سخن (سپیده موسوی)

یادداشتی به مناسبت بزرگداشت حافظ

🖊 سپیده موسوی



حافظ، پیش رویش دو اجتماع را مد نظر دارد. یکی اجتماع ملموس بیرونی و دیگری اجتماعی ساختگی. برای اینکه بتواند تفاوت میان آدم‌های این دو اجتماع را نشان بدهد از هر طبقه، نماینده‌ای را به نمایش می‌گذارد. لذا ما در شعر او، هم صوفی و محتسب و زاهد داریم و هم پیرمغان و رند و ساقی را.

البته هدف حافظ از نمایش دادن این افراد، ایجاد سرگرمی یا داستان‌سرایی نیست. او می‌خواهد به شکلی ملموس و عینی به ما نشان دهد که چگونه افراد جامعه‌‌ی واقعی‌ برخلاف اجتماع ساختگی او، در جایگاه و نقش‌های معمول خود نیستند و جامعه را به یک طنز مجسم تبدیل کرده‌اند. لذا برای اثبات سخن خود، عکس‌هایی از رفتار طنزگونه این افراد اشتباهی را به نمایش می‌گذارد:

ز کوی میکده دوشش به دوش می‌بردند
امام شهر که سجاده می‌کشید به دوش!

در جامعه‌ی واقعی او، افراد دچار از خود بیگانگی‌اند. برعکس جامعه خیالی‌اش، که افراد از واقعیات خوب و بد خود خبر دارند و حتی آن را به وضوح افشاگری می‌کنند:

عاشق و زند و نظربازم و می‌گویم فاش
تا بدانی که به چندین هنر آراسته‌ام

فی‌الواقع، حافظ از دسته روشنفکران «نمی‌خواهم» نیست بلکه به نوعی در دسته آگاهی‌بخشان «چه می‌خواهم» قرار می‌گیرد و برای درمان آن دست دردهای فردی که به معضلاتی اجتماعی تبدیل شده‌اند طبیبانه، راه‌حل‌هایی را پیشنهاد می‌دهد.
راه‌حل‌های پیشنهادی‌اش هم، کاربست «عشق»، «مدارا» و «صداقت» و «توجه به اخلاق جمعی» است. در واقع او از ما می‌خواهد به غیر از توجه به اصلاح و بهبود حال خود، نگران مدل ارتباطی خودمان با دیگران هم باشیم.  همین جاست که متوجه می‌شویم چرا در دنیای او غیر از آزار دادن دیگران هیچ گناهی وجود ندارد.


https://www.tgoop.com/sokhan6

www.tgoop.com/sokhan6/6872

102 viewsedited  Oct 11 at 05:40

یادداشتی به مناسبت بزرگداشت حافظ

🖊 سپیده موسوی



حافظ، پیش رویش دو اجتماع را مد نظر دارد. یکی اجتماع ملموس بیرونی و دیگری اجتماعی ساختگی. برای اینکه بتواند تفاوت میان آدم‌های این دو اجتماع را نشان بدهد از هر طبقه، نماینده‌ای را به نمایش می‌گذارد. لذا ما در شعر او، هم صوفی و محتسب و زاهد داریم و هم پیرمغان و رند و ساقی را.

البته هدف حافظ از نمایش دادن این افراد، ایجاد سرگرمی یا داستان‌سرایی نیست. او می‌خواهد به شکلی ملموس و عینی به ما نشان دهد که چگونه افراد جامعه‌‌ی واقعی‌ برخلاف اجتماع ساختگی او، در جایگاه و نقش‌های معمول خود نیستند و جامعه را به یک طنز مجسم تبدیل کرده‌اند. لذا برای اثبات سخن خود، عکس‌هایی از رفتار طنزگونه این افراد اشتباهی را به نمایش می‌گذارد:

ز کوی میکده دوشش به دوش می‌بردند
امام شهر که سجاده می‌کشید به دوش!

در جامعه‌ی واقعی او، افراد دچار از خود بیگانگی‌اند. برعکس جامعه خیالی‌اش، که افراد از واقعیات خوب و بد خود خبر دارند و حتی آن را به وضوح افشاگری می‌کنند:

عاشق و زند و نظربازم و می‌گویم فاش
تا بدانی که به چندین هنر آراسته‌ام

فی‌الواقع، حافظ از دسته روشنفکران «نمی‌خواهم» نیست بلکه به نوعی در دسته آگاهی‌بخشان «چه می‌خواهم» قرار می‌گیرد و برای درمان آن دست دردهای فردی که به معضلاتی اجتماعی تبدیل شده‌اند طبیبانه، راه‌حل‌هایی را پیشنهاد می‌دهد.
راه‌حل‌های پیشنهادی‌اش هم، کاربست «عشق»، «مدارا» و «صداقت» و «توجه به اخلاق جمعی» است. در واقع او از ما می‌خواهد به غیر از توجه به اصلاح و بهبود حال خود، نگران مدل ارتباطی خودمان با دیگران هم باشیم.  همین جاست که متوجه می‌شویم چرا در دنیای او غیر از آزار دادن دیگران هیچ گناهی وجود ندارد.


https://www.tgoop.com/sokhan6

BY سخن (سپیده موسوی)