tgoop.com/philosophyofss/27
Last Update:
فلسفه و خودآگاهی جامعه‌شناسی (۳)
۱. اگر حیات مدرن از حیث هستی‌شناختی یا مدرنیته به‌مثابهٔ نوعی جهان‌تجربهٔ متفاوت به رسمیت شناخته نشود و فلسفه توانی برای توجیه آن نداشته باشد، امکانی برای دوام جامعه‌شناسی به‌واسطهٔ سلب‌شدن موضوعش نیست.
۲. اگر فلسفه، علم‌بودن جامعه‌شناسی را در هر معنایی که مبین نوعی ارزشِ شناختی باشد، توجیه نکند، امکانی برای برای بقای جامعه‌شناسی نخواهد بود.
۳. درنهایت، اگر فلسفه، ارزش‌های مرکزی جهان مدرن را که وجه مشترک آن‌ها خودبنیادی و درون بودگی به معنای این جهانی‌بودن آن‌هاست، به‌عنوان هدف هر علم اجتماعی مدرن نتواند توجیه کند، جامعه‌شناسی به علت از دست‌دادن غایتش از معنا تهی می‌شود.
جامعه‌شناسی به‌واسطهٔ فهم نسبت و در واقع، نیازی که به فلسفه دارد، می‌تواند دربارهٔ مرزها و محدوده‌هایش، یعنی دربارهٔ امکانات و محدودیت‌هایش به خودآگاهی برسد و اگر امیدی به بقای جامعه‌شناسی در دوران بحران معرفتی‌اش باشد، چه راهی به‌جز دست‌یافتن به چنین خودآگاهی، از خلال تن‌دادن به نوعی نقادی فلسفی وجود دارد؟
هرگونه تلاش برای تجربی‌کردن این دانش، اگر به‌معنای کنارگذاشتن تامل در امکانات نظری‌اش باشد، به‌تدریج، آن را به مسلخ خواهد برد و بی اعتبار خواهد ساخت. در عین حال، نمی توان انتظار داشت به گونه‌ای تعبدی و بدون بازاندیشی در مبانی، موضوعات، غایات و روش‌های این علم به بهانهٔ اصول موضوعه‌بودن‌شان، به پژوهش جامعه‌شناسانه پرداخت.
اگر پیش‌فرض‌ها و ارزش‌های پذیرفته‌شدهٔ این علم، خود در کار نقادی دیگری‌هایشان هستند، طبیعتا باید پذیرای نقدهای وارده به خویشتن نیز باشند. هرگونه تمسک به امر غیرمعرفتی در این راستا برای تثبیت تسلط و هژمونی علوم اجتماعی موجود، خروج از منطق درون بود [مورد ادعای] میدان علم است و تابع قواعدی متفاوت از استدلال و گفت‌وگوی منطقی خواهد بود.
البته روشن است که علوم‌اجتماعی، واجد و فراتر از آن، خواستار تبعات سیاسی‌اجتماعی است و با نوع خاصی از نظم سیاسی و اجتماعی سنخیت دارد. با این حال، بر کسی پوشیده نیست که این گرایش علوم‌اجتماعی به کنشگری و بازسازی جهان از خلال نحوهٔ خاص بازنمایی و معنابخشی به آن، به‌معنای نادیده‌گرفتن منطق درونی و اقناعی علم نیست.
الهام ربیعی
@philosophyofss
#خودآگاهی_جامعه_شناسی
#فلسفه
#بحران_مشروعیت
#مدرنیته
#تجربه_مدرن
#جستار
BY فلسفه علوم اجتماعی دانشگاه تهران
Share with your friend now:
tgoop.com/philosophyofss/27