها به نام‌گذاری‌های چندین قرن بعد از فارابی است، به چه دلیل نباید به آن توجه کنیم؟ شما نیز باید به همان اشکالی که کردیم پاسخ دهید، وگرنه به چه دلیل ما باید دست از اشکال برداریم و تکرارش نکنیم؟


در مورد قفطی دو مورد را بیان کرده‌اند:
یکی آنکه گفته‌اند نسخه‌های کتاب قفطی در آن مطلب، اختلاف نسخه دارد
دوم آنکه گفته‌اند قفطی منبع قرن هفتمی است و ما باید به منبع کهن‌تر آدرس می‌دادیم

گوییم: اینکه صرفا بگوییم در فلانجا اختلاف نسخه وجود دارد، این اختلاف به خودی خود ارزشی ندارد؛ بلکه ارزش آن را نحوه استدلال ما و چگونگی اختلاف تعیین می‌کند. به طور مثال ما می‌دانیم که رسالة في الخیر یکی از رسائل ثبت شده به نام فارابی است، اما در کتاب چاپی قفطی مصحح گزارش داده است که برخی نسخ خطی نام رساله را رسالة في الجزء آورده‌اند! خب طبیعتا می‌دانیم این اشتباه است و مهم نیست برخی نسخه‌ها چنین اشتباهی کرده باشند. اکنون آقای روشنی‌راد باید دقیقا استدلال کنند که نسخه بدل‌ها چگونه به نفع ایشان و به ضرر ما خواهد بود؟ (لازم به ذکر است آقا بزرگ در الذریعه نیز همان عنوان درج شده در متن را آورده و به نسخه بدل اعتنایی نکرده‌ است)

اما در اینجا دو نکته وجود دارد؛ ما بیان کردیم محسن مهدی باید همان نام تعلیقه بر الحروف را که در تراجم و کتابشناسی‌ها آمده بود روی کتاب درج می‌کرد، نه صرفا "الحروف"
آقای روشنی‌راد به ما اشکال کردند که این حرف بدون سند است! ما هم گفتیم بدون سند نیست به کتاب قفطی بنگرید.
اکنون می‌گویند قفطی قرن هفت است به چیز قدیمی‌تر آدرس بدهید!
اولا در واقع آقای روشنی‌راد بجای پس گرفتم اشکالشان به ما که ادعا کرده بودند ما بدون سند بر نامگذاری کتاب چاپی الحروف اشکال کرده بودیم، اکنون می‌گویند سند قرن هفتی قبول نیست!!
پس مطلب اول این است که حرف ما و اشکال‌مان بر نام‌گذاری محسن مهدی بدون سند نبود، و اشکال آقای روشنی‌راد را دفع کردیم، مطلب دوم: ولو حتی اگر آقای روشنی‌راد بتوانند ثابت کنند نسخه بدل صحیح بوده است باز اشکال ما به قوت خود باقی است، زیرا چه خوانش موجود در متن صحیح باشد و چه خوانش درج شده در پاورقی، باز اشکال ما به نامگذاری محسن مهدی دفع نمی‌شود، اشکال ما این بود که چرا در روی کتاب فقط "الحروف" درج شده است نه همان عنوانی که در تراجم به شکل "تعلیق کتاب الحروف" آمده است، ولی آقای روشنی‌راد در ابتدا به ما اشکال کرده و از محسن مهدی دفاع کردند و بعد که ما مطلب و نامگذاری قفطی را یادآوری کردیم می‌گویند برخی نسخه‌ها عبارت "کتاب تعلیق الحروف" آورده‌اند نه "تعلیق کتاب الحروف". خب، به فرض سلمنا! ما دوباره با خوانش شما به محسن مهدی اشکال می‌کنیم که چرا نام کتاب را "تعلیق کتاب الحروف" نیاوردید؟
اما گویا آقای روشنی‌راد اصل اشکال‌شان به ما را فراموش کرده‌اند! این جواب جدید ایشان باز تأیید سخن ماست نه دفاع از نامگذاری محسن مهدی!
چون طبق هر دو خوانش واضح است که این کتاب مرتبط با کتابی است که نامش الحروف بود و الحروف همان مابعدالطبیعه ارسطو است، و محسن مهدی با حذف قرائن مخاطب را از توجه به مابعدالطبیعه دور کرده است هر چند که خود در مقدمه این توجه را داده است این همان شرح و اغراض مابعدالطبیعه است.


