tgoop.com/najvayeghalam/3673
Last Update:
دربارهٔ خاستگاه فعل مستمر (مانندِ دارم می‌آیم)
برخلاف آنچه در فرهنگ‌ها و کتاب‌های دستوری آمده، فعل مستمر در اصل ربطی به فعل داشتن ندارد و صورت تحول‌یافتهٔ حرف اضافهٔ در است. وقتی می‌گوییم «دارم می‌آیم» یعنی «در عمل آمدن هستم». این ساخت از فارسی تهرانی کهن (که امروز منسوخ شده) به فارسی تهرانی معاصر راه یافته و در متن‌های کهن شاهدی ندارد. یعنی از زبان زیرین به زبان زبرین رسیده. در گویش‌های دامنهٔ البرز، مانند گیلکی و مازندرانی و تالشی و گویش‌های قصران و شمیرانات و برخی زبان‌ها و گویش‌های ایرانیِ دیگر هم کاربرد دارد. رفته‌رفته چون پنداشته‌اند این همان فعل داشتن است، از روی فعل حال (یعنی مثلاً دارم) فعل گذشته (یعنی مثلاً داشتم) را هم ساخته‌اند. شایع است که می‌گویند ریشهٔ این فعل مشخص نیست. در کتاب‌های دستوری هم به ریشهٔ این فعل اشاره نشده‌است.
چنان‌که دیگران هم گفته‌اند، نمود مستمر به‌ویژه برای تأکید بر استمرار بیشتر به کار می‌رود. در نوشتار اگر تأکیدی در کار نباشد، گاه می‌توان آن را حذف کرد: داری چی می‌خوری؟ > چی می‌خوری؟
خواهش فروتنانه و برادرانه: چون این دیدگاه در جایی گفته نشده و حاصل پژوهش‌های شخصی نگارنده است، آن را بدون ذکر منبع در جایی نقل نفرمایید. اگر فرصتی پیدا کنم، نظرم را مفصّل‌تر خواهم نوشت.
۱۴۰۳/۱۰/۱۶
▫️فرهاد قربان‌زاده
@azvirayesh
BY مؤسسهٔ نجوای قلم
Share with your friend now:
tgoop.com/najvayeghalam/3673