سرخِ سیاه

.
فروغ زمان را شکست داد... هشت دی‌ماهِ امسال نوداُمین سالِ تولد ذهنِ همیشه‌جوانِ ادبیاتِ ماست. فروغ فرخزاد که شاید حدود ده سال یا کمی بیش‌تر است که بسیار بیش از قبل از او می‌گوییم. عکس‌های تازه‌اش منتشر می‌شود و به او بازمی‌گردیم. فروغ بعد مرگ در سال ۱۳۴۵ با وجود شهرت و اقبال فروان موردِ طعنه‌ی بسیاری بود. چه برخی شاعران هم‌نسل‌اش که مشخصن به او «حسادت» می‌کردند، چه بخشی از سنت‌گرایان که او را صرفن یک تابوشکن می‌دانستند، چه بخشی از مردمان عادی که این نوع «زن‌بودن» را مکروه می‌دانستند. بعد انقلاب این ماجرا چندبرابر سنگین‌تر شد. جریان ایده‌ئولوگ پروین اعتصامی را مقابل فروغ قرار داد، حتا شاعرانی چون سپیده کاشانی و بعدتر طاهر صفارزاده ( که متحول شده و به جریان انقلابیون پیوسته بود) نیز در این مقام قرار داده شدند. برای نسل من از از ابتدای دهه‌ی هفتاد خواندن جدی ادبیات را شروع کرد «فروغ» میوه‌‌ی ممنوعه بود. کتاب‌های‌اش نایاب و تصویرش گم. جالب این‌که یک شاعر جوان‌مرگ دیگر بسیار در شکستن این جو تأثیر داشت. سلمان هراتی که عملن یک شاعر انقلابی شناسانده می‌شد از تنکابن پرتقال می‌آورد و بر مزار فروغ می‌گذاشت و ابایی از این حرکت نداشت. هراتی در سال ۱۳۶۵ در تصادف جاده‌ای از دنیا رفت. در ۲۷ ساله‌گی‌ از سویی نوشتن درباره‌ی فروغ در مطبوعات نیز گیروگرفت داشت و گاه با توبیخ و تذکر همراه بود حتا تا اوایل دهه‌ی هشتاد. اما شاید مهم‌ترین مانع برای درک فروغ و در سطحی دیگر سپهری شاعران متعهدِ چپ‌گرایی بودند که هیچ‌گاه نمی‌خواستند فروغ صدای خاصی باشد در ادبیات ایران. او را به زنده‌گی شخصی‌‌اش خلاصه می‌کردند (و چه باشکوه زندگی‌ای) یا می‌گفتند او «درد» مردم و خلق نداشت. این کلمه‌ی «درد» خیلی بالاها سر ما آورد. چون درد برای بسیاری آرمان‌های خودشان بود نه کاشتن دست‌ها در باغچه. فروغ تمام این پرده‌ها را شکافت. او خود را واقعن به ثبت رساند و این در حالی‌ست که حتا کتاب‌های‌اش چند دهه ممنوع یا مثله‌شده چاپ می‌شد. این عکس که می‌بینید یکی از مجموعه‌قاب‌هایی‌ست که ابراهیم گلستان از او برداشت و به‌شدت وضعیت او را در فضای خشنِ اطراف نشان می‌دهد. چونان درختی روییده در خارزاری بزرگ. اهمیتِ فروغ‌بودن شاید در این باشد که او با مرگ غافلگیر شد و بعد میل بسیاری برای به‌حاشیه‌راندن‌اش. اما فروغ تمام این موج‌ها را با شعر و روایت و حتا صدای‌اش شکست داد. مدفن او نیز همیشه پشت حصار ظهیرالدوله دور می‌نمود.. اما او گورها و آدم‌ها را شکست داد تا حالا کلمات شعرش را از همه‌جا بشنویم. او بی‌بدن خود را متولد کرد.
@sorkhesiah