اما مطلب دوم:
درباره اینکه به ما اشکال می‌کنند که باید به متنی قدیمی‌تر از قرن هفت آدرس دهیم

گوییم: خود ایشان در نوشته‌ها و درسگفتارهایشان _چنانچه بعدا خواهیم آورد ان‌شاءالله_ از انتساب رسائلی به فارابی سخن گفته‌اند که هیچ مصدر قدیمی‌تر از کتاب قفطی نداشته است! اما اکنون به ما اشکال می‌کنند که حتما باید به متنی پیش از قرن هفت آدرس دهیم. (لازم به ذکر است ادعای ما این بود که در متون قبل از قرن هفت تفکیکی بین رساله الحروف و اغراض مابعدالطبیعه وجود نداشته است، لذا ایشان از ما اثبات کردن چیزی را طلب می‌کنند که ما خود آن مطلب را منکر هستیم!)

اما مطلب عجیب‌تر آنکه ایشان برای الحروف در حالی از ما سندی قبل از قرن هفت طلب می‌کنند که رساله ادعایی خودشان (اغراض مابعدالطبیعه) هیچ سند قدیمی‌تر از کتاب عیون الأنبا که قرن هفت است ندارد!! یعنی ایشان می‌تواند به کتاب قرن هفتی استناد کند ولی ما نه!!
@kalam_shia
🔻

www.tgoop.com/kalam_shia/772

636 viewsedited  Nov 25 at 16:50

فارابی | ابن‌سینا
ادامه گفتگو با آقای روشنی‌راد
بخش اول
۱۴۰۳/۹/۵
آقای روشنی‌راد به مطلب ما پاسخ کوتاهی داده‌اند و بیان کرده‌اند در آینده مفصل‌تر خواهند نوشت. اجمالا همین پاسخ ایشان را مرور می‌کنیم.

ایشان می‌گویند مطالب ما عمدتا تکراری و توسل به جایگزین کردن نام «اغراض مابعدالطبیعه» با نام «تعلیقه بر کتاب الحروف» بود

گوییم: اصل کلام و محل اشتباهات همین اعتماد کردن‌ها به نام‌گذاری‌های چندین قرن بعد از فارابی است، به چه دلیل نباید به آن توجه کنیم؟ شما نیز باید به همان اشکالی که کردیم پاسخ دهید، وگرنه به چه دلیل ما باید دست از اشکال برداریم و تکرارش نکنیم؟


در مورد قفطی دو مورد را بیان کرده‌اند:
یکی آنکه گفته‌اند نسخه‌های کتاب قفطی در آن مطلب، اختلاف نسخه دارد
دوم آنکه گفته‌اند قفطی منبع قرن هفتمی است و ما باید به منبع کهن‌تر آدرس می‌دادیم

گوییم: اینکه صرفا بگوییم در فلانجا اختلاف نسخه وجود دارد، این اختلاف به خودی خود ارزشی ندارد؛ بلکه ارزش آن را نحوه استدلال ما و چگونگی اختلاف تعیین می‌کند. به طور مثال ما می‌دانیم که رسالة في الخیر یکی از رسائل ثبت شده به نام فارابی است، اما در کتاب چاپی قفطی مصحح گزارش داده است که برخی نسخ خطی نام رساله را رسالة في الجزء آورده‌اند! خب طبیعتا می‌دانیم این اشتباه است و مهم نیست برخی نسخه‌ها چنین اشتباهی کرده باشند. اکنون آقای روشنی‌راد باید دقیقا استدلال کنند که نسخه بدل‌ها چگونه به نفع ایشان و به ضرر ما خواهد بود؟ (لازم به ذکر است آقا بزرگ در الذریعه نیز همان عنوان درج شده در متن را آورده و به نسخه بدل اعتنایی نکرده‌ است)

