tgoop.com/mehrnaz_shahbaz/671
Last Update:
💢آفت بی‌توجهی و مدیریت چندگانه در بناهای تاریخی مذهبی اصفهان
🖋مهرناز شهباز
مدیریت چندگانه در بناهای تاریخی مذهبی اصفهان سال‌هاست که آفت این یادمان‌ها شده آنچنان که شانه خالی کردن نهادهای ذی مدخل از زیر بار مسوولیت نگهداری بایسته منجر به نوعی بی‌توجهی در حراست از آنها شده است. علاوه بر این نیز مرمت‌های غیر اصولی و سطحی در این بناها خود رنجی مضاعف بر رنج‌های بی شمار آنها محسوب می‌شود.
مسجدها و امامزاده‌های تاریخی جزو بناهای تاریخی مذهبی به شمار می‌روند که با وجود دخیل بودن چندین نهاد از جمله اداره اوقاف و امور خیریه، هیات امنا و اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در آنها، از نبود مدیریت یکپارچه و بایسته و در شان یک بنای مذهبی تاریخی رنج می‌برند.
واضح‌ترین و شاخص‌ترین نمونه این بناها در اصفهان که بیشتر از همه در صدر اخبار رسانه ها قرار گرفت، مسجد سید اصفهان است، مسجدی تاریخی متعلق به دوره قاجار که با وجود مدیریت اداره اوقاف و امور خیریه، مرکز رسیدگی به امور مساجد ، ۲ هیات امنا و حتی دخیل بودن نهاد میراث فرهنگی گردشگری و صنایع دستی تا فروپاشیِ حجم زیادی از تزیینات کاشی و چوبی پیش رفته است.
مسجد سلجوقی برسیان نیز یکی دیگر از بناهای مذهبی تاریخی در ۴۳ کیلومتری شرق اصفهان است که سال‌ها بر اثر بی‌توجهی و نداشتن کاربری، رنگ فراموشی می‌خورد این در حالی است که ۱۵ سال پیش مسجد جدیدی در جوار آن بنا و این مسجد کهنسال بیشتر از پیش دچار فراموشی و مهجوری شد.
امامزاده درب امام باز نمونه دیگر از شمار بناهای تاریخی مذهبی اصفهان است که در سال‌های گذشته بدلیل مرمت‌های غیر اصولی، بهره برداری های نادرست مثل ایجاد آشپزخانه در بخش‌های مشتمل بر فضاهای تاریخی با تزیینات مقرنس و همچنین بی‌توجهی در نگهداری و نبود اقدامات حفاظتی بهنگام، دچار آسیب‌های بسیاری شده است.
دستکم ۶ امامزاده در شهر اصفهان دارای بنای تاریخی هستند و همه آنها مثل امام زاده درب امام به نوعی بدلیل نبود مدیریت یکپارچه و مناسب، در نگهداری و حفاظتِ درخور بنای تاریخی دچار نقصان هستند.
مسجد جامع عتیق، مسجد جامع عباسی ، مسجد حکیم، مسجد رحیم خان و مسجد رکن الملک از جمله بناهای تاریخی مذهبی در اصفهان هستند که گاه و بی گاه با مرمت های غیراصولی، بهره‌برداری های خارج از توان ظرفیت یک بنای مسن و یا نبود بی‌توجهی به ضوابط حفاظت و نگهداری از آثار تاریخی، دچار آسیب می‌شوند.
گره همه این مشکلاتِ بناهای مذهبی تاریخی در نبود شورایی عمل‌گرا و منسجم بین نهادهای مرتبط چون ادارکل اوقاف، میراث فرهنگی، هیات امناها و مرکز امور رسیدگی به امور مساجد است؛ شورایی که می‌تواند در بزنگاه‌های تصمیم‌گیری و برگزاری مراسم گوناگون، اقدامات تعمیری و مرمتی با احترام به یک چهارچوب ضابطه مند و قانون مدار، هم کاربری مذهبی را حفظ و هم بنای تاریخی را نگهداری کند.
بدون شک کاربری بناهای مذهبی تاریخی و ادامه پویایی و فعالیت آنها ضمانت بهتری برای پایداری آن‌هاست چراکه دراین صورت بیم متروکی و رهاشدگی آنها کمتر است؛ از همین روست که برخی مساجد کهن اصفهان چون مسجد برسیان از همین منظر دچار فراموشی و آسیب است.
در نقطه مقابل اما مسجدهایی چون ازیران یا جامع دشتی به جهت برقراری نماز و تداوم کاربری شرایط بهتری دارند چراکه با دارا بودن کاربری، از متروکی و فراموشی در امان هستند و بیشتر مورد مرمت و تعمیرهای دوره‌ای قرار می‌گیرند.
مسجد ازیران مربوط به دوره ایلخانان و در روستایی به همین نام در در سی کیلومتری شرق اصفهان قرار دارد و مسجد جامع دشتی نیز برجای مانده از دوران ایلخانی و در روستای دشتی از توابع بخش مرکزی شهرستان اصفهان واقع شده است.
رویه بازگشت مساجد تاریخی در چرخه کاربری خود و البته با حفظ چهارچوب‌های حفاظت و نگهداری از آثار میراث فرهنگی در سایه همکاری و تعامل سازمان اوقاف و امور خیریه، وزارتخانه میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی و ستاد پشتیبانی و هماهنگی امور مساجد می تواند راه نجات آنها باشد.
📌ادامه این گزارش را در لینک زیر بخوانید:
www.irna.ir/xjSMDq
@mehrnaz_shahbaz
BY مهرناز شهباز
Share with your friend now:
tgoop.com/mehrnaz_shahbaz/671