ویر (از رودکی تا نیما)

عبدالعلی‌دستغیب

البته شاعری که شعر را محصول شهود و ادراک فوری می‌داند، بطور طبیعی به این نتیجه‌ها نیز می‌رسد، نتیجه‌هایی که قطعی نیست و بیان یک دید شخصی است. فرض کنیم که مولوی، دیوارِ زندان کلمات ویژه و شکل و ردیف و وزن و قافیه را و در مثل همچون آندره برتون و الیوت شعر می‌سرود، نتیجه چه بود؟ اهمیت مولوی در این است که به رغم گله‌گزاری خودش از وزن و قافیه نزدیک هفتاد هزار بیت شعر در اوزان عروضی و با رعایت ردیف و قافیه گفته است. به گفته تندرکیا: مولوی اگر وزن را می‌کشت خودش را کشته بود و این طرح زبان پارسی است که موسیقی وار و موزون است و وزن در شعر حافظ و مولوی و دیگران از خارج به شعر تحمیل نشده و اساساً جزء ذاتی آن بوده است. شاعران کهن ما رود خروشان اندیشه و احساس را گرفته و در آبراهه وزن و قافیه ریخته‌اند. آنها چنان بر وزن و کلمات و قافیه‌ها چیرگی داشته‌اند که خِنگ اندیشه را تا هر کجا می‌خواسته‌اند می‌رانده‌اند و وزن و قافیه سبب انحراف جریان شعرشان نمی‌شده‌است و به همین دلیل گوته درباره حافظ می‌گوید: اگر معنا را عروس و واژه را داماد بدانیم از این زناشوئی کسی با خبر است که شعر حافظ را ستایش کند و همین سخن گوته را کم یا بیش درباره رودکی، فردوسی سنائی ،مولوی سعدی البته در غزلیاتش می‌توان گفت.
شاملو اگر اندکی دقت می‌کرد می‌دید که در ایران شعر جانشین، رقص، نقاشی و موسیقی نیز شده است، هنرهایی که فشار هراس آور تعصب آنها را خفه کرده بود و جان مردم ایران در تنگنای این فشارها پرپر می‌زد و سرانجام همچون آتش فشانی عظیم، در آتش راهه شعر افتاد و به ارتفاع زیاد سنگ پاره‌ها و مواد مذاب فشار دیده قرن‌ها را در شعله‌های آتشین شعر به آسمان اندیشه انسانی فرستاد و همچون پیکانی از نور که از زمین تا دورترین فضاها راه می‌گشاید پر کشید.


کانال ادبی ویر

@vir486

www.tgoop.com/vir486/2104

1.2K viewsNov 19, 2024 at 15:56

عبدالعلی‌دستغیب

البته شاعری که شعر را محصول شهود و ادراک فوری می‌داند، بطور طبیعی به این نتیجه‌ها نیز می‌رسد، نتیجه‌هایی که قطعی نیست و بیان یک دید شخصی است. فرض کنیم که مولوی، دیوارِ زندان کلمات ویژه و شکل و ردیف و وزن و قافیه را و در مثل همچون آندره برتون و الیوت شعر می‌سرود، نتیجه چه بود؟ اهمیت مولوی در این است که به رغم گله‌گزاری خودش از وزن و قافیه نزدیک هفتاد هزار بیت شعر در اوزان عروضی و با رعایت ردیف و قافیه گفته است. به گفته تندرکیا: مولوی اگر وزن را می‌کشت خودش را کشته بود و این طرح زبان پارسی است که موسیقی وار و موزون است و وزن در شعر حافظ و مولوی و دیگران از خارج به شعر تحمیل نشده و اساساً جزء ذاتی آن بوده است. شاعران کهن ما رود خروشان اندیشه و احساس را گرفته و در آبراهه وزن و قافیه ریخته‌اند. آنها چنان بر وزن و کلمات و قافیه‌ها چیرگی داشته‌اند که خِنگ اندیشه را تا هر کجا می‌خواسته‌اند می‌رانده‌اند و وزن و قافیه سبب انحراف جریان شعرشان نمی‌شده‌است و به همین دلیل گوته درباره حافظ می‌گوید: اگر معنا را عروس و واژه را داماد بدانیم از این زناشوئی کسی با خبر است که شعر حافظ را ستایش کند و همین سخن گوته را کم یا بیش درباره رودکی، فردوسی سنائی ،مولوی سعدی البته در غزلیاتش می‌توان گفت.
شاملو اگر اندکی دقت می‌کرد می‌دید که در ایران شعر جانشین، رقص، نقاشی و موسیقی نیز شده است، هنرهایی که فشار هراس آور تعصب آنها را خفه کرده بود و جان مردم ایران در تنگنای این فشارها پرپر می‌زد و سرانجام همچون آتش فشانی عظیم، در آتش راهه شعر افتاد و به ارتفاع زیاد سنگ پاره‌ها و مواد مذاب فشار دیده قرن‌ها را در شعله‌های آتشین شعر به آسمان اندیشه انسانی فرستاد و همچون پیکانی از نور که از زمین تا دورترین فضاها راه می‌گشاید پر کشید.


کانال ادبی ویر

@vir486

BY ویر (از رودکی تا نیما)