اما در اینجا دو نکته وجود دارد؛ ما بیان کردیم محسن مهدی باید همان نام تعلیقه بر الحروف را که در تراجم و کتابشناسی‌ها آمده بود روی کتاب درج می‌کرد، نه صرفا "الحروف"
آقای روشنی‌راد به ما اشکال کردند که این حرف بدون سند است! ما هم گفتیم بدون سند نیست به کتاب قفطی بنگرید.
اکنون می‌گویند قفطی قرن هفت است به چیز قدیمی‌تر آدرس بدهید!
اولا در واقع آقای روشنی‌راد بجای پس گرفتم اشکالشان به ما که ادعا کرده بودند ما بدون سند بر نامگذاری کتاب چاپی الحروف اشکال کرده بودیم، اکنون می‌گویند سند قرن هفتی قبول نیست!!
پس مطلب اول این است که حرف ما و اشکال‌مان بر نام‌گذاری محسن مهدی بدون سند نبود، و اشکال آقای روشنی‌راد را دفع کردیم، مطلب دوم: ولو حتی اگر آقای روشنی‌راد بتوانند ثابت کنند نسخه بدل صحیح بوده است باز اشکال ما به قوت خود باقی است، زیرا چه خوانش موجود در متن صحیح باشد و چه خوانش درج شده در پاورقی، باز اشکال ما به نامگذاری محسن مهدی دفع نمی‌شود، اشکال ما این بود که چرا در روی کتاب فقط "الحروف" درج شده است نه همان عنوانی که در تراجم به شکل "تعلیق کتاب الحروف" آمده است، ولی آقای روشنی‌راد در ابتدا به ما اشکال کرده و از محسن مهدی دفاع کردند و بعد که ما مطلب و نامگذاری قفطی را یادآوری کردیم می‌گویند برخی نسخه‌ها عبارت "کتاب تعلیق الحروف" آورده‌اند نه "تعلیق کتاب الحروف". خب، به فرض سلمنا! ما دوباره با خوانش شما به محسن مهدی اشکال می‌کنیم که چرا نام کتاب را "تعلیق کتاب الحروف" نیاوردید؟
اما گویا آقای روشنی‌راد اصل اشکال‌شان به ما را فراموش کرده‌اند! این جواب جدید ایشان باز تأیید سخن ماست نه دفاع از نامگذاری محسن مهدی!
چون طبق هر دو خوانش واضح است که این کتاب مرتبط با کتابی است که نامش الحروف بود و الحروف همان مابعدالطبیعه ارسطو است، و محسن مهدی با حذف قرائن مخاطب را از توجه به مابعدالطبیعه دور کرده است هر چند که خود در مقدمه این توجه را داده است این همان شرح و اغراض مابعدالطبیعه است.


اما مطلب دوم:
درباره اینکه به ما اشکال می‌کنند که باید به متنی قدیمی‌تر از قرن هفت آدرس دهیم

گوییم: خود ایشان در نوشته‌ها و درسگفتارهایشان _چنانچه بعدا خواهیم آورد ان‌شاءالله_ از انتساب رسائلی به فارابی سخن گفته‌اند که هیچ مصدر قدیمی‌تر از کتاب قفطی نداشته است! اما اکنون به ما اشکال می‌کنند که حتما باید به متنی پیش از قرن هفت آدرس دهیم. (لازم به ذکر است ادعای ما این بود که در متون قبل از قرن هفت تفکیکی بین رساله الحروف و اغراض مابعدالطبیعه وجود نداشته است، لذا ایشان از ما اثبات کردن چیزی را طلب می‌کنند که ما خود آن مطلب را منکر هستیم!)

اما مطلب عجیب‌تر آنکه ایشان برای الحروف در حالی از ما سندی قبل از قرن هفت طلب می‌کنند که رساله ادعایی خودشان (اغراض مابعدالطبیعه) هیچ سند قدیمی‌تر از کتاب عیون الأنبا که قرن هفت است ندارد!! یعنی ایشان می‌تواند به کتاب قرن هفتی استناد کند ولی ما نه!!
@kalam_shia
🔻

BY |بررسی‌های کلامی|