پُل‌ها

روایتِ طردشدگان

نفیسه مرادی: در فیلمِ زالاوا ساخته‌ی ارسلان امیری با دو گونه ترس مواجه هستیم؛ ترسِ انسان از ناشناخته، از آن‌چه با آن بیگانه است و آن را مسئول مشکلاتش می‌داند و ترسِ انسان از انسان. ترسِ انسان از موجودی ناشناخته و تبعاتِ آن در بسیاری از فیلم‌هایی که در ژانر وحشت ساخته می‌شوند نشان داده شده است؛ اما ترسِ انسان از انسانی دیگر به باور من مسأله‌ای مهم‌تر است که در زالاوا به خوبی به آن پرداخته شده است.

خانواده‌ای که استوار را در کودکی به فرزندی گرفته‌اند به واسطه‌ی تفاوت او با خودشان (شش انگشتی بودنِ کودک) او را شیطانی و عامل بدبختی می‌دانند، او را تا صبح در طویله نگه می‌دارند و دوباره به یتیم‌خانه می‌فرستند. آن‌ها کودکی را به واسطه‌ی تفاوتی در ظاهرش مطرود می‌دانند. این طرد، این ترسِ انسان از انسان سابقه‌ای طولانی دارد. در اسطوره‌شناسی طرد، به ریشه‌های شکل‌گیری این رفتارهای تبعیض‌آمیز پرداخته می‌شود؛ به این‌که چگونه تفاوت‌های ظاهری از یک سو، همچون تفاوت در رنگ پوست و قد و قامت و... و تقدس بخشیدن به تفاوت‌های فرهنگی از سوی دیگر سیاست‌های تبعیض، تفکیک، طرد و تصفیه را شکل داده، شدت بخشیده و توجیه کرده است.

در زالاوا تمامی شخصیت‌ها به نوعی درگیر مسأله‌ی طرد هستند و فیلم، روایتِ طردشدگان است؛ روایت مردم روستایی که به خاطر باورها و زیست فرهنگی متفاوتشان مطرودِ مردمِ دیگر نواحی هستند و استواری که به خاطر قبول نداشتن این باورها، مطرودِ مردمِ زالاواست.

زالاوا، داستانِ مواجهه با دیگری و طرد او را در مکانی رازآمیز روایت می‌کند و گونه‌های مختلفی از این مواجهه را به نمایش می‌گذارد؛ مردم از پدیده‌ای ناشناخته‌ در هراسند و هر کس را که رفتار نامتعارفی (طبق معیار خودشان) از او ببینند در تصرف و تسخیرِ آن پدیده می‌دانند. آمردان که ادعا می‌کند هماوردِ پدیده‌ی ناشناخته است. استواری که دردِ طرد شدن را در کودکی چشیده، طردی به واسطه‌ی باوری خرافی و قصد دارد به هر قیمتی با خرافاتی که به قولِ او نه فقط به باورمندان به آن بلکه به دیگران آسیب می‌رساند، مبارزه کند.

در این میان شخصیت زن در فیلم تأمل برانگیز است؛ ملیحه، که نه مقابلِ مردم است و نه مقابلِ استوار. او در میانه ایستاده است. رواداری و تساهل او تنها راهِ خروج از تضاد استوار و مردمِ زالاوا است و تنها امکانِ مقابله با عدم تساهلِ مردم، که آن‌ها را ناگزیر از طرد دیگری می‌کند. شخصیتی که در پایان فیلم کشته می‌شود تا قدرتِ خلل‌ناپذیرِ باورمندی به خرافات وقتی به هیئت کنشی جمعی درمی‌آید، نمایش داده شود.

پل‌ها

Wikipedia

زالاوا

فیلمی از ارسلان امیری ۱۳۹۹

www.tgoop.com/pol_ha/1336

1.3K viewsSep 12, 2022 at 07:16

روایتِ طردشدگان

نفیسه مرادی: در فیلمِ زالاوا ساخته‌ی ارسلان امیری با دو گونه ترس مواجه هستیم؛ ترسِ انسان از ناشناخته، از آن‌چه با آن بیگانه است و آن را مسئول مشکلاتش می‌داند و ترسِ انسان از انسان. ترسِ انسان از موجودی ناشناخته و تبعاتِ آن در بسیاری از فیلم‌هایی که در ژانر وحشت ساخته می‌شوند نشان داده شده است؛ اما ترسِ انسان از انسانی دیگر به باور من مسأله‌ای مهم‌تر است که در زالاوا به خوبی به آن پرداخته شده است.

خانواده‌ای که استوار را در کودکی به فرزندی گرفته‌اند به واسطه‌ی تفاوت او با خودشان (شش انگشتی بودنِ کودک) او را شیطانی و عامل بدبختی می‌دانند، او را تا صبح در طویله نگه می‌دارند و دوباره به یتیم‌خانه می‌فرستند. آن‌ها کودکی را به واسطه‌ی تفاوتی در ظاهرش مطرود می‌دانند. این طرد، این ترسِ انسان از انسان سابقه‌ای طولانی دارد. در اسطوره‌شناسی طرد، به ریشه‌های شکل‌گیری این رفتارهای تبعیض‌آمیز پرداخته می‌شود؛ به این‌که چگونه تفاوت‌های ظاهری از یک سو، همچون تفاوت در رنگ پوست و قد و قامت و... و تقدس بخشیدن به تفاوت‌های فرهنگی از سوی دیگر سیاست‌های تبعیض، تفکیک، طرد و تصفیه را شکل داده، شدت بخشیده و توجیه کرده است.

در زالاوا تمامی شخصیت‌ها به نوعی درگیر مسأله‌ی طرد هستند و فیلم، روایتِ طردشدگان است؛ روایت مردم روستایی که به خاطر باورها و زیست فرهنگی متفاوتشان مطرودِ مردمِ دیگر نواحی هستند و استواری که به خاطر قبول نداشتن این باورها، مطرودِ مردمِ زالاواست.

زالاوا، داستانِ مواجهه با دیگری و طرد او را در مکانی رازآمیز روایت می‌کند و گونه‌های مختلفی از این مواجهه را به نمایش می‌گذارد؛ مردم از پدیده‌ای ناشناخته‌ در هراسند و هر کس را که رفتار نامتعارفی (طبق معیار خودشان) از او ببینند در تصرف و تسخیرِ آن پدیده می‌دانند. آمردان که ادعا می‌کند هماوردِ پدیده‌ی ناشناخته است. استواری که دردِ طرد شدن را در کودکی چشیده، طردی به واسطه‌ی باوری خرافی و قصد دارد به هر قیمتی با خرافاتی که به قولِ او نه فقط به باورمندان به آن بلکه به دیگران آسیب می‌رساند، مبارزه کند.

در این میان شخصیت زن در فیلم تأمل برانگیز است؛ ملیحه، که نه مقابلِ مردم است و نه مقابلِ استوار. او در میانه ایستاده است. رواداری و تساهل او تنها راهِ خروج از تضاد استوار و مردمِ زالاوا است و تنها امکانِ مقابله با عدم تساهلِ مردم، که آن‌ها را ناگزیر از طرد دیگری می‌کند. شخصیتی که در پایان فیلم کشته می‌شود تا قدرتِ خلل‌ناپذیرِ باورمندی به خرافات وقتی به هیئت کنشی جمعی درمی‌آید، نمایش داده شود.

پل‌ها

BY پُل‌ها