www.tgoop.com/sorkhesiah/786

2.7K viewsDec 28 at 14:20

.
فروغ زمان را شکست داد... هشت دی‌ماهِ امسال نوداُمین سالِ تولد ذهنِ همیشه‌جوانِ ادبیاتِ ماست. فروغ فرخزاد که شاید حدود ده سال یا کمی بیش‌تر است که بسیار بیش از قبل از او می‌گوییم. عکس‌های تازه‌اش منتشر می‌شود و به او بازمی‌گردیم. فروغ بعد مرگ در سال ۱۳۴۵ با وجود شهرت و اقبال فروان موردِ طعنه‌ی بسیاری بود. چه برخی شاعران هم‌نسل‌اش که مشخصن به او «حسادت» می‌کردند، چه بخشی از سنت‌گرایان که او را صرفن یک تابوشکن می‌دانستند، چه بخشی از مردمان عادی که این نوع «زن‌بودن» را مکروه می‌دانستند. بعد انقلاب این ماجرا چندبرابر سنگین‌تر شد. جریان ایده‌ئولوگ پروین اعتصامی را مقابل فروغ قرار داد، حتا شاعرانی چون سپیده کاشانی و بعدتر طاهر صفارزاده ( که متحول شده و به جریان انقلابیون پیوسته بود) نیز در این مقام قرار داده شدند. برای نسل من از از ابتدای دهه‌ی هفتاد خواندن جدی ادبیات را شروع کرد «فروغ» میوه‌‌ی ممنوعه بود. کتاب‌های‌اش نایاب و تصویرش گم. جالب این‌که یک شاعر جوان‌مرگ دیگر بسیار در شکستن این جو تأثیر داشت. سلمان هراتی که عملن یک شاعر انقلابی شناسانده می‌شد از تنکابن پرتقال می‌آورد و بر مزار فروغ می‌گذاشت و ابایی از این حرکت نداشت. هراتی در سال ۱۳۶۵ در تصادف جاده‌ای از دنیا رفت. در ۲۷ ساله‌گی‌ از سویی نوشتن درباره‌ی فروغ در مطبوعات نیز گیروگرفت داشت و گاه با توبیخ و تذکر همراه بود حتا تا اوایل دهه‌ی هشتاد. اما شاید مهم‌ترین مانع برای درک فروغ و در سطحی دیگر سپهری شاعران متعهدِ چپ‌گرایی بودند که هیچ‌گاه نمی‌خواستند فروغ صدای خاصی باشد در ادبیات ایران. او را به زنده‌گی شخصی‌‌اش خلاصه می‌کردند (و چه باشکوه زندگی‌ای) یا می‌گفتند او «درد» مردم و خلق نداشت. این کلمه‌ی «درد» خیلی بالاها سر ما آورد. چون درد برای بسیاری آرمان‌های خودشان بود نه کاشتن دست‌ها در باغچه. فروغ تمام این پرده‌ها را شکافت. او خود را واقعن به ثبت رساند و این در حالی‌ست که حتا کتاب‌های‌اش چند دهه ممنوع یا مثله‌شده چاپ می‌شد. این عکس که می‌بینید یکی از مجموعه‌قاب‌هایی‌ست که ابراهیم گلستان از او برداشت و به‌شدت وضعیت او را در فضای خشنِ اطراف نشان می‌دهد. چونان درختی روییده در خارزاری بزرگ. اهمیتِ فروغ‌بودن شاید در این باشد که او با مرگ غافلگیر شد و بعد میل بسیاری برای به‌حاشیه‌راندن‌اش. اما فروغ تمام این موج‌ها را با شعر و روایت و حتا صدای‌اش شکست داد. مدفن او نیز همیشه پشت حصار ظهیرالدوله دور می‌نمود.. اما او گورها و آدم‌ها را شکست داد تا حالا کلمات شعرش را از همه‌جا بشنویم. او بی‌بدن خود را متولد کرد.
@sorkhesiah

BY سرخِ سیاه