Shahnoza Soatova blogi

Тамаки бозоридаги контрабанда: таҳлил ва хулосалар

Ўзбекистондаги ноқонуний тамаки маҳсулотлари савдоси бўйича 2024 йилнинг январь-октябрь ойларидаги статистикаси билан танишиб чиқдим. Келинг, бирга таҳлил қилайлик:

Умумий ҳолат:
- Республика бўйича ноқонуний савдо улуши 9.8% ни ташкил этмоқда
- Бюджет 424.1 млрд сўм солиқ тушумидан маҳрум бўлган
- Энг юқори кўрсаткич февраль ойида (19.4%) қайд этилган

Муаммоли ҳудудлар:
- Фарғона водийси "етакчи" - 18.1%
- Наманган шаҳри рекордчи - февралда 77.3% гача чиққан!
- Марғилон шаҳрида ҳам жиддий муаммо - ўртача 25-30%

Вазият оғир бўлмаган ҳудудлар:
- Хоразм вилояти - 1.4%
- Қорақалпоғистон - 4.4%
- Самарқанд вилояти - 4.0%

Хулосалар.
Статистика шуни кўрсатмоқдаки, контрабанда маҳсулотлари муаммоси ҳамон долзарб. Биргина 10 ойда 424 миллиард сўмлик солиқ тушумларининг бой берилиши - бу жуда катта йўқотиш. Бу маблағ ижтимоий соҳа, инфратузилма ёки таълим тизимини ривожлантиришга йўналтирилиши мумкин эди.

Айниқса Фарғона водийсидаги вазият ташвишли. Баъзи ойларда ноқонуний савдо улуши 70-80% гача етгани - бу нафақат иқтисодий, балки ижтимоий хавфсизлик масаласи ҳамдир.

Таклифлар ва ечимлар.
1. Чегара назоратини кучайтириш:
- Замонавий сканер қурилмалари билан таъминлаш

2. Ҳуқуқни муҳофаза қилиш органлари фаолиятини такомиллаштириш:
- Ички ишлар, божхона ва солиқ органлари ўртасида маълумот алмашинувини автоматлаштириш
- Контрабандага қарши курашувчи махсус гуруҳлар тузиш

3. Қонуний савдони қўллаб-қувватлаш:
- Солиқ имтиёзларини жорий этиш
- Расмий дистрибьюторларга енгилликлар бериш
- Қонуний импорт жараёнларини соддалаштириш

4. Жамоатчилик назоратини кучайтириш:
- "Хабар бериш" тизимини такомиллаштириш
- Фуқароларни контрабандага қарши курашга жалб этиш

5. Профилактика ва тушунтириш ишлари:
- Контрабанда маҳсулотларининг салбий оқибатлари ҳақида аҳолини хабардор қилиш
- Ёшлар ўртасида тарғибот ишларини олиб бориш
- ОАВда мавзуга доир материалларни мунтазам ёритиб бориш

Умуман олганда, контрабандага қарши кураш - бу фақатгина ҳуқуқни муҳофаза қилиш органларининг иши эмас. Бу умумхалқ масаласи. Чунки ноқонуний савдодан келадиган зарар ҳар биримизнинг чўнтагимизга, соғлигимизга ва келажагимизга таъсир қилади. Шу боис, бу муаммони ечишда ҳар бир фуқаро ўз ҳиссасини қўшиши муҳим.

www.tgoop.com/shahnozxon/4176

41.8K viewsNov 22, 2024 at 11:21

Тамаки бозоридаги контрабанда: таҳлил ва хулосалар

Ўзбекистондаги ноқонуний тамаки маҳсулотлари савдоси бўйича 2024 йилнинг январь-октябрь ойларидаги статистикаси билан танишиб чиқдим. Келинг, бирга таҳлил қилайлик:

Умумий ҳолат:
- Республика бўйича ноқонуний савдо улуши 9.8% ни ташкил этмоқда
- Бюджет 424.1 млрд сўм солиқ тушумидан маҳрум бўлган
- Энг юқори кўрсаткич февраль ойида (19.4%) қайд этилган

Муаммоли ҳудудлар:
- Фарғона водийси "етакчи" - 18.1%
- Наманган шаҳри рекордчи - февралда 77.3% гача чиққан!
- Марғилон шаҳрида ҳам жиддий муаммо - ўртача 25-30%

Вазият оғир бўлмаган ҳудудлар:
- Хоразм вилояти - 1.4%
- Қорақалпоғистон - 4.4%
- Самарқанд вилояти - 4.0%

Хулосалар.
Статистика шуни кўрсатмоқдаки, контрабанда маҳсулотлари муаммоси ҳамон долзарб. Биргина 10 ойда 424 миллиард сўмлик солиқ тушумларининг бой берилиши - бу жуда катта йўқотиш. Бу маблағ ижтимоий соҳа, инфратузилма ёки таълим тизимини ривожлантиришга йўналтирилиши мумкин эди.

Айниқса Фарғона водийсидаги вазият ташвишли. Баъзи ойларда ноқонуний савдо улуши 70-80% гача етгани - бу нафақат иқтисодий, балки ижтимоий хавфсизлик масаласи ҳамдир.

Таклифлар ва ечимлар.
1. Чегара назоратини кучайтириш:
- Замонавий сканер қурилмалари билан таъминлаш

2. Ҳуқуқни муҳофаза қилиш органлари фаолиятини такомиллаштириш:
- Ички ишлар, божхона ва солиқ органлари ўртасида маълумот алмашинувини автоматлаштириш
- Контрабандага қарши курашувчи махсус гуруҳлар тузиш

3. Қонуний савдони қўллаб-қувватлаш:
- Солиқ имтиёзларини жорий этиш
- Расмий дистрибьюторларга енгилликлар бериш
- Қонуний импорт жараёнларини соддалаштириш

4. Жамоатчилик назоратини кучайтириш:
- "Хабар бериш" тизимини такомиллаштириш
- Фуқароларни контрабандага қарши курашга жалб этиш

5. Профилактика ва тушунтириш ишлари:
- Контрабанда маҳсулотларининг салбий оқибатлари ҳақида аҳолини хабардор қилиш
- Ёшлар ўртасида тарғибот ишларини олиб бориш
- ОАВда мавзуга доир материалларни мунтазам ёритиб бориш

Умуман олганда, контрабандага қарши кураш - бу фақатгина ҳуқуқни муҳофаза қилиш органларининг иши эмас. Бу умумхалқ масаласи. Чунки ноқонуний савдодан келадиган зарар ҳар биримизнинг чўнтагимизга, соғлигимизга ва келажагимизга таъсир қилади. Шу боис, бу муаммони ечишда ҳар бир фуқаро ўз ҳиссасини қўшиши муҳим.

BY Shahnoza Soatova blogi