آموزش تفکر نقادانه

تفاوت قضاوت نقادانه و قضاوت ارزشی (ارزش‌داوری)

critical judgement vs. value judgement

📝 محمدرضا سلیمی

قضاوت نقادانه یعنی تحلیل و ارزیابی ایده‌ها و ادعاها بر مبنای معیارهای عینی و مشخص. در قضاوت نقادانه هدف ما ارزیابی «اعتبار» و «درستی» یک ادعاست که در آن پیش‌فرض‌هایمان را به پرسش می‌گیریم و دیدگاه‌ها و شواهد گوناگون را ارزیابی می‌کنیم. درواقع، قضاوت نقادانه یعنی ارزیابی نقاط ضعف و قوت اطلاعات به منظور دستیابی به یک تصمیم معقول و منطقی.

قضاوت ارزشی یا ارزش‌داوری یعنی اینکه بر اساس باورها، ارزش‌ها، احساسات، آرزوها، نگرش‌ها، تجربه‌ها، ترجیحات و سوگیری‌های شخصی نظرات و عقایدمان را درباره‌ی موضوع یا موقعیتی خاص بیان کنیم. قضاوت ارزشی «ذهنی» است، اما قضاوت نقادانه «عینی»؛ یعنی در قضاوت نقادانه ما بر اساس معیارهای مشخص قضاوت می‌کنیم‌، اما در قضاوت ارزشی ترجیحات و تجربه‌های شخصی و هیجانات و هنجارهای فرهنگی‌مان را دخالت می‌دهیم. درواقع، هدف قضاوت ارزشی بیان ترجیحات شخصی درباره‌ی یک موضوع یا یک موقعیت خاص است.

خلاصه، قضاوت نقادانه بر ارزیابی منطقی اطلاعات بر مبنای معیارهایی مشخص تاکید می‌کند، در‌حالی‌که قضاوت ارزشی بر اساس ارزش‌ها و نگرش‌های شخصی شکل می‌گیرد‌. قضاوت ارزشی مستلزم آموزش و تمرین خاصی نیست، درحالی‌که قضاوت نقادانه مستلزم آموزش و تمرین است. قضاوت نقادانه به این معنا نیست که ما صرفاً نظرمان را بیان کنیم. هر دو نوع قضاوت در تصمیم‌گیری و انتخاب‌های ما نقش بسزای ایفا می‌کنند.

برای مثال، اگر من فیلمی را تماشا کنم و بگویم که این فیلم خسته‌کننده است؛ حتی اگر فیلم خوبی باشد، هیچ‌کس نمی‌تواند بگوید که قضاوت من اشتباه است و حق با «منتقدان حرفه‌ای» است. شما نیز می‌توانید با نظر من مخالفت کنید، اما این صرفاً نظر خود شماست. قضاوت نقادانه فراتر از بیان ترجیحات و سلیقه‌هاست. اما قضاوت نقادانه مبنا و معیارهایی دارد که مستلزم داشتن «دانش» و «خبرگی» است. اینکه فقط بگوییم من «این را دوست دارم» یا «آن را دوست ندارم» کافی نیست‌. قضاوت نقادانه باید با معیارهایی مشخص، معقول و مرتبط صورت گیرد تا آن را «قضاوت نقادانه» بنامیم. درواقع، قضاوت نقادانه مستلزم برداشتن «گام‌های فکری» است.

📙 خانواده‌ی خردمند: چگونه در خانواده نقادانه بیندیشیم

آموزش تفکر نقادانه

@wikifallacy

www.tgoop.com/wikifallacy/1135

4.4K viewsMohammadreza Salimi, edited  Aug 2 at 11:49

تفاوت قضاوت نقادانه و قضاوت ارزشی (ارزش‌داوری)

critical judgement vs. value judgement

📝 محمدرضا سلیمی

قضاوت نقادانه یعنی تحلیل و ارزیابی ایده‌ها و ادعاها بر مبنای معیارهای عینی و مشخص. در قضاوت نقادانه هدف ما ارزیابی «اعتبار» و «درستی» یک ادعاست که در آن پیش‌فرض‌هایمان را به پرسش می‌گیریم و دیدگاه‌ها و شواهد گوناگون را ارزیابی می‌کنیم. درواقع، قضاوت نقادانه یعنی ارزیابی نقاط ضعف و قوت اطلاعات به منظور دستیابی به یک تصمیم معقول و منطقی.

قضاوت ارزشی یا ارزش‌داوری یعنی اینکه بر اساس باورها، ارزش‌ها، احساسات، آرزوها، نگرش‌ها، تجربه‌ها، ترجیحات و سوگیری‌های شخصی نظرات و عقایدمان را درباره‌ی موضوع یا موقعیتی خاص بیان کنیم. قضاوت ارزشی «ذهنی» است، اما قضاوت نقادانه «عینی»؛ یعنی در قضاوت نقادانه ما بر اساس معیارهای مشخص قضاوت می‌کنیم‌، اما در قضاوت ارزشی ترجیحات و تجربه‌های شخصی و هیجانات و هنجارهای فرهنگی‌مان را دخالت می‌دهیم. درواقع، هدف قضاوت ارزشی بیان ترجیحات شخصی درباره‌ی یک موضوع یا یک موقعیت خاص است.

خلاصه، قضاوت نقادانه بر ارزیابی منطقی اطلاعات بر مبنای معیارهایی مشخص تاکید می‌کند، در‌حالی‌که قضاوت ارزشی بر اساس ارزش‌ها و نگرش‌های شخصی شکل می‌گیرد‌. قضاوت ارزشی مستلزم آموزش و تمرین خاصی نیست، درحالی‌که قضاوت نقادانه مستلزم آموزش و تمرین است. قضاوت نقادانه به این معنا نیست که ما صرفاً نظرمان را بیان کنیم. هر دو نوع قضاوت در تصمیم‌گیری و انتخاب‌های ما نقش بسزای ایفا می‌کنند.

برای مثال، اگر من فیلمی را تماشا کنم و بگویم که این فیلم خسته‌کننده است؛ حتی اگر فیلم خوبی باشد، هیچ‌کس نمی‌تواند بگوید که قضاوت من اشتباه است و حق با «منتقدان حرفه‌ای» است. شما نیز می‌توانید با نظر من مخالفت کنید، اما این صرفاً نظر خود شماست. قضاوت نقادانه فراتر از بیان ترجیحات و سلیقه‌هاست. اما قضاوت نقادانه مبنا و معیارهایی دارد که مستلزم داشتن «دانش» و «خبرگی» است. اینکه فقط بگوییم من «این را دوست دارم» یا «آن را دوست ندارم» کافی نیست‌. قضاوت نقادانه باید با معیارهایی مشخص، معقول و مرتبط صورت گیرد تا آن را «قضاوت نقادانه» بنامیم. درواقع، قضاوت نقادانه مستلزم برداشتن «گام‌های فکری» است.

📙 خانواده‌ی خردمند: چگونه در خانواده نقادانه بیندیشیم

آموزش تفکر نقادانه

@wikifallacy

BY آموزش تفکر نقادانه